Żeby sprzedać – trzeba dać. O rynku i jego nierynkowych fundamentach

• Authors: Michał A. Michalski

Title variants

To Sell One Has to Give – of Market and Its Non-Market Foundations

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W niniejszym artykule zostaje podjęta refleksja nad współzależnością sfery rynkowej, funkcjonującej według logiki kontraktu (transakcji rynkowej), i pozarynkowego obszaru aktywności gospodarczej, gdzie istotnym paradygmatem interakcji jest logika daru. Chodzi więc o ukazanie, w jaki sposób w ramach ładu społeczno-gospodarczego powyższe zasady stojące u podstaw wymiany w społeczeństwie się uzupełniają. Przy tej okazji ukazany jest opis „przedrynkowych” paradygmatów gospodarowania na podstawie dorobku Karla Polanyiego, takich jak wzajemność, redystrybucja oraz gospodarstwo domowe. Szczególna uwaga zostaje następnie zwrócona na dar, który przedstawiony jest jako wcześniejszy w stosunku do kontraktu, stanowiąc zarazem warunek konieczny zaistnienia tej ostatniej. Celem podejmowanych analiz jest ukazanie, w jaki sposób zrozumienie badanej współzależności stanowi niezbędny element integralnej wizji funkcjonowania ładu społeczno-gospodarczego i zarazem zapewnia adekwatną perspektywę dla formułowania rekomendacji z zakresu polityki społecznej i ekonomicznej.

EN

The paper analyzes interdependence of the market sphere which functions according to the logic of contract, and the sphere of non-market activity within economy, where the logic of gift dominates as a paradigm. The purpose of the analysis is to present how the above concepts of societal exchange intertwine and complete each other within the socio-economic order. This is followed by the description of ‘pre-market’ economic paradigms (based on Karl Polanyi’s contribution) such as reciprocity, redistribution and household. Special attention is paid to category of gift, which is presented as prior to contract and being a necessary condition of the former one. The purpose of the analysis undertaken in this paper is to show how understanding of the interaction discussed here is necessary for creating integrated vision of how socio-economic order functions and offers adequate perspective for formulating recommendations within social and economic policy.

Keywords

PL

gospodarka; rynek; dar; kontrakt; ład społeczno-gospodarczy

EN

gospodarka; rynek; dar; kontrakt; ład społeczno-gospodarczy

• Publisher: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk / Akademia Leona Koźmińskiego
• Journal: Prakseologia
• Year: 2015
• Volume: 157/2
• Pages: 187-207

Contributors

author

Michał A. Michalski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań

References

• Aldridge A., 2006, Rynek. Tłum. M. Żakowski. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
• Balcerzak-Paradowska B., 2004, Rodzina i polityka rodzinna na przełomie wieków. Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
• Banach W., 2001, Hermeneutyka gospodarcza, czyli ekonomia jako nauka humanistyczna. „Kultura Współczesna”, 4 (30).
• Becker G.S., 1993, Treatise on the Family. Cambridge&London: Harvard University Press.
• Benedykt XVI 2009. Caritas in Veritate. Kraków: Wydawnictwo AA.
• Block F., 2010, Wprowadzenie. W: K. Polanyi, Wielka transformacja. Polityczne i ekonomiczne źródła naszych czasów. Tłum. M. Zawadzka. Warszawa: WN PWN.
• Boulding K.E., 1985, Religijne podstawy postępu ekonomicznego. W: J. Grosfeld (red.), Ponad ekonomią. Tłum. J. Grosfeld. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Bruni L., 2008, Reciprocity, Altruism and the Civil Society. New York: Routledge.
• Bruni L., 2009, Gift. Don’t think that it means a present… „Vita”, 15 maja.
• Buttiglione R., 2000, Behind Centesimus Annus. W: M. Novak, W. Brailsford, C. Heesters (eds), A Free Society Reader. Principles for the New Millennium. Lanham–Boulder–New York–Oxford: Lexington Books.
• Delsol C., 2003, Esej o człowieku późnej nowoczesności. Tłum. M. Kowalska. Kraków: Znak.
• Dowding K., John P., Mergoupis T., Van Vugt M., 2000, Exit, voice and loyalty: Analytic and empirical developments. „European Journal of Political Research”, 37: 469–495.
• Dzikowska K., 2004, Gdzie jest dar? Próba odpowiedzi inspirowana zasadą dialogiczną Martina Bubera. W: A. Grzegorczyk, J. Grad, R. Koschany (red.), Fenomen daru. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Fehr E., Gächter S., 1998, Reciprocity and Economics: The Economic Implications of Homo Reciprocans. „European Economic Review”, 42.
• Gilder G., 2001, Bogactwo i ubóstwo. Tłum. J. Kropiwnicki. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
• Hagemajerowa H., 1990, Przedmowa do wydania polskiego. W: G.S. Becker, Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich. Tłum. H. Hagemajerowa, K. Hagemajer. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Katechizm Kościoła Katolickiego, 1994. Poznań: Pallottinum.
• Kołodko G.W., 2013, Dokąd zmierza świat. Ekonomia polityczna przyszłości. Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Larrivee J., 2010, It’s Not the Markets, It’s the Morals: How Excessively Blaming Markets Under-mines Civil Society. W: T.E. Woods, Back on the Road to Serfdom. The Resurgence of Statism. Wilmington: ISI Books.
• Mueller J.D., 2010, Redeeming Economics. Rediscovering the Missing Element. Ethics and Public Policy Center, http://www.eppc.org/publications/pubid.4331/pub_detail.asp [dostęp 3.07.2012].
• North D.C., 1977, Markets and Other Allocation Systems in History: The Challenge of Karl Polanyi. „Journal of European Economic History”, 6(3): 703–716.
• Polanyi K., 2010, Wielka transformacja. Polityczne i ekonomiczne źródła naszych czasów. Tłum. M. Zawadzka. Warszawa: WN PWN.
• Sedláček T., 2012, Ekonomia dobra i zła. Tłum. D. Bakalarz. Warszawa: Wydawnictwo Studio Emka.
• Sirojć Z., 2001, Podstawowe terminy historii gospodarczej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.