Dlaczego przestały milczeć? Dlaczego zostały wysłuchane? Afektywna analiza #metoo w Teatrze Bagatela

• Authors: Kwaśniewska Monika

Title variants

EN

Why Did They Break the Silence? Why Were They Heard? An Affective Analysis of #MeToo at the Bagatela Theatre

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article analyses the media coverage of the accusations of sexual harassment and mobbing made against Henryk Jacek S., a long-time director of the Bagatela Theatre in Krakow, by its female employees. Based on the employees’ statements, the author tries to describe the situation in the theatre before the case was exposed. She refers to the category of ‘ugly feelings’, created and explored by Sianne Ngai, and specifically, to the affect of animatedness, which is characterised by particularly limited agency and the blurring of the boundary between the inside and the outside. The moment when the female employees broke the silence is associated by the author with the affect of disgust (as defined by Sara Ahmed) and the related revulsion and nausea. She also examines how this affective dynamic has influenced the women’s agency and effectiveness in relation to the recipients of their public appearances.

Keywords

EN

Bagatela Theatre; #MeToo; affect theory; media; institutional critique

• Publisher: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
• Journal: Didaskalia. Gazeta Teatralna
• Year: 2020
• Issue: 159
• Pages: 1-41

Dates

published

2020-10

Contributors

author

Kwaśniewska Monika

• Uniwersytet Jagielloński

References

• ads\mtom, „Zostałyśmy pozostawione same sobie i w pełnej dostępności dla tego człowieka”, „TVN24”, 7 XI, 2019, https://tvn24.pl/polska/aktorki-teatru-bagatela-zarzucaja-dyrektorowi-m… (dostęp: 30 V 2020).
• Ahmed, Sara, Performatywność obrzydzenia, tłum. A. Barcz, „Teksty Drugie” 2014 nr 1, http://rcin.org.pl/Content/59517/WA248_78441_P-I-2524_ahmed-performat_o… (dostęp: 30 V 2020).
• Białczyk, Piotr, Kraków. Aktorki oskarżają dyrektora Teatru Bagatela o molestowanie i mobbing, wp.pl, 6 XI 2019, https://wiadomosci.wp.pl/krakow-aktorki-oskarzaja-dyrektora-teatru-baga… (dostęp: 3 IX 2020).
• Byłam samotna, potrzebowałam pracy. Dyrektor wiedział, jak wybierać ofiary, z Aliną Kamińską rozmawia Katarzyna Kachel, „Dziennik Polski online”, 25 XI 2019, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/283301,druk.html (dostęp: 30 V 2020).
• Dbd, Kulisy pracy z dyrektorem Teatru Bagatela. Aktorka mówi o „całowaniu w usta, języku w uchu, dotykaniu”, „Gazeta.pl”, 6 XI 2019, https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114883,25383947,kulisy-pracy-… (dostęp: 30 V 2020).
• Gazur, Łukasz, Kraków. Henryk Jacek S., dyrektor teatru Bagatela oskarżony o molestowanie, idzie na urlop, „Dziennik Polski online”, 07 XI 2019, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/282381,druk.html (dostęp: 30 V 2020).
• Grygny, Natalia, Opowieści zza sceny. Kolejne kobiety oskarżają dyrektora Bagateli o molestowanie, „Love Kraków.pl”, 8 XI 2019, https://lovekrakow.pl/aktualnosci/opowiesci-zza-sceny-kolejne-kobiety-o… (dostęp: 30 V 2020).
• Gurgul, Aleksander; Skowrońska, Małgorzata, Kobiety z Bagateli: Mamy dosyć upokorzeń i strachu, „Gazeta Wyborcza – Kraków online”, 15 XI 2019b, https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,25409676,kobiety-z-bagateli-m… (dostęp: 30 V 2020).
• Gurgul, Aleksander; Skowrońska, Małgorzata; Sid, Dziewięć aktorek oskarża dyrektora Teatru Bagatela o molestowanie i mobbing, „Gazeta Wyborcza – Kraków online”, 6 XI 2019, https://www.e-teatr.pl/krakow-dziewiec-aktorek-oskarza-dyrektora-teatru… (dostęp: 7 IX 2020).
• Irigaray, Luce, Rynek kobiet, [w:] tejże, Ta płeć (jedną) płcią niebędąca, tłum. S. Królak, WUJ, Kraków 2010.
• Jadczak, Szymon, Kobiety oskarżają dyrektora Teatru Bagatela o mobbing i molestowanie. Schoen: idę na urlop, „TVN24”, 7 XI 2019b, https://tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/henryk-jacek-schoen-dyrektor-teat… (dostęp: 8 IX 2020).
• Jadczak, Szymon, Kobiety oskarżają dyrektora teatru o mobbing i molestowanie. Prokuratura wszczęła śledztwo, tvn24.pl, 6 XI 2019, https://tvn24.pl/polska/krakow-dyrektor-teatru-bagatela-henryk-jacek-sc… (dostęp: 30 V 2020).
• Jeśli wygramy w sądzie, to nie z dyrektorem, ale z sobą, z Patrycją Babicką rozmawia Magda Piekarska, „Teatralny.pl”, 8 I 2020, http://teatralny.pl/rozmowy/jesli-wygramy-w-sadzie-to-nie-z-dyrektorem-… (dostęp: 30 V 2020).
• Kaim, Agnieszka, Polskie media wobec przemocy seksualnej, [w:] Dość milczenia. Przemoc seksualna wobec kobiet i problem gwałtu w Polsce, Fundacja Feminoteka, Warszawa 2011.
• Kęskrawiec, Marek, „Dziwny jest ten świat”. Kompromitacja prezydenta, „Dziennik Polski”, 08 XI 2019, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/282497,druk.html (dostęp: 30 V 2020).
• Kraj. Komisje zakładowe OZZ Inicjatywa Pracownicza ws Teatru Bagatela, „e-teatr.pl – materiał nadesłany”, 8 XI 2019, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/282475.html (dostęp: 30 V 2020).
• Kraków. Prezydent Majchrowski tłumaczy, dlaczego ujawnił nazwiska ofiar molestowania w Teatrze Bagatela, „Dziennik Polski online”, 09 XI 2019, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/282529,druk.html (dostęp: 30 V 2020).
• Kwaśniewska, Monika, Świadectwa czy/i spektakle?, „Dialog” 2020, nr 2, http://www.dialog-pismo.pl/w-numerach/swiadectwa-czyi-spektakle (dostęp: 30 V 2020).
• Majewska, Anna, Co wiedzą wszyscy, „Dialog” 2020, nr 2, http://www.dialog-pismo.pl/w-numerach/co-wiedza-wszyscy (dostęp: 30 V 2020).
• Miller, Susan B., Disgust reactions: their determinants and manifestations in treatment, „Contemporary Psychoanalysis” 1993 nr 29(4).
• Miller, William Ian, The anatomy of disgust, Harvard University Press, Cambridge 1997.
• Morawski, Piotr, A młode reżyserki też, „Dialog” 2019, nr 12, http://www.dialog-pismo.pl/w-numerach/mlode-rezyserki-tez (dostęp: 30 V 2020).
• Mordarski, Łukasz, W Krakowie wybuchła wielka seksafera. Tajemnicze zachowanie aż 9 kobiet!, „KRKNEWS.PL”, 6 XI 2019, https://krknews.pl/wielka-seksafera-w-krakowie-tajemnicze-zachowanie-az… (dostęp: 7 IX 2020).
• Mska, Olo, Dyrektor S. zapowiedział, że idzie na urlop. Prezydent chce go zawiesić, „Gazeta Wyborcza – Kraków online”, 08 XI 2019, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/282430,druk.html (dostęp: 30 V 2020).
• Ngai, Sianne, Ugly feelings, Harvard University Press Cambridge, Massachusetts – London, England 2005.
• Ngai, Sianne, Wstęp, tłum. M. Walczak, [w:] Teatr brzydkich uczuć, red. M. Kwaśniewska, K. Waligóra, WUJ, Kraków 2021 [w przygotowaniu].
• Niedurny, Katarzyna, Niedosłyszane głosy kobiet w teatrze, „Krytyka Polityczna”, 17 II 2020, https://krytykapolityczna.pl/kultura/teatr/metoo-krakow-ast-molestowani… (dostęp: 30 V 2020).
• Nussbaum, Martha C., Kara wstydu: godność i narcystyczny gniew, tłum. M. Staśko, „Teksty Drugie” 2016, nr 4.
• Olo, Konkurs na dyrektora Teatru Bagatela w połowie lutego, „Gazeta Wyborcza – Kraków online”, 31 I 2020,https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,25651833,konkurs-na-dyrektora… (dostęp: 30 V 2020).
• Olo, Mska, Po #metoo w Bagateli radna chce szkoleń i pyta o procedury antydyskryminacyjne w magistracie, 7 XI 2019, https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,25384881,po-metoo-w-bagateli-… (dostęp: 30 V 2020).
• Olszewski, Michał, Trupy z teatralnej szafy [komentarz], „Gazeta Wyborcza – Kraków online”, 8 XI 2019, https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,25389645,trupy-z-teatralnej-s… (dostęp: 30 V 2020).
• Orszula, Joanna, Prokuratura wszczęła śledztwo ws. molestowania w Teatrze Bagatela, „Radio Kraków”, 7 XI 2019, https://www.radiokrakow.pl/wiadomosci/krakow/dyrektor-teatru-bagatela-n… (dostęp: 3 IX 2020).
• Probyn, Elspeth, Carnal appetites: FoodSexIdentities, Routledge, London 2000.
• Senkowska, Nadia, Kraków. Aktorka Bagateli: byłyśmy w całkowitej zależności od dyrektora, PAP, 07 XI 2019, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/282425.html (dostęp: 30 V 2020).
• Sid, Kraków. Akt oskarżenia w sprawie byłego dyrektora Bagateli na przełomie lipca i sierpnia, „Gazeta Wyborcza – Kraków online”, 19 VI 2020, https://www.e-teatr.pl/krakow-akt-oskarzenia-w-sprawie-bylego-dyrektora… (dostęp: 6 IX 2020).
• Skowrońska, Małgorzata, Kobiety z teatru Bagatela. Za to, że opowiedziały światu o molestowaniu i mobbingu w krakowskim teatrze [ŚMIAŁE 2019], „Wysokie Obcasy online”, 28 XII 2019b, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/284764,druk.html (dostęp: 30 V 2020).
• Skowrońska, Małgorzata, Molestowanie seksualne: mechanizmy obronne sprawiają, że spycha się to doświadczenie. To „wytrzymywanie”, „Wysokie Obcasy.pl”, 21 XII 2019, https://www.wysokieobcasy.pl/akcje-specjalne/7,164372,25518056,porozmaw… (dostęp: 4 IX 2020).
• Skowrońska, Małgorzata; Gurgul, Aleksander, My, kobiety z Bagateli, „Gazeta Wyborcza, dodatek Wysokie Obcasy online”, 26 XI 2019, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/283420,druk.html (dostęp: 30 V 2020).
• Skowrońska, Małgorzata; Gurgul, Aleksander; Sidorowicz, Jarosław, Wstrząsające relacje kobiet z teatru Bagatela. Oskarżają dyrektora o molestowanie i mobbing, „Gazeta Wyborcza – Kraków online”, 07 XI 2019, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/282355,druk.html (dostęp: 30 V 2020).
• Staśko, Maja, Gwałt to przecież komplement. Czym jest kultura gwałtu?, Staromiejski Dom Kultury „Wakat/Notoria”, Warszawa 2017, s. 47-48, https://issuu.com/wakatnotoria/docs/gwalt-to-przeciez-komplement-26.11- (dostęp: 3 IX 2020).
• Staśko, Maja, Superbohaterki z Teatru Bagatela w Krakowie, „Krytyka Polityczna”, 13 XI 2019, https://krytykapolityczna.pl/kraj/maja-stasko-superbohaterki-z-teatru-b… (dostęp: 8 IX 2020).
• Szukaj, Fabien, Dyrektor teatru molestował aktorki? „Lizał w szyję, wkładał język do ucha”, „Radio ZET”, https://wiadomosci.radiozet.pl/Polska/Krakow.-Dyrektor-Teatru-Bagatela-…, dostęp: 30 V 2020.
• Tomkins, Silvian S., Affect, imagery, consciousness: the negative affects, t. 2, Springer, New York 1963.
• „Uwaga!”, 20 XI 2019, https://uwaga.tvn.pl/reportaze,2671,n/teatr-bagatela-aktorki-oskarzaja-… (dostęp: 30V 2020).
• W Teatrze Bagatela dyrektor miał molestować aktorki. Prezydent Krakowa złożył zawiadomienie, „Fakty TVN”, 6 XI 2019, https://fakty.tvn24.pl/ogladaj-online,60/teatr-bagatela-dyrektor-henryk… (dostęp: 30 V 2020).
• Warszawa. Wciąż nowe nazwiska pod Listem otwartym środowiska teatralnego ws. Teatru Bagatela, „e-teatr.pl – materiał nadesłany”, 20 XI 2019, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/282466.html (dostęp: 30 V 2020).
• Wiosło, Marek, Wstrząsające wyznanie aktorki Teatru Bagatela. „Dyrektor czuł się naszym właścicielem”, „RMF24”, 6 XI 2019, https://www.rmf24.pl/fakty/polska/news-wstrzasajace-wyznanie-aktorki-te… (dostęp: 30 V 2020).

Identifiers

DOI

10.34762/8z1x-gg53