Utrzymanie dróg w okresie zimowym – problematyka prawna zakresu obowiązków i odpowiedzialności zarządcy drogi publicznej

• Authors: Jędrzej Bujny , Anna Kudra

Title variants

EN

The maintenance of roads in winter – the scope of duties and liabilities of a public road manager

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł stanowi próbę odtworzenia z uregulowań prawnych, przy uwzględnieniu dorobku orzeczniczego i doktrynalnego, zakresu obowiązków ciążących na zarządcach dróg w zakresie zimowego utrzymania dróg publicznych oraz zakresu związanej z nimi odpowiedzialności odszkodowawczej. Przepisy dedykowane wprost poruszanej materii są wysoce lakoniczne, sprowadzają się w zasadzie do generalnego wskazania, że zadaniem zarządcy jest odśnieżanie dróg oraz zwalczanie śliskości zimowej. Ustawodawca nie wypowiada się ani na temat stopnia tych prac, ani ich wzajemnej relacji, ani też instrumentów prawnych służących organizacji robót drogowych. Odwołanie do reguł wykładni pozwala wysunąć wniosek, że zimowe utrzymanie dróg jest procesem nader złożonym, obejmującym wiele działań mających na celu ograniczenie zakłóceń ruchu. Zarządcom przysługuje przy tym pewna swoboda organizacyjna co do wykonywanych prac, której przejawem może być w szczególności przyjęcie tzw. standardów zimowego utrzymania dróg różnicujących intensywność prac w zależności od klasy drogi i jej znaczenia w sieci drogowej. Analiza orzecznictwa pozwala na przyjęcie, że odpowiedzialność zarządcy za szkody ponoszone w okresie zimowym przez użytkowników dróg nie ma charakteru odpowiedzialności absolutnej. Dokonując oceny działań zarządcy, należy odwołać się do miernika należytej staranności, a zatem staranności ogólnie wymaganej od profesjonalisty, uwzględniającej jednak obiektywne przesłanki towarzyszące wykonywanym zadaniom. Z odpowiedzialnością zarządcy skorelowana jest przy tym odpowiedzialność użytkowników drogi za zachowanie wymogów bezpieczeństwa, w tym tzw. ostrożności wzmożonej. W świetle dokonanej analizy zapewnienie pełnej przejezdności dróg w okresie zimowym nie jest bezwzględnym obowiązkiem zarządcy drogi. Zarządca ma utrzymywać drogę w stanie gwarantującym jej bezpieczeństwo stosownie do warunków atmosferycznych, z uwzględnieniem posiadanych zasobów kadrowych i finansowych.

EN

This article is an attempt to reconstruct legal regulations, including the existing solutions in the doctrine and judicial decisions, regarding the scope of duties of public road managers when it comes to road maintenance in winter time and liability thereof. The relevant provisions regulating this matter are highly laconic and are practically reduced to a general indication that it is the public road manager’s duty to clear roads of snow and fight slippery winter surfaces. There is no mention though, of the degree to which these measures must be taken, or the legal instruments available for organising work on roads. Interpretation of the existing provisions suggests that maintenance of roads in winter is a very complex process and covers a number of activities undertaken to reduce traffic disturbances. Public roads managers enjoy a certain freedom as regards organisation of the work and the type of work to be conducted on roads. This freedom manifests itself, among other things, by different standards adopted for winter road maintenance, depending on the road category and its importance in the overall road network. The analysis of the existing solutions and judgments allows to conclude that the liability of a public road manager for losses incurred by road users in winter time is not strict (absolute). Thus, in the assessment of a road manager work, a reference must be made to the principle of due care expected from a professional, having regard however, to the objective premises and circumstances. Public road managers’ liability is also correlated with the liability of road users for unsafe driving under increased caution conditions. In light of the conducted analysis it may be stated that ensuring full passability of roads in winter time is not an absolute duty of a public road manager. Public road managers are merely obliged to maintain a road in a condition guaranteeing safety in given weather conditions, having account to the financial and human resources they have at their disposal.

Keywords

PL

drogi publiczne; obowiązki użytkowników dróg; zarządca drogi; zima; bezpieczeństwo na drogach

EN

public roads; duties of public roads users; road manager; winter; road safety

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Prawa Publicznego
• Year: 2014
• Issue: 2(6)
• Pages: 67-99

Contributors

author

Jędrzej Bujny

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

author

Anna Kudra

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Banaszczyk Z., Granecki P., O istocie należytej staranności, „Palestra” 2002, nr 7–8.
• Barczak A., Zadania samorządu terytorialnego w zakresie ochrony środowiska, Warszawa 2006.
• Breś W., Czynniki antropopresji powodujące zamieranie drzew w krajobrazie miejskim, „Nauka Przyroda Technologie” 2008, t. 2, z. 4.
• Datka S., Suchorzewski W., Tracz M., Inżynieria ruchu, Warszawa 1989.
• Gniewek E. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2010.
• Kotowski W., Prawo o ruchu drogowym. Komentarz, Warszawa 2011.
• Machnikowski P., Odpowiedzialność za własne czyny, w: System Prawa Prywatnego, t. 6, pod red. A. Olejniczaka, Warszawa 2008.
• Majchrzak M., Opinie o prawnym obowiązku sezonowej zmiany opon nie są jednoznaczne, „Przegląd Oponiarski” 2010, nr 11.
• Radecki W., Komentarz do art. 101, w: Kodeks wykroczeń. Komentarz, pod red. M. Bojarskiego, W. Radeckiego, Warszawa 2006.
• Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania, Warszawa 2008.
• Sośniak M., Elementy winy nieumyślnej w prawie cywilnym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Śląskiego” 1997, t. VI, z. 68.
• Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2003.
• Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2008.

Notes

PL

I. Artykuły

EN

I. Papers

Identifiers

ISBN

978-83-232-2723-6

DOI

10.14746/spp.2014.2.6.3