Pracownicy domów pomocy społecznej wobec zagrożenia wypaleniem zawodowym

• Authors: Małgorzata Sekułowicz

Title variants

EN

Staff of social welfare houses in view of the risk of professional burnout

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza zagrożenia wypaleniem zawodowym pracowników domów pomocy społecznej. W części teoretycznej podjęto się opisu wybranych teorii wypalenia, specyfiki tego syndromu, a także charakterystyki funkcjonowania domów pomocy społecznej i zagrożenia wypaleniem jej pracowników. Badaniami objęto 83 osoby zatrudnione w DPS na terenie Dolnego Śląska i Wielkopolski. Wyniki badań wskazują na istotne różnice w sposobie wypalania się zawodowego kobiet i mężczyzn. Kobiety przejawiają wyższy poziom wyczerpania emocjonalnego, a mężczyźni depersonalizacji. Uczestnicy badania czerpią przeciętną satysfakcję z życia, w większości negatywnie oceniają atmosferę panującą w pracy, otrzymują niewystarczające wsparcie społeczne; wykorzystują przede wszystkim style radzenia sobie skoncentrowane zadaniem, ale także na unikaniu oraz w mniejszym stopniu skoncentrowane na emocjach. Poza tym stosują strategie radzenia sobie oparte na emocjach oraz zachowaniach unikowych, często sięgając po alkohol i środki psychoaktywne.

EN

The purpose of this article is to analyze the risk of professional burnout in the staff of social welfare houses (DPS). In the introductory part some theories of burnout, the specificity of the syndrome, as well as the characteristics of the operation of social welfare houses in the context of their employees’ burnout risk are given. The experimental study included 83 people employed in the DPS in Lower Silesia and Greater Poland. The results indicate significant differences in the burnout of women and men. Women exhibit higher levels of emotional exhaustion, and men – depersonalization. Respondents derive average satisfaction from life, in most cases report negative atmosphere at work, and receive inadequate social support. The respondents primarily use coping styles focused on avoidance, and – to a lesser extent – focused on emotions. In addition, they also use coping strategies based on emotions and avoidance behaviors, often reaching for alcohol and drugs.

Keywords

PL

wypalenie zawodowe; wyczerpanie emocjonalne; depersonalizacja; poczucie osiągnięć osobistych; dom pomocy społecznej

EN

burnout; emotional exhaustion; depersonalization; a sense of personal achievement; social welfare house

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Opuscula Sociologica
• Year: 2013
• Issue: 2(4)
• Pages: 65-81

Contributors

author

Małgorzata Sekułowicz

• Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu

References

• Anczewska M., Świtaj P., Roszczyńska J. 2005, Wypalenie zawodowe, „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, nr 14 (2).
• Byra S. 2011, Satysfakcja z życia osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego w pierwszym okresie nabycia niepełnosprawności – funkcje wsparcia otrzymywanego i oczekiwanego, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, nr 2.
• Fengler J. 2000, Pomaganie męczy. Wypalenie w pracy zawodowej, Gdańskie Towarzystwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Freudenberger H.J. 1974, Staff burn-out, „Journal of Social Issues”, nr 30 (1).
• Gałkiewicz M. 2011, Bezpieczeństwo lokalne w aspekcie opieki nad osobami starszymi. Dom pomocy społecznej jako element działań pomocowych osobie starszej, w: Edukacja dla bezpieczeństwa, red. A. Olak, F. Kozaczuk, A. Krauze, Stowarzyszenie „Nauka, Edukacja, Rozwój”, Ostrowiec Świętokrzyski.
• Gromulska L., Piotrowicz M., Cianciara D. 2009, Własna skuteczność w modelach zachowań zdrowotnych oraz w edukacji zdrowotnej, „Przegląd Epidemiologiczny”, nr 3.
• Heszen-Niejodek I. 2006, Stres i radzenie sobie – główne kontrowersje, w: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak, Człowiek w sytuacji stresu – problemy teoretyczne i metodologiczne, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego”, Katowice, 1549.
• Kiszczak S. 2002, Zespół wypalenia zawodowego wśród pracowników medycznych. Elementy profilaktyki, „Zdrowie Publiczne”, nr 112 (1).
• Maslach C., Jackson S.E. 1981, The measurement of experienced burnout, „Journal of Occupational Behavior”, nr 2.
• Maslach C., Leiter M.P. 2011, Prawda o wypaleniu zawodowym. Co robić ze stresem w organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Rymsza M. 2012, Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce, w: Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzędem, red. M. Rymsza, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Schaufeli W., Enzmann D. 1998, The burnout companion to study and practice: a critical analysis, Taylor and Francis Ltd., London.
• Sekułowicz M. 2002, Wypalenie zawodowe nauczycieli pracujących z osobami z niepełnosprawnością intelektualną. Przyczyny – symptomy – zapobieganie – przezwyciężanie, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Sekułowicz M. 2005, Nauczyciele szkolnictwa specjalnego wobec zagrożenia wypaleniem zawodowym. Analiza przypadków, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
• Sikora P. 2005, Dom pomocy społecznej, w: Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym systemie pomocy społecznej, red. J. Brągiel, S. Badora, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• StatSoft, Inc. (2010). S TATISTICA ( data a nalysis s oftware s ystem), v ersion 9 .1. w ww.statsoft.com.
• Szmagalski J. 2009, Stres i wypalenie zawodowe pracowników socjalnych, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa.
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, DzU 2004, nr 64, poz. 593.
• Zbyrad T. 2010, Dom pomocy społecznej. Funkcje założone i realizowane na podstawie badań DPS w Tarnobrzegu, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu, Tarnobrzeg.