Początki Kościoła w Łęczycy. Badania opactwa i kolegiaty w Tumie pod Łęczycą

• Authors: Jerzy Maik

Title variants

EN

The beginnings of the Catholic Church in Łęczyca. Excavations of the abbey and the collegiate church in Tum

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper summarises excavations and conservation works at the 12th-century collegiate church of St. Mary and St. Alexius in Tum near Łęczyca and the foundation walls relics uncovered under the church which are identified with St. Mary’s abbey, mentioned in the Gniezno bulla from 1136. The presumably Benedictine abbey could have been built around the year 1000 and was pulled down before erection of the collegiate church, which started around 1141. After several destructions and reconstructions that took place during the 850 years of existence, the church has recently undergone conservation procedures to allow its further functioning.

Keywords

EN

Łęczyca Tum; collegiate church; abbey; Early Middle Ages

• Publisher: Institute of Archaeology and Ethnology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Przegląd Archeologiczny
• Year: 2017
• Volume: 65
• Pages: 99-115

Dates

issued

2017

Contributors

author

Jerzy Maik

• Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Łódź

References

• Bulla z 1136 r. wyd. W. Taszycki. Najdawniejsze zabytki języka polskiego, „Biblioteka Narodowa” nr 104, Wrocław 1951, s. 75, w. 285-291.
• Adamczyk J. (ed.) 1997. Święty Wojciech i wejście Polski do Europy przed dziesięcioma wiekami. Łowicz.
• Cybulska M., Kowalska-Pietrzak A., Kuberski S., Maik J., Orlińska-Mianowska E. 2011. Piętnastowieczna preteksta z herbem Korzbok z Archikolegiaty Łęczyckiej w Tumie. (W:) M. Żemigała (red.), 850 lat w służbie Bogu i ludziom. Archikolegiata Łęczycka w Tumie. Materiały z sesji naukowej w Łęczycy dnia 21 maja 2011 roku. Łęczyca-Tum, 81-90.
• Jażdżewski K. 1995. Pamiętniki. Wspomnienia polskiego archeologa z XX w. Łódź.
• Kajzer L. 1993. Zamki i społeczeństwo. Przemiany architektury i budownictwa obronnego w Polsce w X-XVIII w. Łódź.
• Koss A. 2011. Prace konserwatorskie i restauratorskie w Archikolegiacie Łęczyckiej w latach 1995-2008. (W:) M. Żemigała (red.), 850 lat w służbie Bogu i ludziom. Archikolegiata Łęczycka w Tumie. Materiały z sesji naukowej w Łęczycy dnia 21 maja 2011 roku. Łęczyca-Tum, 37-44.
• Morawski Z. 2000. Sedes translata. Łęczyca na początku XII wieku. (W:) H. Manikowska, A. Bartoszewicz, W. Fałkowski (red.), Aetas media Aetas moderna. Studia ofiarowane profesorowi Henrykowi Samsonowiczowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Warszawa, 286-298.
• Nadolski A. 2001. Łęczyca wczesnośredniowieczna w świetle źródeł archeologicznych. (W:) R. Rosin (red.), Łęczyca. Monografia miasta do 1990 r. Łęczyca, 73-88.
• Nadolski A., Abramowicz A., Poklewski T., Kąsinowski A. 1960. Łęczyckie opactwo Panny Marii w świetle badań z lat 1954-56. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria archeologiczna 4, 5-93.
• Orłowski T.H. 1983. Próba rekonstrukcji wnętrza romańskiej kolegiaty w Tumie pod Łęczycą z lat 1161-1294. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki 28 (2), 91-118.
• Pianowski Z. 1994. Sedes regni principales. Wawel i inne rezydencje piastowskie do połowy XIII wieku na tle europejskim. Kraków.
• Pietrusińska M. 1971. Łęczyca – Tum. Relikty budowli, tzw. opactwo benedyktyńskie p.w. P. Marii, XI w. (?). (W:) M. Walicki (red.) Sztuka polska przedromańska i romańska do schyłku XIII wieku. M. Pietrusińska, Katalog i bibliografia zabytków. Warszawa, 731.
• Poklewski T. 1975. Problemy merytoryczne i organizacyjne dokumentacji badań obiektów murowanych. Doświadczenia łódzkiego Zakładu Archeologii Polski Środkowej IHKM PAN, Biuletyn Informacyjny PKZ 31, 15-18.
• Poklewski T. 1987 (1988). Możliwości poznawcze archeologii w badaniach architektury. Ocena archeologa. Wprowadzenie do dyskusji. Rocznik Przedsiębiorstwa Państwowego Pracownie Konserwacji Zabytków 1, 10-20.
• Poklewski T. 1993. Początki współpracy badawczej archeologów i architektów. Casus kolegiaty w Tumie pod Łęczycą. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki 38 (3-4), 315-319.
• Poklewski-Koziełł T. 1997. Abbatia sancte Marie in castello Lancicie. (W:) J. Adamczyk (red.), Święty Wojciech i wejście Polski do Europy przed dziesięcioma wiekami. Łowicz, 69-83.
• Poklewski-Koziełł T. 2002. Kościół Łęczycki, czyli budowle romańskie w Tumie. Blaski i cienie u początku Tysiąclecia. (W:) B. Solarski, M. Sęczkowska (red.), Pokłosie Zjazdu Gnieźnieńskiego. O początkach Kościoła w Łęczycy. Łęczyca, 18-28.
• Poklewski-Koziełł T. 2011. Archikolegiata NMP i św. Aleksego w Tumie pod Łęczycą – architektura w funkcji liturgii. (W:) M. Żemigała (red.), 850 lat w służbie Bogu i ludziom. Archikolegiata Łęczycka w Tumie. Materiały z sesji naukowej w Łęczycy dnia 21 maja 2011 roku. Łęczyca-Tum, 23-30.
• Poklewski T., Puget W. Jaworowski H. 2001. Architektura na tle rozwoju przestrzennego miasta. (W:) R. Rosin (red.), Łęczyca. Monografia miasta do 1990 r. Łęczyca, 665-694.
• Rozpędowski J. 1962. Ze studiów nad palatiami w Polsce. Biuletyn Historii Sztuki 24 (3-4), 243-254.
• Sikora J. 2002. Uwagi na temat tzw. opactwa Panny Marii w Tumie pod Łęczycą. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 50 (3-4), 393-404.
• Solarski B., Sęczkowska M. (eds.) 2002. Pokłosie Zjazdu Gnieźnieńskiego. O początkach Kościoła w Łęczycy. Łęczyca.
• Szymczak J. 2011. Pierwsze cztery wieki Archikolegiaty Łęczyckiej. (W:) M. Żemigała (red.), 850 lat w służbie Bogu i ludziom. Archikolegiata Łęczycka w Tumie. Materiały z sesji naukowej w Łęczycy dnia 21 maja 2011 roku. Łęczyca-Tum, 9-21.
• Świechowski Z. 1990. Sztuka romańska w Polsce. Warszawa.
• Tomaszewski A.1997. Romański tum łęczycki. (W:) J. Adamczyk (red.) Święty Wojciech i wejście Polski do Europy przed dziesięcioma wiekami. Łowicz, 61-67.
• Zachwatowicz J. 1971. Architektura. (W:) M. Walicki (red.) Sztuka polska przedromańska i romańska do schyłku XIII wieku. 69-194.
• Żemigała M. (ed.) 2011. 850 lat w służbie Bogu i ludziom. Archikolegiata Łęczycka w Tumie. Materiały z sesji naukowej w Łęczycy dnia 21 maja 2011 roku. Łęczyca-Tum.
• Żurowska K. 1983. Z problematyki genezy układu palatiów wczesnopiastowskich. (W:) K. Żurowska, Studia nad architekturą wczesnopiastowską. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 642, Prace z Historii Sztuki 17, 107-164.

Identifiers

ISSN

0079-7138

DOI

10.23858/PA 65.2017.009