Rosyjskie липа, липовый i polskie lipa, lipny

• Authors: Skarżyński Mirosław

Title variants

EN

Russian липа, липовый ‘counterfeit’ and Polish lipa, lipny ‘false’

• Languages of publication: PL

Abstracts

The paper debates the interpretation of the etymology of Polish lipa ‘something untrue’ given by A. Bańkowski in his Etymologiczny słownik języka polskiego ‘Etymological dictionary of Polish’. Based on Russian and Polish lexicographical data, the author describes the rise of the Russian noun липа as a derivative from the older adjective липовый ‘false, counterfeit’ in the thieves’ slang of the 19th century, and subsequently its path into colloquial Russian. The word lipa was borrowed into Polish in the second half of the 19th century in the meaning ‘fake passport, document’, also ‘something counterfeit’. It first appeared in the slang of Polish thieves, then penetrated into the dialect of Warsaw, and eventually into colloquial Polish where it is used as a polysemous word, and became the base for the also polysemous derivative adjective lipny.

Keywords

EN

etymology; borrowings; thieves’ language; Polish; Russian

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
• Year: 2015
• Issue: 19
• Pages: 195-204

Contributors

author

Skarżyński Mirosław

• Uniwersytet Jagielloński, Kraków

References

• BTSRJa: Д.М. Ушаков, Большой толковый словарь современного русского языка, Мо- сква 1935–1940.
• BTSRJaKuz: Большой толковый словарь русского языка. Гл. ред. С.А. Кузнецов, Санкт Петербург 1998/2009, on-line: gramota.ru/slovari/dic/.
• Doroszewicz W.M., 1903, = В.М. Дорошевич, Сахалин. Каторга. Южно-Сахалинск 2005.
• Estreicher K., 1903, Szwargot więzienny. Zestawił…, Kraków.
• I-ESSRJa: П.Я. Черных, Историко-етимологический словарь современного русского языка, т. 1, Москва 1993/31999.
• Koszko A.F., 1926–1927, = А.Ф. Кошко, Среди убийц и грабителей. Воспоминания быв- шего начальника московской сыскной полиции, Paryż.
• Kriestowski W., 1864, = В.В. Крестовский, Петербургские трущобы, Москва 2011.
• Kuricyn W., 1906, = В.В. Курицын, Томские трущобы, Москва 2012.
• Kurka A., 1907, Słownik mowy złodziejskiej, Lwów.
• Michalski H., Morawski J., 1971, Słownik gwary więziennej, Departament Szkolenia i Wydawnictw MSW, [Warszawa] 1971.
• NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego, on-line: http://nkjp.pl/, dostęp 10 ix 2014.
• NKRJa: Национальный корпус русского языка, on-line: www.ruscorpora.ru/. dostęp 10 ix 2014.
• Płucer-Sarno on-line: А.Ю.Плуцер-Сарно, История словарей русского воровского арго. Часть 1. Как воровать воровские слова, on-line: plutser.ru/histogy_dictionary/hargo/document.2005-04-06.3617147496, dostęp 12 ix 2014.
• Popow W.M., 1912, = В.М. Попов, Словарь воровского и арестантского языка. Посвящаю всем товарищам-сослуживцам, чинам наружной и сыскной полиции российской Империи. Пристав В. Попов, Киев 1912.
• Potapow S.M., = С.М. Потапов, Словарь жаргона преступников (блатная музика). Составил по новейшым данным…, НКВД 1927.
• SEBań: A. Bańkowski, Etymologiczny słownik języka polskiego, Warszawa 2000.
• SGW: B. Wieczorkiewicz, Słownik gwary warszawskiej, Warszawa 1986.
• Sieliszczew A.M., 1928, = А.М. Селищев, Язык революционной епохи. Из наблюдений над русским языком (1917–1926), Москва.
• SJPD: W. Doroszewski (red.), Słownik języka polskiego, Warszawa 1958–1969.
• SJPSz: M. Szymczak (red.), Słownik języka polskiego, Warszawa 1978–1981.
• SL: S.B. Linde, Słownik języka polskiego, Warszawa 1807–1815.
• Smirnow N.A., 1899, = Н.А. Смирнов, Слова и выражения воровского языка, выбран- ные из романа Вс. Крестовского «Петербургские трущобы», „Известия Отделе- ния русского языка и словесности Императорской Академии наук”, Т. IV. Кн. 3., s. 1065–1087.
• SRJa 1949: С.И. Ожегов, Словарь русского языка, Москва.
• SRJaJew: А.П. Евгеньевой (red.), Словарь русского языка. В 4-х т. Москва 1999, on-line: http://feb-web.ru/feb/mas/mas-abc/default.asp.
• STGP: K. Stępniak, Słownik tajemnych gwar przestępczych, Londyn 1993.
• SW: J. Karłowicz, A. A. Kryński, W. Niedźwiedzki (red.), Słownik języka polskiego, Warszawa 1900–1927.
• SWil: A. Zdanowicz i in., Słownik języka polskiego, t. I–II, Wilno 1861.
• Tonkow W., 1930, = В. Тонков, Опыт исследования воровского языка, Казань.
• Trachtienbierg W.F., 1908, = В.Ф. Трахтенбергъ, Блатная музыка (Жаргонъ тюрьмы), По матерiаламъ, собраннымъ въ пересильныхъ тюрьмахъ: Петербургской, Московской („Бутырки”), Виленской, Варшавской, Кiевской и Одесской; въ тюрьмахъ: въ „Крестахъ”, въ „ДомҌ предварительного заключенiя”, въ „Дерябинскихъ казармахъ” (Петербургъ), въ „Каменщикахъ” (Москва). Подъ редакцiей и съ предисловiемъ профессора И.А. Бодуэнъ-де-Куртенэ, С-Петербургъ.
• TSŻWJa: В. Даль, Толковый словарь живого великорусского языка, Санкт Петербург 1861–1868/ 21880–1884.
• Ułaszyn H., 1913/2009, Przyczynki leksykalne 1. Gwara złodziejska z około roku 1840, „Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie” t. VI. Przedr. w: idem, Studia onomastyczne i socjolingwistyczne. Wstęp i dobór tekstów M. Skarżyński i B. Walczak, „Klasycy Nauki Poznańskiej” t. 41, Poznań, s. 46–61.
• Ułaszyn H., 1938/2009, Przyczynki leksykalne 2. Trzy gwary uczniowskie: Wielkopolska, Królewiacka i Galicyjska, (w:) idem, Studia onomastyczne…, s. 62–114.
• Ułaszyn H., 1951, Język złodziejski. La langue des voleurs, Łódź.
• USJP: S. Dubisz (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1–4, Warszawa 2003.

Identifiers

DOI

10.12797/LV.10.2015.19.13