Przynależność organizacyjna, wiek oraz staż treningowy osób trenujących karate Kyokushin a ranga najważniejszych czynności zawodowych trenera

• Authors: Dobrzycki Adrian

Title variants

EN

Organizational affiliation, age and training experience of people who train karate Kyokushin and the rank of the most important professional activities of the coach

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wprowadzenie: Celem badania było poznanie opinii osób trenujących karate kyokushin dotyczących znaczenia (hierarchii) poszczególnych czynności zawodowych trenera. Materiał i metody badań: Badaniami objęto 54 praktyków z 25 klubów karate kyokushin w Polsce. Wiek badanych wynosił 35,0 ±12,0 lat, doświadczenie treningowe 15,9 ±8,7 lat. Wszyscy respondenci posiadali poziom wyszkolenia technicznego co najmniej 1 dan. W badaniach wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, a narzędziem był kwestionariusz ankiety Tumaniana w polskiej wersji Januszewskiego i Sterkowicza. Wyniki: Do najważniejszych czynności zawodowych trenera karate kyokushin należą trzy rodzaje kierowania zawodnikiem: kierowanie przygotowaniem fizycznym, technicznym i taktycznym. Bez względu na podziały organizacyjne oraz wiekowe, opinie dotyczące znaczenia poszczególnych czynności zawodowych trenera były zbieżne (rsp = 0,79–0,92; p < 0,001). Wnioski: Ranga czynności zawodowych trenera karate kyokushin zbliża tę odmianę walki bardziej do sportu niż sztuki walki czy systemu samoobrony. Rangi podstawowych czynności zawodowych trenera karate kyokushin, zapasów, boksu, MMA, taekwondo ITF i sportowego jiu-jitsu są zbieżne.

EN

Introduction: The aim of this study was to collect and analyse the opinions of people who train karate Kyokushin regarding the importance (hierarchy) of individual professional activities of the coaches. Material and methods: The research involved 54 practitioners from 25 karate Kyokushin sports clubs in Poland. Respondents were aged 35.0 ±12.0 years, and their training experience was 15.9 ±8.7 years. All respondents had a technical level of at least 1 dan. Survey method was used, and the questionnaire developed by Tumanian and modified by Januszewski and Sterkowicz was applied. Results: The most important professional activities of a karate Kyokushin coaches reported include three types of management: managing physical, technical and tactical preparation of athletes. Regardless of organizational and age divisions, opinions regarding the importance of particular professional activities of coaches were convergent (rsp = 0.79 −0.92, p <0.001). Conclusions: Structure professional activities deemed most important, allows classified karate Kyokushin as more of a sport than a martial art of self-defense.

Keywords

PL

sporty walki; sztuki walki; karate Kyokushin; czynności zawodowe trenera

EN

karate Kyokushin; professional activities of a coach; matrial arts; combat sports

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe
• Year: 2020
• Volume: 3
• Issue: 2
• Pages: 59-77

Dates

published

2020-05-08

Contributors

author

Dobrzycki Adrian

• Akademia Wojsk Lądowych im. gen. Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu

References

• Abraham A., Collins, D. (1998): Examining and extending research in coach development. Quest, 50, s. 59–79. https://doi.org/10.1080/00336297.1998.10484264.
• Bamett N.P., Smoll F.L., Smith R.E. (1992): Effects of enhancing coach – athlete relationships on youth sport attrition. The Sport Psychologist, 6, s. 111–127. https://doi.org/10.1123/tsp.6.2.111.
• Bloom G. (2002): Coaching demands and responsibilities of expert coaches. [w:] J.M. Silva, D. Stevens (eds.): Psychological foundations of sport. Allyn and Bacon. Boston, MA, s. 438–465.
• Blumenstein B., Lidor R., Tenenbaum G. (2005): Periodization and planning of psychological preparation in elite combat sport programs: The case of judo. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 3(10), s. 7–25. https://doi.org/10.1080/1612197x.2005.9671755.
• Blumenstein B., Orbach I., Bar-Eli M., Dreshman R., Weinstein Y. (2012): High-level coaches’ perceptions of their professional knowledge, skills, and characteristics. Sport Science Review, 21(5–6), s. 5–27. https://doi.org/10.2478/v10237-012-0016-4.
• Bujak Z., Gierczuk D. (2013): Professional activities of an Olympic martial sports trainer. Physical Activity Review, 1, s. 50–58. https://doi.org/10.5604/20815735.1090742.
• Bujak Z., Gierczuk D., Litwiniuk S. (2013): Martial arts and combat sports - similarities and differences in terms of the basic activities of a coach. Polish Journal of Sport and Tourism, 20 (1), s. 35–43. https://doi.org/10.2478/pjst-2013-0004.
• Bujak Z., Gierczuk D., Orbach I., Blumenstein B. (2015): Professional Activities of the European Taekwondo Coach: A Comparative Analysis. Sport Science Review, 24(5–6), s. 305–320. https://doi.org/10.1515/ssr-2015-0021.
• Bujak Z., Miler J., Litwiniuk S. (2012): The level of technical training as a factor differentiating professional activities taekwondo coach. Journal of Combat Sports and Martial Arts, 3 (2), s. 109–113. https://doi.org/10.5604/20815735.1047657.
• Bujak Z., Muntean M.V., Gierczuk D. (2014): The hierarchy of professional activities of martial arts and mixed martial arts coaches. Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology, 14(2), s. 29–35.
• Cassidy T., Jones R., Potrac P. (2004): Understanding sports coaching. Routledge. London. https://doi.org/10.4324/9780203725757.
• Cieśliński W., Krakowiak D., Lachowicz Z., Perechuda K., Szewc W. (1994): Doskonalenie umiejętności kierowniczych trenera. Trening, 1, s. 308–313.
• Cushion C.J., Armour K.M., Jones R.L. (2006): Locating the coaching process in practice: Models ‘for’ and ‘of’ coaching. Physical Education and Sport Pedagogy, 11(1), s. 83–99. https://doi.org/10.1080/17408980500466995.
• Cynarski W.J. (1997): Dalekowschodnie sztuki walki w kulturze Zachodu. [w:] Dziubiński Z. (red.): Teologia i filozofia sportu. SALOS. Warszawa, s. 46–58.
• Cynarski W.J. (2004): Teoria i praktyka dalekowschodnich sztuk walki w perspektywie europejskiej. Uniwersytet Rzeszowski. Rzeszów.
• Czabański B. (1969): Trener i zespół. Sport Wyczynowy, 3, s. 8–11.
• Czajkowski Z. (1994): Poradnik trenera. Rozważania o sporcie, osobowości, umiejętnościach zawodowych i pracy trenera. RCMSKFiS. Warszawa.
• Czajkowski Z. (2004): Wybrane zagadnienia pracy trenera we wstępnym etapie szkolenia (2). Sport Wyczynowy, 9–10, s. 54–61.
• Czerwiński J. (2001): O potrzebie zmian w treściach i strukturze kształcenia oraz doskonalenia kadr trenersko-instruktorskich. Trening, 3, s. 163–171.
• Dobrzycki A. (2015): Czynności zawodowe trenera karate kyokushin w opiniach trenerów. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna, 14(1), s. 125–138. https://doi.org/10.16926/kf.2015.14.09.
• Gilbert W.D., Trudel P. (2004): Analysis of coaching science research published from 1970–2001. Research Quarterly for Exercise and Sport, 75(4), s. 388–399. https://doi.org/10.1080/02701367.2004.10609172.
• Gilbert W., Côté J., Mallett C. (2006): Developmental paths and activities of successful sport coaches. International Journal of Sports Science and Coaching, 1(1), s. 6976. https://doi.org/10.1260/174795406776338526.
• Głazek Z. (1981): O potrzebie stałego kształcenia kadry instruktorów i trenerów w zakresie pedagogiki. WSWF. Katowice.
• Grabowski H. (1999): Pedentologiczne aspekty reformy systemu edukacji. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, 1, s. 4–7.
• Hendry L.B., Love J.G. (1996): Scotland. [w:] P. De Knop, L.M. Engstrom, B. Skirstad, M.R. Weiss (ed.): Worldwide trends in youth sport. Champaign. IL: Human Kinetics, 204–221. https://doi.org/10.1177/1356336X9600200212.
• Herzig M. (2002): Psychologiczne uwarunkowania i umiejętności a skuteczność pracy trenera. Sport Wyczynowy, 5–6, s. 23–31.
• Irwin G., Hanton S., Kerwin D. (2004): Reflective practice and the origins of elite coaching knowledge. International and Multidisciplinary Perspectives, 5(3), s. 425–442. https://doi.org/10.1080/1462394042000270718.
• Jones R.L., Armour K.M., Potrac P. (2002): Understanding the coaching process: A framework for social analysis. Quest, 54(1), s. 34–48. https://doi.org/10.1080/00336297.2002.10491765.
• Knowles Z., Borrie A., Telfer H. (2005): Towards the reflective sports coach: issues of context, education and application. Ergonomics, 48 (11–14), s. 1711–1720. https://doi.org/10.1080/00140130500101288.
• Koźmin A., Bednarski L. (1996): Postawa pedagogiczna trenera piłki nożnej w świetle opinii własnych. Trener, 5, s. 10.
• Kurzawski K., Miszkiewicz A. (1997): Praca trenera. Trening, 3, s. 69–86.
• Lyakh W. (2006): Wybrane aspekty organizacji przygotowania psychologicznego i kształcenie trenerów. [w:] A. Kuder, K. Perkowski, D. Śledziewski (red.): Proces doskonalenia treningu i walki sportowej. AWF. Warszawa, t. 3, s. 245–248.
• Lyle J. (2002): Sports coaching concepts: A framework for coaches’ behavior. Routledge. London, UK.
• Martens R. (2004): Successful coaching. Champaign, IL: Human Kinetics.
• Naglak Z. (1987): Społeczne i metodyczne aspekty sportu kwalifikowanego. AWF. Wrocław.
• Naglak Z. (1999): Metodyka trenowania sportowca. AWF. Wrocław.
• Oldenhove H. (1996): Australia. [w:] P. De Knop, L.-M. Engstrom, B. Skirstad, M.R. Weiss (eds.): Worldwide trends in youth sport. Champaign, IL: Human Kinetics, s. 245–259. https://doi.org/10.1177/1356336x9600200212.
• Pieter W. (2005): Martial Arts Injuries. Epidemiology of Pediatric Sports Injuries, 48, s. 59–73. https://doi.org/10.1159/000084283.
• Potrac P., Brewer C., Jones R., Armour K., Hoff J. (2000): Toward and holistic understanding of the coaching process. Quest, 52(2), s. 186–199. https://doi.org/10.1080/00336297.2000.10491709.
• Renshaw I., Keith W.D., Shuttleworth R. (2009): Insights from ecological psychology and dynamical systems theory can underpin a philosophy of coaching. International Journal of Sport Psychology, 40(4), s. 580–602.
• Sas-Nowosielski K. (2002): Wychowanie w procesie szkolenia sportowego. Sport Wyczynowy, 1–2, s. 37–43.
• Sas-Nowosielski K. (2002): Sprawne komunikowanie się z zawodnikami – ważna umiejętność trenera. Sport Wyczynowy, 3–4, s. 43–57.
• Sas-Nowosielski K. (2008): O niektórych społeczno-pedagogicznych aspektach roli trenera. Sport Wyczynowy, 1–3, s. 71–73.
• Smith D.J. (2003): A framework for understanding the training process leading to elite performance. Sports Medicine, 33, s. 1103–1126. https://doi.org/10.2165/00007256-200333150-00003.
• Sozański H. (1993): O trenerze, jego kształceniu, osobowości i pracy. [w:] Społeczno-pedagogiczne problemy kształcenia w uczelniach wychowania fizycznego. AWF. Kraków, s. 29–43.
• Sterkowicz S. (1992): Charakterystyka wybranych wskaźników określających stan przygotowania zawodników karate. AWF. Kraków.
• Sterkowicz S. (1995): Czynności zawodowe trenera judo. Trening, 3, s. 58–68.
• Sterkowicz S. (1999): Czynności zawodowe instruktora ju-jitsu. [w:] S. Sterkowicz (red.): Czynności zawodowe trenera w sportach walki. Zeszyty Naukowe 77. AWF. Kraków, s. 195–198.
• Sterkowicz S., Krasicki S. (2011): Czynności i kompetencje zawodowe trenerów narciarstwa biegowego i judo. Sport Wyczynowy, 49(2), s. 97–105.
• Sterkowicz S., Biskup L., Ambroży T. (2001): Czynności zawodowe trenera w zapasach i gimnastyce. Zeszyty Naukowe 83. AWF. Kraków, s. 7–16.
• Sterkowicz S., Gracia J.M., Lerma F.S. (2007): The importance of judo trainer’s professional activities. Archives of Budo, 3, s. 57–61.
• Sterkowicz S., Januszewski J. (1988): Czynności zawodowe trenerów a program ich kształcenia. Zeszyty Naukowe 58. AWF. Kraków, s. 255–259.
• Sterkowicz S., Januszewski J. (1992): Ranga czynności zawodowych jako podstawa analizy programów kształcenia kadr instruktorskich (na przykładzie karate i łucznictwa). Rocznik Naukowy 25. AWF. Kraków, s. 190–195.
• Straub W.F. (1997): Siła pozytywnego oddziaływania trenera-praca z zespołem. Sport Wyczynowy, 3–4, s. 75–82.
• Tumanian G.S. (1985): O nowom kompleksie ucziebnych disciplin dla kafiedr FK wypuskajuszczich trienierow – priepodawatieliej po widu sporta. Tieorija i Praktika Fiziczieskoj Kultury, 12, s. 36–40.
• Tuominen R. (1995): Injuries in national karate competitions in Finland. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 5(1), s. 44–48. https://doi.org/10.1111/j.1600-0838.1995.tb00010.x.
• Ulatowski T. (1986): Kilka uwag o modelu trenera i systemie kształcenia kadr trenerskich i instruktorskich. Sport Wyczynowy, 3–4, s. 10–15.
• Wankel L.M., Mummery W.K. (1996): Canada. [w:] P. De Knop, L.M. Engstrom, B. Skirstad, M. Weiss (red.): Worldwide trends in youth sport. Champaign, IL: Human Kinetics, s. 27–42. https://doi.org/10.1177/1356336x9600200212.
• Wojciechowski T. (2009): Wolna amerykanka, czyli polskie szkoły karate, https://www.newsweek.pl/polska/wolna-amerykanka-czyli-polskie-szkoly-karate/4r29c9f [dostęp: 1.04.2019].
• Yamaguchi Y. (1996): Japan. [w:] P. De Knop, L.M. Engstrom, B. Skirstad, M. Weiss (red.): Worldwide trends in youth sport. Champaign, IL: Human Kinetics, s. 67–75. https://doi.org/10.1177/1356336X9600200212.
• Żukowska Z., Żukowski R. (1997): Pedagogiczne uwarunkowania efektywności procesu szkolenia w sporcie. Trening, 2, s. 19–25.
• Żukowski R. (1989): Zawód i praca trenera. AWF. Warszawa.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.16926/sit.2020.03.13