Zaangażowanie polskich firm w społeczną odpowiedzialność biznesu. Determinanty zmian na polskim rynku

• Authors: Katarzyna Kowalska

Title variants

EN

Involvement of Polish Companies in Corporate Social Responsibility. Determinants of Changes in the Polish Market

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł składa się z wprowadzenia, dwóch części o charakterze teoretycznym i wniosków końcowych. Przedstawiono w nim badania dotyczące zaangażowania polskich firm w społeczną odpowiedzialność biznesu. W dalszej kolejności omówiono czynniki zmian w upowszechnianiu koncepcji odpowiedzialnego biznesu wśród polskich firm. Koncepcja odpowiedzialnego biznesu (CSR – Corporate Social Responsibility) jest w polskich warunkach stosunkowo mało popularną koncepcją i nieczęstą praktyką, szczególnie wśród krajowych przedsiębiorstw. Inaczej sytuacja przedstawia się na rynkach Europy Zachodniej, czy też w USA. Firmy działające na tych rynkach zobligowane są do dostosowania standardów biznesu do oczekiwań przeróżnych interesariuszy, również kontrahentów. Brak takich dostosowań może mieć bowiem poważne konsekwencje dla reputacji tych firm i perspektyw ich rozwoju. W Polsce istnieje szereg ograniczeń, które wpływają na niską popularność koncepcji CSR wśród polskich przedsiębiorców. Należy tu wymienić przede wszystkim brak silnych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, organizacji o charakterze strażniczym (watch dog), które mogłyby fachowo i skutecznie monitorować działania przedsiębiorstw na polskim rynku. Spore ograniczenia w omawianej kwestii widoczne są również po stronie konsumentów. Konsumenci mają często powierzchowną wiedzę na temat odpowiedzialnego biznesu; kwestia zrównoważonego łańcucha dostaw jest niejednokrotnie dla nich tematem niezrozumiałym i oderwanym od procesu konsumpcyjnego. Dodatkowo należy zaznaczyć, że rynek produktów Fair Trade w Polsce jest bardzo słabo rozwinięty, a moda na tzw. etyczną konsumpcję ma charakter niszowy. Innym ograniczeniem upowszechniania koncepcji CSR na krajowym rynku jest niewystarczająca wiedza polskich przedsiębiorców na temat roli, jaką we współczesnym biznesie spełnia koncepcja CSR. Konkurencyj-ność przedsiębiorstwa rozumieją oni zazwyczaj jedynie w kontekście wartości ekonomicznej. Kwestie społeczne i ekologiczne w praktyce traktują w sposób marginalny, niezwiązany ze strategią rozwoju firmy. Działania w zakresie CSR na polskim rynku deklarują zazwyczaj duże przedsiębiorstwa, problem jednak polega na tym, że omawiane deklaracje nie zawsze przekładają się na realne praktyki tych firm. Oczekiwania co do zmiany nastawienia polskich przedsiębiorców do odpowie-dzialnego biznesu, w dużej mierze związane są z funkcjonowaniem na krajowym rynku międzyna-rodowych korporacji, co do których opinia publiczna, eksperci i politycy coraz częściej formułują szereg oczekiwań. Nasilająca się konkurencja, również na polskim rynku, wymuszać będzie na korporacjach stosowanie praktyk społecznie odpowiedzialnych, również w kontekście współpracy z lokalnymi przedsiębiorstwami. Rozliczanie kooperantów z ich działań, podobnie jak na rynkach zachodnich, będzie ważnym elementem strategii ograniczania ryzyka reputacyjnego. Wzrost znaczenia koncepcji CSR na polskim rynku wynikać będzie również z coraz więk-szego zainteresowania raportowaniem pozafinansowym. Niektórzy eksperci przewidują, że za kilka lat każda licencjonowana instytucja finansowa będzie mogła inwestować środki wyłącznie w podmioty, które odpowiednio raportują w obszarze ESG, czy wręcz osiągają wymagany minimalny wynik tego raportowania.

EN

The paper consist of introduction, two theoretical parts and conclusions. It presents a study on the involvement of Polish companies in corporate social responsibility. In the following part of the text, the factors of changes in the dissemination of the concept of corporate responsibility among Polish companies were discussed. The concept of corporate responsibility (CSR – Corporate Social Responsibility) is in Polish conditions, relatively little popular concept and the rare practice, especially among domestic enter-prises. The situation is different at the Western Europe markets or in the USA. Companies operating in these markets are obliged to adapt the business standards to expectations of various stake-holders, and also contractors. The lack of such adjustments can have serious consequences for the reputation of these companies and their development prospects. In Poland, there are several limitations that affect the popularity of the concept of CSR among Polish entrepreneurs. Above all, the lack of strong civil society organizations, the watchdog organizations which could professionally and effectively monitor the activities of companies in the Polish market. Serious limitations on this matter are shown also on the consumers side. Consumers often have a superficial knowledge about responsi-ble business; the issue of a sustainable supply chain is often incomprehensible and detached from the process of consumption. Moreover, it should be noted that the market of Fair Trade products in Poland is poorly de-veloped, and the so-called fashion for ethical consumption is a niche. Another limitation of the dissemination of CSR in the domestic market is insufficient knowledge of Polish entrepreneurs about the role CSR plays in today’s business. A company's competitiveness is usually understood only in the context of economic value. Social and environmental issues in practice are treated as marginal, not associated with the development strategy of the company. The CSR activities on the Polish market are usually declared by large companies. The prob-lem is that, these declarations do not always translate into real business practice. The expectations for a change of attitude of Polish entrepreneurs towards responsible business, largely relate on the functioning of multinational corporations at domestic market where the general public, experts and politicians often formulate a series of expectations. Increasing competition, also on the Polish market, will force corporations to apply socially responsible practices, also in the context of cooperating with local businesses. Holding the collaborators for their actions, as it is done at western markets, will be an important element of risk reduction strategies. The growing importance of CSR in the Polish market will be the result of increasing greater interest in non-financial reporting . Some experts predict that in a few years, each licensed financial institution will be able to invest the funds only with entities that adequately report with the ESG area, or even reach the required minimum score of reporting.

Keywords

PL

przedsiębiorstwo; społeczna odpowiedzialność biznesu; konkurencja; wizerunek; strategia

EN

enterprise; Corporate Social Responsibility; competition; image; strategy

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2015
• Issue: 41
• Pages: 276-286

Contributors

author

Katarzyna Kowalska

• Instytut Politologii Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

References

• Badanie kadry zarządzającej w ramach projektu „Społeczna odpowiedzialność biznesu – raport z I etapu badania, ASM, 2013 (dokument w wersji cyfrowej).
• Bakan J., 2006, Korporacja. Patologiczna pogoń za zyskiem i władzą, Lepszy Świat, Warszawa.
• Famielec J., 1992, Układy kooperacyjne w gospodarce rynkowej – doświadczenia, strategie, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków.
• Jak zyskać na odpowiedzialności? CSR w strategiach spółek giełdowych. Przewodnik dla CEO i executives (dokument w wersji cyfrowej).
• Nakonieczna J., 2008, Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw międzynarodowych, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Polskie i szwedzkie MSP wobec wyzwań CSR, 2011, RespEn. Odpowiedzialna Przedsiębiorczość, Warszawa (dokument w wersji cyfrowej).
• Przybylska K.., 2010, Obszary współpracy transnarodowych korporacji z lokalnymi dostawcami kraju goszczącego [w:] Wybrane problemy współpracy transnarodowych korporacji z lokalnymi firmami kraju goszczącego, UEK, Badania Statutowe.
• Raport. Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki., 2013, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, (dokument w wersji cyfrowej).
• Robbins R.H., 2006, Globalne problemy a kultura kapitalizmu, Pro Publico, Poznań 2006.
• Ćwik N. (red.), 2011, Wspólna odpowiedzialność. Rola dostaw i zakupów, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, (dokument w wersji cyfrowej).
• Wywiad z profesorem N. Craigiem Smithem z INSEAD Social Innovation Center, www.rp.pl/artykul/493936.html?print=tak, (dostęp: 28.05. 2013). www.csrinfo.pl.