Antysemityzm w województwie pomorskim w latach 1920 – 1939 na przykładzie powiatu toruńskiego i okolic

• Authors: Mateusz Pielka

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy problemu antysemityzm w dwudziestoleciu międzywojennym w województwie pomorskim. Za przykład, który odzwierciedla zjawiska antyżydowskie całego województwa, wybrano powiat toruński i ościenne gminy (Toruń był najważniejszym ośrodkiem miejskim woj. pomorskiego, tu swoją siedzibę miał Wojewoda). Tekst stanowi wypełnienie próbę wypełnienia luki w badaniach nad antysemityzmem w zachodniej części II RP (w tym wypadku woj. pomorskiego). Chronologia wydarzeń sięga jednak źródeł niechęci do Żydów jeszcze w czasach funkcjonowania pruskiej prowincji Prusy Zachodnie i relacji ludności polskiej, żydowskiej i niemieckiej (jest to jednak część wprowadzająca). Artykuł jest odpowiedzią na dysproporcję w badaniach historii Żydów gdyż największym zainteresowaniem otacza się tylko były zabór rosyjski i austriacki. Zachodnie dzielnice Polski są pod tym względem zaniedbane, a jest wiele zjawisk, które wymagają wyjaśnienia. Narracja pracy wychodzi od końca XIX wieku w Prusach Zachodnich, następnie omawiany jest okres odzyskania niepodległości przez Polski w 1918 (na Pomorzu w 1920 roku), kolejne rozważania dotyczą lat międzywojnia, całość analizy kończy się na 1939 roku. Od końca XIX stulecia wymieniane są przykłady aktów antysemickich, wszystkie zostały poparte źródłami. Ten schemat dotyczy również lat 1920 – 1939. Omówione zostały po kolei wszystkie organizacje polityczno – społeczne, które w swych programach lub statutach zakładały walkę z Żydami. Omówiono także rolę i działalność prasy antysemickiej. Rozważania objęły podobnie postawę władz wojewódzkich i centralnych i ich stosunek do aktów antysemickich, które w latach 30. XX wieku przybrały na sile. Przy omawianiu lat 1935 – 1939 udowodniono, że – wbrew wcześniejszym ustaleniom, zjawiska antyżydowskie wcale nie osłabły i nie zeszły na dalszy plan w związku z zagrożeniem wojennym.

Keywords

PL

Pomorze; antysemityzm; powiat toruński

• Publisher: Zielona Góra University Press
• Journal: Studia Zachodnie
• Year: 2016
• Volume: 18
• Pages: 323-350

Contributors

author

Mateusz Pielka

• UMCS