Społeczne uwarunkowania języka humanistów (na przykładzie artykułów z zakresu literaturoznawstwa) – wybrane zagadnienia leksykalne

• Authors: Woźniak-Wrzesińska Ewelina

Title variants

EN

Social determinants of the humanists’ language (on the example of articles in the field of literary studies) – selected lexical issues

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W niniejszym artykule zastanawiam się, jakie pozanaukowe aspekty pracy badacza mają wpływ na języ¬kowy kształt jego tekstów. W szczególności interesują mnie zagadnienia leksykalne, a mianowicie ubóstwo / bogactwo językowe analizowanych tekstów oraz rozbudowane terminy. Zajmują mnie więc badania kwantytatywno-kwalitatywne. Podczas tych pierwszych poszukuję słów kluczy oraz autosemantycznych leksemów o niskich rangach. Te drugie umożliwiają z kolei sprawdzenie kolokacji i łączliwości semantyczno-leksykalnej wielokomponentowych terminów. Artykuł jest przyczynkiem do rozważań nad stanem terminologii we współczesnym polskim literaturoznawstwie zajmującym się szeroko rozumianą „Innością” i przede wszystkim zwraca uwagę na zjawiska społeczne, które mogą mieć wpływ na strategię używania terminów przez naukowców.

EN

In this article, I ask the question which non-scientific aspects of the researcher’s work have an impact on the linguistic shape of his texts. In particular, I am interested in lexical issues, namely poverty / language richness of the analysed texts and the extensive terms. I am therefore involved in quantitative-qualitative research. During the former I am looking for keywords and auto-semantic lexemes with low ranks. The latter, in turn, makes it possible to check the collocation and semantic lexical connectedness of the multicomponent terms. This article is a contribution to considering the state of terminology in contemporary Polish literary studies dealing with widely understood ‘otherness’ and, above all, draws attention to social phenomena that may influence the strategy of using terms by scientists.

Keywords

PL

termin; metafora; język naukowy; Inność

EN

term; metaphor; scientific language; otherness

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2018
• Issue: 32
• Pages: 247–263

Dates

published

2018

Contributors

author

Woźniak-Wrzesińska Ewelina

• Uniwersytet imienia Adama Mickiewicza, Poznań

References

• Arystoteles 2004: Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, tłum. H. Podbielski, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe.
• Bertens H. 1994: The Idea of the Postmodern, New York: Routledge.
• Black M. 1971: Metafora, tłum. J. Japola, Pamiętnik Literacki 3, 217–233.
• Bobrowski I. 1998: Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
• Bogusławski A. 1971: O metaforze, Pamiętnik Literacki 4, 113–126.
• Dębowski J. 2010: Pojęcie prawdy w językach nauk humanistycznych (I), Humanistyka i Przyrodoznawstwo 16, 9–36.
• Dziamski G. 2016: Kulturoznawstwo, czyli wprowadzenie do kultury ponowoczesnej, Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe „Katedra”.
• Eagleton T. 2012: Koniec teorii, tłum. B. Kuźniarz, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Frege G. 1977: Sens i znaczenie, [w:] Frege G., Pisma semantyczne, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 60–88.
• Gajda S. 1976: Rozwój polskiej terminologii górniczej, Opole: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Powstańców Śląskich w Opolu.
• Gostkowska K. 2015: Język – kultura – technologia. Rozwój polskiej i francuskiej terminologii biomedycznej, Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Grucza F. 1991: Terminologia – jej przedmiot, status i znaczenie, [w:] Grucza F. (red.), Teoretyczne podstawy terminologii, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Ossolineum, 11–42.
• Grygiel P., Rębisz S., Humenny G. 2009: Analiza bibliometryczna jako narzędzie badania efektywności nauczycieli akademickich na przykładzie Uniwersytetu Rzeszowskiego, Zeszyty Naukowe Instytutu Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego 3, 65–84.
• Gryszkiewicz B. 2002: Śmiech postmodernistów, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria 1, 31–45.
• Hajduk Z. 2011: Ogólna metodologia nauk, Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Hammerl R., Sambor J. 1990: Statystyka dla językoznawców, Warszawa.
• Howe I. 1959: Mass Society and Post-Modern Fiction, Partisan Review 26, 420–436.
• Hudzik J.P. 1996: U podstaw estetyki. Główne problemy kantowskiej estetyki w świetle współczesnej filozofii i kultury, Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Jencks Ch. 1977: The Language of Postmodern Architecture, New York: Rizzoli New York.
• Kamasa V. 2014: Techniki językoznawstwa korpusowego wykorzystywane w krytycznej analizie dyskursu. Przegląd, Przegląd Socjologii Jakościowej, <http://www.qualitativesociology review.org/PL/Volume 26/PSJ_10_2_Kamasa.pdf> [06.01.2017].
• Kowalska M. 1997: Postmodernistyczna godność myślenia albo filozofia według Lyotarda, Sztuka i Filozofia 13, 36–56.
• Kuhn T.S. 2001: Struktura rewolucji naukowych, tłum. H. Ostromęcka, Warszawa: Aletheia.
• Lakoff G., Johnson M. 1988: Metafory w naszym życiu, tłum. T.P. Krzeszowski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Lyotard J.F. 1979: La Condition postmoderne. Rapport sur le savoir, Paryż: Les éditions de minuit.
• Lyotard J.F. 1996: Wzniosłość i awangarda, Teksty Drugie 2/3, 173–189.
• Mareš P. 2013: Miejsce stylu indywidualnego w dyskursie naukowym, Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs 6, 289–298.
• Matsumoto D., Juang L. 2007: Enkulturacja, [w:] Matsumoto D., Juang L. (red.), Psychologia międzykulturowa, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 169–198.
• Merton R.K. 1982: Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. E. Morawska, J. Wertenstein-Żuławski, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe.
• Motycka A. 1984: Relatywistyczna wizja nauki. Wprowadzenie: filozoficzny spór o naukę, Wrocław: Zakład im. Ossolińskich.
• Nowaczyk A. 1999: Kto to są relatywiści?, Przegląd Filozoficzny 4, 5–18.
• Poręba M. 2014: Granice względności. Opis metafizyczny, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe.
• Rachwałowa M. 1986: Słownictwo tekstów naukowych, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Rorty R. 1996: O powinności moralnej, prawdzie i zdrowym rozsądku, [w:] Habermas J., Rorty R., Kołakowski L., Stan filozofii współczesnej, tłum. J. Niżnik, Warszawa: Wydawnictwo ISiS PAN, 70–76.
• Sarna J.W. 2005: Człowiek i filozofia, Kielce: Oficyna Wydawnicza „STON 2”.
• Szahaj A. 1996: Co to jest postmodernizm, Ethos 33–34, 63–78.
• Woleński J. 2008: Dwa pojęcia nauki: metodologiczne i socjologiczne, Prace Komisji Historii Nauki 9, 163–180.
• Wróblewski A.K. 2005: Nauka w Polsce według rankingów bibliometrycznych, Nauka 2, 13–28.
• Wróblewski P. 1998: Struktura, typologia i frekwencja polskich metafor, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Zawisławska M. 2011: Metafora w języku nauki: na przykładzie nauk przyrodniczych, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
• Ziomek J. 1990: Retoryka opisowa, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Żmigrodzki P. 1995: Zdania metaforyczne w języku polskim. Opis semantyczno-składniowy, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.32.15