Pomiędzy tradycjami a przyszłością edukacji dorosłych

• Authors: Tomasz Maliszewski

Title variants

EN

Between traditions and future of adult education

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule sformułowano pytania o przyszłość praktyki edukacji dorosłych w Polsce: Czy obserwowane współcześnie trendy widoczne w polskiej edukacji dorosłych mają charakter epizodyczny w dziejach edukacji, czy też są egzemplifikacjami zmiany społecznego podejścia do jej funkcji i zadań? Czy może w przyszłości nastąpić powrót do postrzegania kwestii edukacji dorosłych w sposób holistycznie ujmujący rozwój człowieka i zaspokajanie jego różnorodnych potrzeb? Jakiego typu oferta edukacyjna będzie w stanie w pełni zaspokoić w przyszłości różnorodne potrzeby edukacyjne dorosłych i czy da się w tym zakresie wykorzystać wzorce edukacyjne z przeszłości? Odpowiadając pozytywnie na dwa pierwsze z nich autor szerzej próbuje sformułować odpowiedź na pytanie trzecie – ilustrując całość rozważań przywoływaniem oferty edukacyjnej sformułowanej w przeszłości w oparciu o koncepcję uniwersytetu ludowego. Całość kończy konkluzja o możliwości poszukiwania inspiracji dla współczesnej i przyszłej praktyki edukacyjnej także poprzez analizę i twórcze wykorzystanie sprawdzonych w dziejach edukacji dorosłych rozwiązań.

EN

The article contains questions concerning the future of adult education practices in Poland: are the presently observed trends in Polish adult education of episodic nature in the context of educational history or are they examples of social change towards adult education’s functions and task? Is it possible that future will bring back the holistic perception of human development and fostering human’s various needs? What kind of educational offer will be able to fulfil various educational needs of adults and will it be possible to use educational patterns from the past for this purpose? The author answers positively the first two questions and tries to find an answer to the third one by illustrating the discussion with examples of educational offer formulated in the past, based on folk high school conception. In the conclusion it is stated that it is possible to search for inspiration for present and future educational practice also by analysis and creative use of proven solutions from the past.

Keywords

PL

edukacja dorosłych – historia a przyszłość; praktyka edukacji dorosłych a holistyczny rozwój człowieka; uniwersytet ludowy

EN

adult education – history vs future; adult education practice and holistic; human development; folk high schools

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Edukacja Dorosłych
• Year: 2012
• Issue: 2(67)
• Pages: 43-57

Contributors

author

Tomasz Maliszewski

• Instytut Pedagogiki Wydział Edukacyjno-Filozoficzny Akademia Pomorska w Słupsku ul. Bohaterów Westerplatte 64 e-mail: [e-mail]
• Instytut Pedagogiki Wydział Edukacyjno-Filozoficzny Akademia Pomorska w Słupsku ul. Bohaterów Westerplatte 64

References

• Arch.-KUL (2003) Materiały Projektu School for Life – archiwum Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego w Wieżycy (bez sygn.).
• Bron-Wojciechowska A. (1977), Uniwersytet ludowy – cele, zadania, metody, [w:] eadem (red.), Uniwersytety ludowe w Polsce i za granicą, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa, s. 58-68.
• Byczkowski M., Uniwersytet Ludowy – „Szkoła dla Życia”, [w:] M. Byczkowski, T. Maliszewski, E. Przybylska (red.), Uniwersytet ludowy – Szkoła dla Życia, Kaszubski Uniwersytet Ludowy, Wieżyca, s. 346-364.
• Bzowski W. (1917), „Nie rzucim ziemi zkąd nasz ród!”. Pogadanki o społecznych stowarzyszeniach gospodarczych – braciom wygnańcom w przededniu powrotu do Ojczyzny. Drukarnia Polska, Moskwa.
• Christensen F. (1987), Nikolai Frederik Severin Grundtvig, “Option. Journal of the Folk High School Association of America”, Vol. 11, No 3-4, s. 2-8.
• Dam P., Gaertner H. (2008), Mikołaj Fryderyk Seweryn Grundtvig (1783-1872). Życie – myśl – dzieło. Wydawnictwo WAM, Kraków.
• Dyksiński S. (red.) (1967), Moja droga do uniwersytetu ludowego, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
• Greger N.F.G., Przybylska E., (2003), Idea uniwersytetów powszechnych (ludowych) w Niemczech, [w:] M. Byczkowski, T. Maliszewski, E. Przybylska (red.), Uniwersytet ludowy – Szkoła dla Życia, Kaszubski Uniwersytet Ludowy, Wieżyca, s. 47-78.
• Hovenberg H. (1998), Internat czy internet? Nowe – stare wyzwania, „Młodzież – Kultura – Wieś. Polski Uniwersytet Ludowy”, nr 1, s. 49-52.
• „Informator KRUL” (1994), Krajowa Rada Uniwersytetów Ludowych, Warszawa, nr 1 (marzec).
• Jurgiel A. (2003), Współczesna koncepcja uniwersytetu ludowego jako „Szkoły dla Życia”, [w:] M. Byczkowski, T. Maliszewski, E. Przybylska (red.), Uniwersytet ludowy – Szkoła dla Życia, Kaszubski Uniwersytet Ludowy, Wieżyca, s. 343-345.
• Kajanto A., Kauppi A. (eds) (1998), Lifelong learning in Europe, vol. 3, KVS Foundation, Helsinki.
• Kania J. (red.) (1988), Drogą prawdy iść... Pamiętnik ze spotkania wychowanków Szyc, Gaci i Brusu. Towarzystwo Uniwersytetów Ludowych – Zarząd Krajowy, Warszawa.
• Kozieł A. (1938), Teoria uniwersytetu ludowego. „Idzie Wieś” (Jednodniówka Uniwersytetu Wiejskiego im. Wł. Orkana w Szycach), z dn. 1 stycznia 1938 r., s. 26-39.
• Kozłowski W. R. (1902), Krystyn Kold (Karta z dziejów szkolnictwa duńskiego), „Przegląd Pedagogiczny” 1902, R.XXII, nr 3, s. 33-35.
• Lawson M. (ed.) (1991), Nicolai Frederik Severin Grundtvig: Selected Educational Writings, The International People’s College, Helsingør.
• Ludwiczak A. (1926), Z przemówienia na otwarciu uniwersytetu ludowego nad polskim morzem. „Przegląd Oświatowy” 1926, nr 6.
• Ludwiczak A. (1927), Uniwersytety ludowe w Polsce. Towarzystwo Czytelń Ludowych, Poznań.
• Maliszewski T. (1999), Historia i kierunki działalności edukacyjnej Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego. „Rocznik Andragogiczny”, s. 182-187.
• Maliszewski T. (2002), Folk High School – School for Life. On Traditions of Adult Education in the Context of Educational Needs of the Future, [w:] E. Sapia-Drewniak, Z. Jasiński, H. Bednarczyk (eds), Adult Education at the Beginning of the 21st Century. Theoretical and Practical Contexts.: Opole University, Opole-Radom-Bonn 2002, s. 144-153.
• Maliszewski T., Obracht-Prondzyński C. (2009), Pomorski KUL – uniwersytet ludowy Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, [w:] T. Aleksander (red.), Edukacja dorosłych jako czynnik rozwoju społecznego (Materiały I Ogólnopolskiego Zjazdu Andragogicznego – Kraków, 23-24 czerwca 2009), t. 2, KNP PAN – Zespół Pedagogiki Dorosłych, IP UJ – Zakład Pedagogiki Społecznej i Andragogiki, FROWiS, ITeE-PIB, Kraków, s. 353-364.
• Okoń W. (1975), Słownik pedagogiczny, PWN, Warszawa.
• Pilch T. (1982), Czym jest Uniwersytet Ludowy, [w:] Z ludźmi ku ludziom. Materiały z II Zjazdu Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych. Opalenie 4-6 grudnia 1981 r.. Związek Młodzieży Wiejskiej – Zarząd Krajowy [do użytku wewnątrzorganizacyjnego], Warszawa, s. 72-79.
• Pilch T. (red.) (2007), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 6, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa, s. 261-263.
• Półturzycki J. (2004), Potrzeby i perspektywy aksjologii w andragogice i edukacji dorosłych, [w:] J. Kostkiewicz (red.), Aksjologia edukacji dorosłych, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
• Rosalska M. (2004), Katolickie uniwersytety ludowe wobec przemian współczesnej wsi polskiej. Oficyna Wydawnicza „Garmond”, Poznań.
• Rosner A. (2004), Teremiski zmienią świat, [w:] J. Kuroń, Rzeczpospolita dla moich wnuków, Seria „Szklane Domy”, Wydawnictwo „Rosner & Wspólnicy”, Warszawa, s. 113-120.
• Solarz I. (1937), Wiejski Uniwersytet Orkanowy, Instytut Oświaty Dorosłych, Warszawa.
• Solarzowa Z. (1985), Mój pamiętnik, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
• Steinberg C., Suttner M. (eds) (2000), Never too old to learn, Learn & Teach Publications, Johannesburg.
• Stępowski M. (1906), Praca oświatowa pozaszkolna u obcych i u nas. Druk W. Łazarskiego, Warszawa.
• Thorborg K. (2003), Idee uniwersytetów ludowych – Bornholm 2003, [w:] M. Byczkowski, T. Maliszewski, E. Przybylska (red.), Uniwersytet ludowy – Szkoła dla Życia, Kaszubski Uniwersytet Ludowy, Wieżyca, s. 306-317.
• Turos L. (1982), Założenia programowe i organizacyjno-metodyczne uniwersytetów ludowych (projekt), [w:] Z ludźmi ku ludziom. Materiały z II Zjazdu Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych. Opalenie 4-6 grudnia 1981 r., Związek Młodzieży Wiejskiej – Zarząd Krajowy [do użytku wewnątrzorganizacyjnego], Warszawa, s. 85-89.
• Wolert W. (1930), Demokracja i kultura. Praca oświatowa za granicą. Związek Spółdzielni Spożywców RP – Wydział Społeczno-Wychowawczy, Warszawa 1930.