Opór wobec konsumpcjonizmu na przykładzie dyskursu o mundurkach szkolnych i strojach komunijnych

• Authors: Wrzosek Tomasz

Title variants

EN

Resistance to consumerism on the example of the discourse on school uniforms and communion costumes

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł wpisuje się w krytyczną perspektywę analizy współczesnego społeczeństwa. Wybór tematu podyktowany jest przekonaniem autora o dużym znaczeniu dyskusji na temat jednolitych strojów szkolnych i pierwszokomunijnych dla zrozumienia procesów zmiany społecznej, dokonującej się w Polsce co najmniej od dwudziestu pięciu lat. Tekst ten jest próbą wskazania symptomów postaw antykonsumpcjonistycznych w polskim społeczeństwie na przykładzie dyskursu o szkolnych mundurkach i strojach pierwszokomunijnych. Ramy teoretyczne, w jakich autor umieszcza swoją analizę, tworzą pojęcia ze słownika Rolanda Barthesa oraz Pierra Bourdieu. Autor, stosując analizę dyskursu do wybranych fragmentów tekstów, pochodzących z różnych portali internetowych, wskazuje trzy grupy argumentów przeciwników i zwolenników jednolitych strojów: argumenty dotyczące użyteczności, argumenty estetyczne oraz ideologiczne. Twierdzi, że pomimo braku w analizowanych tekstach samego terminu „konsumpcjonizm”, można interpretować niektóre wypowiedzi zwolenników jednolitych strojów szkolnych i komunijnych jako element nie do końca świadomego sprzeciwu. Wszystkie argumenty odwołujące się do zbędności bogatego, urozmaiconego stroju, na który mogą sobie bez przeszkód pozwolić zamożniejsze rodziny, sugeruje powiązanie tego dyskursu z oporem wobec konsumpcjonizmu.

EN

Th is article is a part of a critical perspective analysis of modern society. Th e author is convinced that such choice of the research problem: discourse about school costumes and fi rst communion costumes, may help to understand the processes of social change taking place in Poland for at least twenty-fi ve years. Th e article is an attempt to show the symptoms of anti-consumerist attitudes in the Polish society on the examples of the discourse about school costumes and fi rst communion costumes. Th e theoretical frames in which the author puts his analysis are composed by notions created by Rolandes Barthes and Pierre Bourdieu. By implementing a discourse analysis in some texts chosen from Internet, the author shows three types of arguments used by opponents and followers of uniform costumes: utility, aesthetic and ideological. Th e author claims that some of the analyzed statement of followers of uniform costumes could be interpreted as an element of opposition, although they don’t use the term “consumerism”. All arguments referring to redundancy of rich and varied costume which are available only for more wealthy families suggest a connection of such discourse with resistance against consumerism.

Keywords

PL

dyskurs; moda; konsumpcjonizm; strój szkolny; strój pierwszokomunijny

EN

discourse; fashion; consumerism; school dress; first communion dress

• Publisher: Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
• Journal: Journal of Modern Science
• Year: 2015
• Issue: 2(25)
• Pages: 65-85

Dates

published

2015

Contributors

author

Wrzosek Tomasz

• Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcie De Gasperi w Józefowie
• Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora

References

• Grodecka M., Alba kontra sukienka komunijna, http://www.pierwszakomuniaswieta.pl/artykul/3-alba-kontra-sukienka-komunijna, dostęp3.04.2014
• Kindziuk M., „Komunia idzie dobrze...”, http://www.niedziela.pl/artykul/27930/nd/zdjecia, dostęp 23.04.2014
• List do parafi an Programowego Zespołu Synodalnego, http://www.zbawiciel.gda.pl/gazetka/004/kro04.doc , dostęp 23.04.2014.
• Michalak E., Mundurki szkolne wracają do łask, http://dziecko.trojmiasto.pl/Mundurki-szkolne-wracaja-do-lask-n62637.html, dostęp19.04.2014
• Mundurek szkolny, http://www.sianow.beep.pl/gim/index.php?option=com_content&task=view&id=102&Itemid=219, dostęp 19.04.2014
• Mundurek szkolny, http://www.sp1wadowice.iap.pl/component/content/article/9-encyklopedia/123-mundurek-szkolny, dostęp 19.04.2014
• Mundurki szkolne, przymus? Równość? Moda? http://miastodzieci.pl/dla_rodzicow/70:/209:mundurki-szkolne dostęp 23.04.2014
• Stanisławska J., Oni nie chcą komunijnego lansu, http://wiadomosci.wp.pl/kat,48996,title,Oni-nie-chca-komunijnego-lansu,wid,11152623,wiadomosc.html?ticaid=1120e4&_ticrsn=5, dostęp 23.04.2014
• Strój szkolny, http://www.gim29.szczecin.pl/nasze-gimnazjum/tradycjeszkoy/Szczepański J., Dzień Pierwszej Komunii, http://www.opoka.org.pl/varia/komunia/artykuly/dzienpierw.html, dostęp 23.04.2014strj-szkolny/, dostęp 19.04.2014
• Wołowska-Ciaś M., Mundurek szkolny – za i przeciw, http://www.maluchy.pl/artykul/537-Mundurek-szkolny-za-i-przeciw, dostęp 19.04.2014.
• Wysocka A., Pierwsza Komunia Święta: teatr czy liturgia, http://adonai.pl/sakramenty/pierwsza-komunia/?id=1, dostęp 23.04.2014
• Barker Chris (2005), Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Kraków: Wydawnictwo UJ
• Bartes Rolandes. 2005 System mody. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Baudrillard Jean 2006. Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury,Warszawa: Sic!
• Bourdieu Pierre 2005. Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia.Warszawa: Scholar.
• Dijk Teun van (2001) Badania nad dyskursem, w: tenże (red.), Dyskurs jako struktura i proces, tłum. G. Grochowski, Warszawa: PWN, s. 9–44.
• Fairclough Norman, Duszak Anna 2008, Krytyczna analiza dyskursu– nowy obszar badawczy dla lingwistyki i nauk społecznych, w: tych że(red.), Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście dokomunikacji społecznej, Kraków: Universitas, s. 7–29.
• Hardt Michael. Negri Antonio 2005. Multitude: War and Democracy in the Age of Empire, Londyn: Penguin Books.
• Hardt Michael. Negri Antonio 2012. Rzecz-pospolita: poza własność prywatną i dobro publiczne. Kraków: Ha-Art.
• Kopciewicz Lucyna 2004. Słownik podstawowych pojęć, w: Pierre Bourdieu Męska dominacja, Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 149–151
• Marcuse Herbert 1991. Człowiek jednowymiarowy, badania nad ideologią rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego. Warszawa: PWN.
• Marks Karol., Engels Fryderyk 1975. Ideologia niemiecka. w: K. Marksi F. Engels, Dzieła, t. III, Warszawa: Książka i Wiedza.

Identifiers

ISSN

1734-2031