Innowacja i transpozycja jako zasady ewolucji formy filmowej w twórczości Jaime’a Rosalesa

• Authors: Żyto Kamila

Title variants

EN

Innovation and Transposition as the Principles of Evolution of Film Form in the Work of Jaime Rosales

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia twórczość reżysera Jaime’a Rosalesa, która podlega ciągłej ewolucji formalnej. Zdaniem autorki twórca ten nie goni jednak za nowością i eksperymentem charakterystycznymi dla sztuki modernistycznej, nie stosuje też zabiegów typowych dla kina neomodernistyczego. Podstawowymi zasadami, jakie rządzą rozwojem formy w kinie Rosalesa, są innowacja i transpozycja. Kategorie te pozwalają uchwycić nie tyle stały progres formy filmowej czy charakterystyczną dla narracji parametrycznych permutację zabiegów formalnych, ile specyfikę myślenia tego artysty o funkcji formy filmowej. Kino Katalończyka zostaje także wpisane w ramy narracji perturbacyjnej, bowiem forma prowadzi do zaburzeń procesu opowiadania.

EN

The article discusses the work of filmmaker Jaime Rosales. His subsequent films have undergone a significant formal evolution. But in that case, we are dealing neither with the pursuit of novelty and experimentation characteristic of modernist art, nor with approaches typical of neomodernist cinema. The basic principles that govern the development of form in Rosales’ cinema are innovation and transposition. These categories allow to grasp not so much constant progress or the permutation of formal procedures, characteristic of parametric narration, as the artist’s way of seeing the function of film form. The cinema of the Catalan author is also inscribed in the framework of perturbatory narration, as the form leads to a distortion of the narrative process.

Keywords

PL

forma filmowa; kino hiszpańskie; narracja; Jaime Rosales; modernizm; neomodernizm

EN

film form; Spanish cinema; narration; Jaime Rosales; modernism; neomodernism

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2021
• Issue: 115 Film formy, film treści
• Pages: 35-60

Contributors

author

Żyto Kamila

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0000-0003-2822-8341

References

• Bellido, A. [b. d.] Horas vacías. Revista de cine Encadenados. http://www.encadenados.org/n40/horas_dia.htm
• Bordwell, D. (1985). Narration in the Fiction Film. London: Methuen&Co. Ltd.
• Bordwell, D. (2010). Narracja parametryczna (tłum. T. Kłys). Kwartalnik Filmowy, (71-72), ss. 6-45.
• Bordwell, D., Thompson, K. (2010). Sztuka filmowa. Wprowadzenie (tłum. B. Rosińska). Warszawa: Wydawnictwo Wojciech Marzec.
• Bravo Escudero, S. (2016). La obra de Jaime Rosales. Diálogos con Robert Bresson. Fotocinema. Revista Científica de Cine y Fotografía, (13).
• Bravo Escudero, S. (2018). Jaime Rosales. La búsqueda de un lenguaje cinematográfico (niepublikowany doktorat). Córdoba: Universidad.
• Helman, A. (1991). Słownik pojęć filmowych (t. 2). Wrocław: Wiedza o Kulturze.
• Kracauer, S. (1975). Teoria filmu. Wyzwolenie materialnej rzeczywistości (tłum. W. Wertenstein). Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
• Marco, J., Gracia, P., Beltrán, J. (2019). Arte e Industria. Una entrevista a Jaime Rosales. http://www.zgrados.com/arte-e-industria-una-entrevista-a-jaime-rosales/
• Montoya, À. (2019). Jaime Rosales: „No veo cine catalán, ni español: no me interesa”, https://www.elmundo.es/cataluna/2019/01/25/5c4b3b36fdddff90b28b459c.html
• Nichols, B. (2013). Typy filmu dokumentalnego (tłum. M. Heberle, D. Rode). W: D. Rode, M. Pieńkowski (red.), Metody dokumentalne w filmie. Łódź: Wydawnictwo Biblioteki PWSFTviT.
• Rosales, J. (2017). El lápiz y la cámara. Madrid: La Huerta Grande Editorial.
• Rudrum, D. (2019). The Polymodern Condition: A Report on Cluelessness. W: D. Rudrum, R. Askin, F. Beckman (red.), New Directions in Philosophy and Literature. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Schlickers, S., Toro, V. (red.) (2018). Perturbatory Narration in Film: Narratological Studies on Deception, Paradox and Empuzzlement. Berlin – Boston: De Gruyter.
• Syska, R. (2014). Filmowy neomodernizm. Warszawa: Avalon.
• Thompson, K. (1999). Storytelling in the New Hollywood: Understanding Classical Narrative Technique. Cambridge: Harvard University Press.
• Venet-Gutiérrez, J., Rubira-García, R. (2019). De la forma visible a la materia sensible: la polivisión sobre el sujeto en el filme „La soledad” ( Jaime Rosales, 2007). Revista Latente, (17).
• Zalewski, A. (1998). Strategiczna dezorientacja. Perypetie rozumu w fabularnym filmie postmodernistycznym. Warszawa: Instytut Kultury.
• Żyto, K. (2021). „Petra”. Edukacja filmowa.pl. https://edukacjafilmowa.pl/petra-2018/