Metody badań archeologii podwodnej na przykładzie wraków znalezionych u wybrzeży Langwedocji i Prowansji

• Authors: Góralczyk Agnieszka

Title variants

EN

Test methods of underwater archeology on the example of shipwrecks found off the coast of Languedoc and Provence

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem prac archeologicznych prowadzonych na lądzie i pod wodą jest zdobycie jak największej ilości informacji na podstawie znalezionych zabytków. Archeologia lądowa i podwodna opiera się na podobnej metodyce badań, ale różni stosowanymi narzędziami, odmiennymi warunkami pracy i środowiska naturalnego ze względu na ograniczone możliwości ludzkiego organizmu nieprzystosowanego do dłuższego przebywania pod wodą bez uszczerbku dla zdrowia, odmienne funkcjonowanie zmysłów ludzkich oraz wyższe koszty prac wykopaliskowych niż na lądzie. Wraki nie pozostają w nienaruszonym stanie, lecz przez cały czas ulegają destrukcji powodowanej czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi oraz działalnością miejscowej flory i fauny (na małych i średnich głębokościach w większym stopniu niż na dużych), co wymusza jak najszybsze tempo pracy. Obecnie stosowane metody badań podwodnych nie zmieniły się od lat siedemdziesiątych. Wraz z szybszym tempem rozwoju techniki obserwowanym na początku lat osiemdziesiątych i wprowadzeniem do badań nowoczesnych, małych łodzi podwodnych, robotów i systemów lokalizacyjnych wykorzystujących dane satelitarne zwiększyła się liczba prac eksploracyjnych na stanowiskach podmorskich w latach osiemdziesiątych i w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych. Przyszłość archeologii podwodnej związana jest z badaniem dużych i wielkich głębokości oraz rozwojem cybernetyki i informatyki.

EN

The purpose of the archaeological works carried out on land and under water is to maximise the amount of information on the objects which have been recovered. Both land and underwater archeology are based on a similar research methodology, but they differ in the sets of tools used, as well as in working and environmental conditions. It is naturally caused by the limited capacity of the human body, which is not designed for long stay under water without sustaining serious damages to the health and functioning of the different human senses. It also generates higher costs of excavation than on land. Wrecks do not remain intact, but at all times they are subject to destruction caused by physical, chemical and biological factors, as well as by the activity of the local flora and fauna (at small and medium depths the process of destruction is faster than at large ones), which determines a faster pace of work. Currently used methods of underwater exploration have not changed since the seventies. With the rapid pace of technological development observed in the early eighties and the introduction of modern, small submarines, robots and tracking systems utilising satellite data, there was an increase in the number of offshore archeological sites in the eighties and early nineties. The future of underwater archeology is bound with the study of large and great depths and the development of cybernetics and computer science.

Keywords

PL

archeologia podwodna; Lagnwedocja; Prowansja

EN

underwater archeology; Languedoc; Provence

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Folia Historica Cracoviensia
• Year: 2013
• Volume: 19
• Pages: 7–41

Dates

published

2013-12-31

Contributors

author

Góralczyk Agnieszka

• Instytut Archeologii i Etnologii PAN/Warszawa

References

• G. F. Bass, Archaeology under Water. Oxford 1992.
• C. Beltrame, Processi formativi del relitto in ambiente marino mediterraneo. W: Archeologia subacquea. Come opera l’archeologo sott’acqua. Storie dalle aque. Pod red. G. Volpego. Firenze 1998, s. 141–159.
• F. Benoît, L’Epave du Grand Congloué à Marseille, Gallia. Paris 1961.
• G. Charlin, J.-M. Gassend, R. Lequément, L’Epave antique de la baie de Cavalière. „Archaeonautica” T. 2: 1978, s. 11, 16, 89.
• D. Colls, R. Etienne, R. Léquement, B. Liou, F. Mayet, L’Epave Port-Vendres II et le commerce de la Bétique à l’époque de Claude. „Archaeonautica” T. 1: 1977, s. 8–9.
• M. Corsi-Sciallano, B. Liou, Les Epaves de Tarraconaise à chargement d’amphores Dressel 2–4. „Archeonautica” T. 5: 1985, s. 78.
• J. Dmochowski, Ergonomiczne uwarunkowanie prac podwodnych z zastosowaniem narzędzi ręcznych. W: Problemy medycyny i techniki nurkowej. Pod red. R. Olszańskiego, S. Skrzyńskiego, R. Kłosa. Gdańsk 1997, s. 174.
• F. Faccenna, E. Felici, Documentare sott’acqua. W: Archeologia subacquea. Come opera l’archeologo sott’acqua. Storie dalle aque. Pod red. G. Volpego. Firenze 1998, s. 63–72.
• J. Gussmann, Człowiek zdobywa głębiny. Gdańsk 1984.
• R. Kłos, A. Majchrzycka, R. Olszański, Otrzymywanie mieszanin oddechowych. W: Problemy medycyny i techniki nurkowej. Pod red. R. Olszańskiego, S. Skrzyńskiego, R. Kłosa. Gdańsk 1997, s. 35.
• R. Kłos, A. Majchrzycka, R. Olszański, Zastosowanie sztucznych enzymów oddechowych w nurkowaniach sportowych. W: Problemy medycyny i techniki nurkowej. Pod red. R. Olszańskiego, S. Skrzyńskiego, R. Kłosa. Gdańsk 1997, s. 68.
• L. Long, L’Archéologie sous-marine à grand profondeur: fition ou réalité. W: Archeologia subacquea. Come opera l’archeologo sott’acqua. Storie dalle aque. Pod red. G. Volpego. Firenze 1998, s. 341–343.
• L. Long, Les Epaves Grand Congloué. L’Étude du journal des fouilles de Fernand Benoît. „Archaeonautica” T. 7: 1987, s. 10.
• J. Macke, K. Kuszewski, G. Zieleniec, Nurkowanie. Warszawa 1989.
• R. Olszański, R. Kłos, Sztuczne czynniki oddechowe. W: : Problemy medycyny i techniki nurkowej. Pod red. R. Olszańskiego, S. Skrzyńskiego, R. Kłosa. Gdańsk 1997, s. 20.
• C. Panella, Anfore. W: Archeologia subacquea. Come opera l’archeologo sott’acqua. Storie dalle aque. Pod red. G. Volpego. Firenze 1998, s. 533–534.
• A. J. Parker, Ancient Shipwrecks of the Mediterranean and the Roman Provinces. Oxford 1992.
• C. Santamaria, L’Epave „H” de la Chrétienne à Saint-Raphaël (Var). „Archaeonautica” T. 4: 1984, s. 9, 48.
• C. Santamaria, L’Epave Dramont „E” à Saint-Raphaël (V siècle ap. J.-C.). „Archaeonautica” T. 13: 1995, s. 9–13.
• Z. Skrok, Archeologia podwodna. Warszawa 1991.
• S. Skrzyński, W. Kirkor, Przegląd systemów nurkowych. W: Problemy medycyny i techniki nurkowej. Pod red. R. Olszańskiego, S. Skrzyńskiego, R. Kłosa. Gdańsk 1997, s. 101.
• S. Skrzyński, R. Kłos, Z. Talaśka, Współczesny sprzęt nurkowy. W: Problemy medycyny i techniki nurkowej. Pod red. R. Olszańskiego, S. Skrzyńskiego, R. Kłosa. Gdańsk 1997, s. 123.
• Y. Solier, Les Epaves de Gruissan. „Archaeonautica” T. 1: 1981, s. 8.
• A. Tchernia, Le vin de l’Italie Romaine (Essai d’histoire économique d’après les amphores). Rome 1986, s.42–44.
• E. Tortorici, Lo scavo subacqueo. W: Archeologia subacquea. Come opera l’archeologo sott’acqua. Storie dalle aque. Pod red. G. Volpego. Firenze 1998, s. 36–37.

Identifiers

ISSN

0867-8294

DOI

10.15633/fhc.229

URI

http://czasopisma.upjp2.edu.pl/foliahistoricacracoviensia/article/view/229/157