Niewierna fraza. Semantyka przerzutni w Mieczysława Jastruna przekładach Das Buch der Bilder Rainera Marii Rilkego

• Authors: Mastalski Arkadiusz Sylwester

Title variants

EN

An unfaithful phrase. Semantics of the enjambment in Mieczysław Jasturn’s translations of Das Buch der Bilder by Rainer Maria Rilke

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article discusses a broadly understood relation between the translation of a poetic text and versification. Assuming that reading a poem (as well as its translation) is always an interpretation that heavily depends on the reader’s activity, his choices and intentions, and assuming that the prosodic shape is an important sensemaking factor, the author of the article tries to show how the title “unfaithfulness of a phrase” – translator’s incorrect reading of the source text’s prosody (in Bloom’s understanding) – might influence the shape of the reader’s perception of the text and thus become an important factor of the poetic semantics. Assuming the asymmetric paradigm of the theory of a poem, the author does not focus on the metrical size nor the poetic rhyme (as it is frequently done in older papers) but on those aspects of a poem (like enjambment or the graphical shape of the text) that used to be marginalized, and which – if viewed from the perspective of the reader – are easier to notice than intertextual qualities of the meter that require familiarity with versification rules.

Keywords

EN

translation; versification; interpretation; enjambment; Rainer Maria Rilke

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
• Year: 2013
• Volume: 1
• Pages: 64-75

Contributors

author

Mastalski Arkadiusz Sylwester

References

• Atkins Henry G., A History of German Versification, London 1923.
• Barańczak Stanisław, Ocalone w tłumaczeniu: szkice o warsztacie tłumacza poezji z dołączeniem małej antologii przekładów, wyd. 2, Poznań 1994.
• Culler Jonathan, W obronie nadinterpretacji, [w:] U. Eco i in., Interpretacja i nadinterpretacja, red. S. Collini, tłum. T. Bieroń, Kraków 2008.
• Drzewicka Anna, Wstęp, [w:] Pieśń o Rolandzie, tłum. T. Żeleński (Boy), Wrocław–Warszawa–Kraków 1991.
• Handke Ryszard, Poetyka dzieła literackiego, Warszawa 2008.
• Hejwowski Krzysztof, Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa 2007.
• Jakobson Roman, O językoznawczych aspektach przekładu, tłum. L. Pszczołowska, [w:] Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. P. Bukowski, M. Heydel, Kraków 2009.
• Jastrun Mieczysław, Posłowie, [w:] M. R. Rilke, Poezje, wybór, tłum. i posłowie M. Jastrun, wyd. 2, Kraków 1987.
• Kopczyńska Zofia, Przerzutnia, [w:] Wiersz. Podstawowe kategorie opisu, cz. 1: Rytmika, red. J. Woronczak, Poetyka. Zarys encyklopedyczny, red. Maria R. Mayenowa, Wrocław 1963.
• Kuczyńska-Koschany Katarzyna, Rilke poetów polskich, Wrocław 2004.
• Kulawik Adam, Teoria wiersza, Kraków 1995.
• Legeżyńska Anna, Tłumacz jako drugi autor – dziś, [w:] Przekład literacki. Teoria – historia – współczesność, red. A. Nowicka-Jeżowa, D. Knysz-Tomaszewska, Warszawa 1997.
• Levý Jiří, Translation as a Decision Process, [w:] The Translation Studies Reader, ed. L. Venuti, London–New York 2000.
• Mastalski Arkadiusz S., Habituacja, dyshabituacja i sensytyzacja jako narzędzia kognitywnej wersologii (rekonesans metodologiczny), http://www.academia.edu/1235511 (dostęp: 29 maja 2013).
• Międzyrzecki Artur, O przekładach, [w:] Rimbaud, Apollinaire i inni (wybór przekładów), Warszawa 1988.
• Princeton Encyclopedia of Poetry and Poetics, ed. Alex Preminger, Terry V. F. Brogan, Princeton–New Jersey 1993.
• Pszczołowska Lucylla, Potęga metrum. O Puszkinowskim przekładzie „Czat”, [w:] Wiersz – styl – poetyka. Studia wybrane, Kraków 2002.
• Sadowski Witold, Wiersz wolny jako tekst graficzny, Kraków 2004.
• Szkłowski Wiktor, Sztuka jako chwyt, tłum. R. Łużny, [w:] Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M. P. Markowski, Kraków 2007.
• Tabakowska Elżbieta, Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu, tłum. A. Pokojska, Kraków 2001.
• Tabakowska Elżbieta, Od tłumaczki, [w:] N. Davies, Europa. Rozprawa historyka z historią, tłum. E. Tabakowska, Kraków 2010.
• Tryksza Anna, Barbarzyńcy, klasycyści? Strategie wierszowe w najnowszej poezji, Lublin 2008.
• Tsur Reuven, Performance of Enjambments. Percived Effects and Experimental Manipulations, „PSYART” A Hyperlink Journal for the Psychological Study of the Arts, 2009, http://www.psyartjournal.com/article/show/tsur_the_performance_of_enjambments_perceived (dostęp: 20 kwietnia 2012).
• Tsur Reuven, Toward a Theory of Cognitive Poetics, Brighton–Portland 2008.
• Wielki słownik ortograficzny PWN, red. Edward Polański, Warszawa 2012.