Biografia jako reprezentacja

• Authors: Całek Anita

Title variants

EN

Biography as a representation

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article presents biography understood as a representation, using Frank Ankersmith’s concept of „rendering justice” to the past, Philippe Lejeune’s referential pact, and Michał Paweł Markowski’s typology of four ideologies of representation. Biography as a representation refers to the very essence of the issue (representation) and textuality, therefore a dedicated subchapter is devoted to literary ways of creating the past. Finally, in paper’s ending part, the issue of re-presenting as embodiment of the author in a symbolic frontier is brought forward, along with the problem of the relationship between the author and the reader.

Keywords

EN

biography; theory of biography; representation; Frank Ankersmith; Michał Paweł Markowski; Philippe Lejeune; François Dosse

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
• Year: 2016
• Volume: 4
• Pages: 25-41

Contributors

author

Całek Anita

References

• Ankersmit Frank, Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, Warszawa 2004.
• Bal Mieke, Narratologia. Wprowadzenie do teorii narracji, tłum. Ewa Kraskowska (red. nauk.) i zespół, Kraków 2012.
• Baudrillard Jean, Symulakry i symulacja, tłum. Sławomir Królak, Warszawa 2005.
• Biografia – geografia – kultura literacka, red. Jerzy Ziomek i Janusz Sławiński, Wrocław 1975.
• Całek Anita, Adam Mickiewicz – Juliusz Słowacki: psychobiografia naukowa, Kraków 2012.
• Całek Anita, Biografia naukowa: od koncepcji do narracji. Interdyscyplinarność, teorie, metody badawcze, Kraków 2013.
• Całek Anita, Dramat Mickiewicza: o powstaniu listopadowym w jego biografii raz jeszcze, „Ruch Literacki” 2009, nr 4–5.
• Całek Anita, Narrator biografii naukowej: między referencyjnością a fikcją, [w:] Przedmiot, źródła i metody badań w biografii, red. Ryszard Skrzyniarz, Lucyna Dziaczkowska, Danuta Opozda, Lublin 2016.
• Dosse François, Le pari biographique. Écrire une vie, Paris 2011.
• Jasińska Maria, Typologia zbeletryzowanej biografii, „Roczniki Humanistyczne” 1967, t. XV, z. 1.
• Jasińska Maria, Z problematyki typologii współczesnej zbeletryzowanej biografii, „Łódzkie Towarzystwo Naukowe. Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Naukowych” 1967, z. 1.
• Jasińska Maria, Zagadnienia biografii literackiej: geneza i podstawowe gatunki dwudziestowiecznej beletrystyki biograficznej, Warszawa 1970.
• Jochymek Renata, W zwierciadle biografii: współczesna polska biografia literacka na przykładzie utworów Joanny Siedleckiej, Agaty Tuszyńskiej, Barbary Wachowicz, Warszawa 2004.
• Kłak Czesław, Teoretyczne problemy powieści biograficznej, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. Nauki Humanistyczne” 1968, z. 3 (5).
• Korwin-Piotrkowska Dorota, Poetyka – przewodnik po świecie tekstów, Kraków 2011.
• Lejeune Philippe, Pakt referencjalny, tłum. Aleksander Wit Labuda, [w:] Philippe Lejeune, Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii, red. Regina Lubas-Bartoszyńska, Kraków 2001.
• Madejski Jerzy, Biografia struktury – struktura biografii. Dopiski do teorii Janusza Sławińskiego, [w:] Dzieła – języki – tradycje, red. Włodzimierz Bolecki, Ryszard Nycz, Warszawa 2006.
• Magnone Lena, Maria Konopnicka: lustra i symptomy, Warszawa 2011.
• Maj Krzysztof M., Allotopie. Topografia światów fikcjonalnych, Kraków 2015.
• Maj Krzysztof M., Czas światoodczucia. Imersja jako nowa poetyka odbioru, „Teksty Drugie” 2015, nr 3.
• Markowski Michał Paweł, O reprezentacji, [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. Michał Paweł Markowski, Ryszard Nycz, Kraków 2006.
• Mitosek Zofia, Mimesis – między udawaniem a referencją, [w:] Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze, red. Włodzimierz Bolecki, Ryszard Nycz, Warszawa 2002.
• Nycz Ryszard, Literatura jako trop rzeczywistości, Kraków 2001.
• Ricoeur Paul, Czas i opowieść, t. I: Intryga i opowieść historyczna, tłum. Małgorzata Franczak, t. II: Konfiguracja w opowieści fikcyjnej, tłum. Jarosław Jakubowski, t. III: Czas opowiadany, tłum. Urszula Zbrzeźniak, Kraków 2008.
• Ricoeur Paul, O sobie samym jako innym, tłum. Bogdan Chełstowski, Warszawa 2003.
• Rusinek Michał, Kilka uwag o biografii, muzyce i języku, „Teksty Drugie”, 2000, z. 4.
• Rutkowski Krzysztof, Braterstwo albo śmierć, Gdańsk 1999.
• Rutkowski Krzysztof, Mistrz. Widowisko, Gdańsk 1996.
• Rutkowski Krzysztof, Stos dla Adama albo kacerze i kapłani, Warszawa 1994,
• Rutkowski Krzysztof, Xiężniczka. Miejsce Xawery Deybel w rodzinie Mickiewiczów, Warszawa 1998.
• Rymkiewicz Jarosław Marek, Baket, Warszawa 1991.
• Rymkiewicz Jarosław Marek, Do Snowia i dalej…, Warszawa 1996.
• Rymkiewicz Jarosław Marek, Kilka szczegółów, Warszawa 1994.
• Rymkiewicz Jarosław Marek, Żmut, Warszawa 1987.
• Rzepczyński Sławomir, Biografia i tekst, Słupsk 2004.
• Schaeffer Jean-Marie, Fictional vs. Factual Narration, [w:] The Living Handbook of Narratology, http:// www.lhn.uni-hamburg.de/article/fictional-vs-factual-narration [dostęp: 6 czerwca 2016].
• Sławiński Janusz, Biografia, [hasło w:] Michał Głowiński i in., Słownik terminów literackich, wyd. 3 poszerz. i popr., Wrocław 2000.
• Słownik łacińsko-polski, oprac. Kazimierz Kumaniecki, Warszawa 1990.
• Walc Jan, Architekt Arki, Chotomów 1991.
• White Hayden, Poetyka pisarstwa historycznego, red. Ewa Domańska, Marek Wilczyński, Kraków 2000.
• White Hayden, Proza historyczna, red. Ewa Domańska, Kraków 2009.
• Witkowska Alina, Mickiewicz. Słowo i czyn, Warszawa 1975.
• Zagórska Wanda, Uczestnictwo młodych dorosłych w rzeczywistości wykreowanej kulturowo: doświadczenie, funkcje psychologiczne, Kraków 2004.
• Zajas Paweł, Jak świat prawdziwy stał się bajką. O literaturze niefikcjonalnej, Poznań 2011.
• Zieniewicz Andrzej, Pakty i fikcje. Autobiografizm po końcu wielkich narracji (szkice), Warszawa 2011.