Rola banków w nadzorze korporacyjnym w Polsce

• Authors: Michalak-Prymon Barbara

Title variants

EN

The Role of Banks in Corporate Governance

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Banki, dostarczając przedsiębiorstwom kapitał zewnętrzny, sprawują nadzór korporacyjny nad przedsiębiorstwami w różny sposób, pełniąc: funkcję kredytodawców (nadzór wierzycielski), funkcję akcjonariuszy (nadzór właścicielski) czy sprawując nadzór w sposób komplementarny (nadzór właścicielsko-wierzycielski). Głównym celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy i w jakim zakresie banki w Polsce angażują się w nadzór właścicielski nad przedsiębiorstwami, czy udzielają tym przedsiębiorstwom kredytów, a także czy delegują swoich przedstawicieli do rad nadzorczych spółek publicznych, których są akcjonariuszami. W pierwszej części artykułu scharakteryzowano i omówiono rodzaje nadzoru sprawowanego przez banki nad przedsiębiorstwami. Druga część artykułu jest uzupełnieniem luki w zakresie badań nad zaangażowaniem banków w nadzór właścicielski nad przedsiębiorstwami w Polsce i prezentuje wyniki wykonanego badania w tym zakresie. Przeprowadzona analiza wykazała, że rola banków w Polsce w finansowaniu przedsiębiorstwa jest zdecydowanie większa niż rynku kapitałowego oraz że banki w Polsce niechętnie angażują się w nadzór właścicielski oparty na udziale w kapitale akcyjnym spółek. Obecnie wielkość pakietów akcji spółek publicznych będących w posiadaniu banków jest niewielka. Ich małe zaangażowanie kapitałowe nie wiąże się z utrzymaniem przez nie różnorodnych i długotrwałych więzi kredytowych i sprawowaniem nadzoru nad spółką w sposób komplementarny – (właścicielsko-wierzycielski), ponieważ posiadając udziały w tych spółkach, banki nie delegują swoich przedstawicieli do rad nadzorczych spółek i nie są ich głównymi kredytodawcami.

EN

In Poland, banks play a significant role in providing companies to external capital. In fulfilling this role can supervise the corporate governance in a different way: acting as lenders (supervision debt), the function of shareholders (corporate governance) and acting in a complementary supervision (supervision of ownership and debt). In empirical studies so far little space is devoted to the analysis of banks’ involvement in the supervision of enterprises. This article is an attempt at filling this gap. The main aim of this article is to answer the question whether and to what extent the banks involved in the ownership supervision over companies, or grant loans to these enterprises and that the delegated their representatives to the supervisory boards of public companies, which are shareholders. In the first part of the article discusses the types characterized and supervision over enterprises by banks. In the second part of the article presents the results of empirical studies. The analysis showed that the role of banks in Poland in the financing business is far greater than the capital market and the banks in Poland does not engage in corporate governance based on participation in the share capital of companies.

Keywords

PL

nadzór korporacyjny; banki; nadzór wierzycielski; nadzór właścicielski

EN

corporate governance; banks; supervision debt

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Year: 2016
• Volume: CI
• Pages: 285-302

Dates

published

2016

Contributors

author

Michalak-Prymon Barbara

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie

References

• Akty prawne:
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2005 r., nr 183, poz. 1538 ze zm.).
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1382).
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. z 2002 r., nr 72, poz. 665 ze zm.).
• Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r., nr 94, poz. 1037 ze zm.).
• Opracowania:
• Adamska Agata, Systemy nadzoru korporacyjnego na świecie – tendencje zmian, Ekonomia i Prawo 2011/VII.
• Adamska Agata, Urbanek Piotr, Fundusze inwestycyjne w nadzorze korporacyjnym w polskich spółkach publicznych, Gospodarka Narodowa 2014.
• Adamska Agata, Własność i kontrola – perspektywa akcjonariuszy spółek publicznych, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2013.
• Aluchna Maria, Mechanizmy corporate governance w spółkach giełdowych, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2007.
• Becht Marco, Bolton Patrick, Roell Ailsa, Corporate Governance and Control, National Bureau of Economic Research, Cambridge MA, 2002.
• Bilansowe wyniki finansowe podmiotów gospodarczych w 2013 r., www.gus.pl
• Bujnowicz Iwona, Teoretyczne podstawy wyróżnienia systemów finansowych we współczesnej gospodarce rynkowej – wybrane aspekty, Folia Oeconomica 2008/221.
• Dębski Wiesław, Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyk, wyd. 5, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
• Dittus Peter, Prowse Stephen, Corporate Control in Central Europe and Russia: Should Banks Own Shares?, w: Roman Frydman, Cheryl W. Grey, Andrzej Rapaczynski (red.), Corporate Governance in Central Europe and Russia, vol. I, Banks, Funds, and Foreign Investors, Budapest, London, New York 1996.
• Gambacorta Leonardo, Yang Jing, Tsatsirinis Kostas, Financial structure and growth, BIS Quartely Review, March 2014.
• Jacobs Dreyer, Aktywizm inwestorów instytucjonalnych w systemie rynkocentrycznym, w: Krzysztof Lis, Henryk Sterniczuk, Nadzór korporacyjny, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2005.
• Kotowicz Andrzej, Raport o sytuacji banków w 2014 r., KNF, 2015.
• Levine Ross, Bank-based or Market-based Financial System, Which is Better, NBER 2002.
• Marcinkowska Monika, Corporate governance w bankach. Teoria i praktyka. Nadzór nad bankami, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014.
• Markowski Krzysztof, Tymoczko Dobiesław, Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2013 r., Narodowy Bank Polski, Warszawa 2014 r., https://www.nbp.pl/systemfinansowy/rozwoj2013.pdf
• Markowski Krzysztof, Tymoczko Dobiesław, Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2014 r., Narodowy Bank Polski, Warszawa 2015, https://www.nbp.pl/systemfinansowy/rozwoj2014.pdf
• Mesjarz Czesław, Przegląd teoretycznych koncepcji nadzoru korporacyjnego, Zeszyty Naukowe nr 700, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, 2006, http://gollum.uek.krakow.pl/bibl_ae_zasoby/zeszyty/pdf/113455882.pdf
• Oplustil Krzysztof, Instrumenty nadzoru korporacyjnego (corporate governance) w spółce akcyjnej, C.H. Beck, Warszawa 2010.
• Osiński Jacek, Tymoczko Dobiesław, Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2005 r., Narodowy Bank Polski, 2006.
• Pastusiak Radosław, Przedsiębiorstwo na rynku kapitałowym. Operacje giełdowe rynku publicznego i niepublicznego, CeDeWu, Warszawa 2010.
• Pawłowicz Leszek, Restrukturyzacja finansowa przedsiębiorstw i banków, IBnG, Gdańsk 1994.
• Shleifer Andrei, Vishny Robert, Survey on corporate governance, Journal of Finance 1997/52/2.
• Słomka-Gołębiowska Agnieszka, Corporate Governance – banki na straży efektywności przedsiębiorstwa, CeDeWu, Warszawa 2012.
• Słomka-Gołębiowska Agnieszka, Czy banki wypełniły lukę w ładzie korporacyjnym w Polsce?, HUK – Czasopismo Kwartalne Całego Prawa Handlowego, Upadłościowego oraz Rynku Kapitałowego 2007/1.
• Słomka-Gołębiowska Agnieszka, Efektywność nadzoru korporacyjnego sprawowanego przez bank w świetle badań empirycznych, w: Stanisław Rudolf (red.), Ekonomiczne i społeczne problemy nadzoru korporacyjnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2004.
• Słomka-Gołębiowska Agnieszka, Mechanizmy nadzoru w relacji bank-spółka, w: Dorota Dobija, Izabella Koładkiewicz (red.), Ład korporacyjny. Podręcznik akademicki, Oficyna Wolters Kluwer Business, Warszawa 2011.
• Słomka-Gołębiowska Agnieszka, Nadzór wierzycielski, Gazeta Bankowa 2005/52.
• Tamowicz Piotr, Dzierzanowski Maciej, Biała księga nadzoru korporacyjnego, IBnGR, Gdańsk 2002.
• Zygierewicz Mariusz, Tylińska Joanna, Pawlik Katarzyna, Raport o sytuacji ekonomicznej banków, Warszawski Instytut Bankowości na zlecenie Związku Banków Polskich, 2015.
• Strony internetowe:
• www.gus.pl
• www.knf.gov.pl
• www.bankier.pl
• www.stockwatch.pl

Identifiers

ISSN

0081-6841