Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2019 | 132 | 5-51

Article title

Wokół czternastowiecznego żywota św. Jacka. Kilka zagadnień źródłoznawczych

Authors

Content

Title variants

EN
14 th century hagiography of St. Hyacinth. Source analysis

Languages of publication

PL EN

Abstracts

PL
Artykuł podejmuje trzy różne zagadnienia źródłoznawcze związane z najstarszym żywotem św. Jacka autorstwa lektora Stanisława (XIV w.). W pierw-szej części analizuje relacje między dwoma najpełniejszymi rękopisami Żywota, dochodząc do wniosku, że jeden z nich jest wartościowym świadkiem tekstu, drugi zaś to codex descriptus. W części drugiej próbuje wykazać, że jeden z rozdziałów (rozdz. L) Żywota jest późniejszą interpolacją dopisaną jeszcze w XIV w. Część trze-cia ma na celu udowodnienie, że lektor Stanisław pisząc o początkach zakonu domi-nikanów w Polsce korzystał z zaginionego dziś źródła, do którego dostęp miał później również Jan Długosz.
EN
The article presents three different problems related to the source analy-sis of the oldest hagiography of St. Hyacinth, written by Stanislaus, a lector of theolo-gy (14th century). In the first part of the article, the author analyses the relations be-tween two most complete manuscripts of The Life of St. Hyacinth and comes to the conclusion that one of them is a valuable witness to the text, while the second is a codex descriptus. The second part of the article is an attempt at proving that one of the chapters (chapter L) of The Life is a later interpolation added in the 14th century. The aim of the third part is to prove that when writing about the beginnings of the Dominican Order in Poland, Stanislaus drew upon a source missing today, to which Jan Długosz had access later.

Contributors

author

References

  • Źródła drukowane
  • De vita et miraculis sancti Iacchonis (Hyacinthi) ordine fratrum praedicatorum auctore Stanislao lectore Cracoviensi eiusdem ordinis, wyd. L. Ćwi-kliński [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. 4, Lwów 1884, s. 818-903.
  • Ioannis Dlugossi Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, libri 5 et 6, Varsoviae 1973; libri 7 et 8, Varsoviae 1975.
  • Joannis Długosz Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, t. 3, ed. A. Przezdziecki, Opera omnia, t. 9, Cracoviae 1864.
  • Katalogi biskupów krakowskich, wyd. J. Szymański, Monumenta Poloniae Historica series nova, t. 10, cz. 2, Warszawa 1974.
  • Kronika Dzierzwy, wyd. K. Pawłowski, Monumenta Poloniae Historica series nova, t. 15, Kraków 2013.
  • A. Zajchowska, M. Zdanek, Mirakula św. Jacka z lat 1488-1500. Edycja krytyczna, „Studia Źródłoznawcze”, 46, 2009, s. 95-102.
  • Opracowania
  • Cathalogus Codicum Manuscriptorum Bibliothecae Regiae. Pars tertia, t. 3, Parisiis 1744.
  • M. Cetwiński, Demoniczni Etiopowie, mąż w bieli i wrota śmierci. Świat wyobraźni w „Żywocie św. Jacka”, [w:] Święty Jacek Odrowąż i dominikanie na Śląsku, red. Antoni Barciak, Katowice 2008, s. 21-25.
  • D. A. Dekański, Rzeczywiste imię świętego Jacka [w:] Szlachta, starostowie, zaciężni, red. Błażej Śliwiński, Gdańsk- Koszalin 1998 (Gdańskie studia z dziejów średniowiecza, t. 5) s. 29-42.
  • K. Dobrowolski, Żywot św. Jacka: ze studiów nad polską hagiografią średniowieczną, „Rocznik Krakowski”, 20, 1926, s. 20- 39.
  • W. Drelicharz, Miejsca Excerpta ex fontibus incertis w warsztacie historio-graficznym Jana Długosza, [w:] Jan Długosz (1415-1480). Życie i dzieła, red. L. Korczak, M. D. Kowalski, P. Węcowski, Kraków 2015, s. 71-86.
  • H. Fros, O nowe wydanie De uita et miraculis sancti Iacchonis – głos w dys-kusji, [w:] Dominikanie w środkowej Europie w XIII- XIV wieku: aktywność duszpasterska i kultura intelektualna, red. J. Kłoczowski, J. A. Spież, Poznań 2002, s. 61-64.
  • T. Gałuszka, Nota do artykułu Raymonda J. Loenertza, [w:] Święty Jacek Odrowąż. Studia i źródła. Skarby dominikańskie, red. M. Zdanek, Kraków 2007, s. 69-77.
  • M. Habuda, Bibliografia piśmiennictwa o świętym Jacku Odrowążu (Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie, t. 11), Kraków 2013.
  • K. Jelonek-Litewka, Czas powstania rękopisu Liber beneficiorum Jana Dłu-gosza na podstawie znaków wodnych, [w:] Dlugossiana. Studia historyczne w pięćsetlecie śmierci Jana Długosza, cz. 2, red. S. Gawęda, Kraków 1980, s. 155-160.
  • J. Kłoczowski, Przyczynek do krytyki Liber Beneficiorum Długosza, „Studia Źródłoznawcze”, 2, 1958, s. 155-161.
  • M. Kowalczyk, Starania kardynała Zbigniewa Oleśnickiego o kanonizację św. Jacka Odrowąża, [w:] Dominikanie w środkowej Europie, s. 67-72.
  • M. D. Kowalski, Dzieje autografu katedralno-kolegiackiej części „Liber benefi-ciorum dioecesis Cracoviensis” Jana Długosza, „Studia Źródłoznawcze”, 46, 2009, s. 83-94.
  • Z. Kozłowska-Budkowa, Założenie klasztoru OO. Dominikanów w Krakowie, „Rocznik Krakowski” 20, 1926, s. 1-19.
  • S. Kuraś, Regestrum Ecclesiae Cracoviensis. Studium nad powstawaniem tzw. Liber beneficiorum Jana Długosza, Warszawa 1966.
  • G. Labuda, Nowe spojrzenie na źródła dotyczące dziejów dominikanów w Polsce XIII-XIV wieku. Lektor Stanisław i jego Żywot św. Jacka, [w:] Dominikanie w środkowej Europie, s. 45-59.
  • R. J. Loenertz, La vie de S. Hyacinthe du lecteur Stanislas: envisagee comme source historique, „Archivum Fratrum Praedicatorum”, t. 27, 1957, s. 5-38.
  • R. J. Loenertz, Une ancienne chronique des Provinciaux Dominicains de Pologne, „Archivum Fratrum Praedicatorum”, t. 21, 1951, s. 5- 50.
  • Z. Obertyński, Dzieje kanonizacji św. Jacka, „Prawo Kanoniczne. Kwartalnik prawno-historyczny”, 4, 1961, s. 79-172.
  • K. Ożóg, Nowa edycja Roczników Jana Długosza – próba bilansu, [w:] Jan Długosz (1415-1480), s. 251-259.
  • W. Semkowicz-Zarembina, Powstanie i dzieje autografu Annnalium Jana Długosza, Kraków 1952 (RAU whf, seria 2, t. 47, zbioru ogólnego t. 72, nr 1).
  • J. A. Spież, Początki dominikanów w Polsce według Liber beneficiorum Dłu-gosza na tle najstarszych żywotów św. Dominika, „Roczniki Historyczne”, 78, 2012, s. 51-82.
  • J. A. Spież, Święty Jacek we Fryzaku, [w:] Polonia Minor Medii Aevii. Studia ofiarowane Panu Profesorowi Andrzejowi Żakiemu w osiemdziesiątą rocznicę urodzin: praca zbiorowa, red. Z. Woźniak, J. Gancarski, Kraków – Krosno 2003, s. 561-576.
  • J. A. Spież, Żywot św. Jacka lektora Stanisława w rękopisie Kroniki generałów zakonu Hieronima Albertucci de Borselli OP (Bolonia 1494 r.), [w:] Ecclesia, Regnum, Fontes. Studia z dziejów średniowiecza, red. zbiorowa, Warsza-wa 2015, s. 447-458.
  • A. Witkowska, Kult Jacka Odrowąża w średniowiecznym Krakowie [w:] Chri-stianitas et cultura Europae. Księga jubileuszowa profesora Jerzego Kłoczowskiego, cz. 1, red. H. Gapski, Lublin 1998, s. 170-179.
  • A. Witkowska, Miracula małopolskie z XIII i XIV wieku. Studium źródłoznawcze, Rocz. Hum., 19, 1971, z. 2, s. 29-161.
  • A. Witkowska, Miracula średniowieczne: funkcje przekazu ustnego i zapisu literackiego, [w:] Kultura elitarna i a kultura masowa w Polsce późnego średniowiecza, red. Bronisław Geremek, Wrocław-Warszawa-Kraków 1978.
  • J. Woroniecki, Św. Jacek Odrowąż i wprowadzenie Zakonu Kaznodziejskiego do Polski, Katowice 1947.
  • A. Zajchowska, Medieval Hagiography of St. Hyacinth, [w:] Les saints et leur culte en Europe centrale au Moyen Âge (XIe – début de XVIe siècle), red. M.-M. de Cevins, O. Marin (Hagiologia, t. 13), s. 195-209.
  • A. Zajchowska, Rozwój przedkanonizacyjnego kultu św. Jacka, [w:] Święty Jacek Odrowąż. Studia i źródła, s. 11-28.
  • M. Zdanek, Figury biblijne w literackim wizerunku świętego Jacka w świetle jego najstarszej hagiografii, „Przegląd Tomistyczny”, 14, 2008, s. 29-60.
  • M. Zdanek, Figury i wątki biblijne w przedmowie do Żywota świętego Jacka: ze studiów nad treściami ideowymi dzieła lektora Stanisława, [w:] Święty Jacek i dziedzictwo dominikańskie, red. E. Mateja, A. Pobóg-Lenartowicz, M. Rowińska-Szczepaniak, Opole 2008, s. 163-175.
  • M. Zdanek, „Zaginiona kronika dominikańska” z XIII w. Próba nowego spojrzenia, [w:] Fontes et historia. Prace ofiarowane Antoniemu Gąsiorowskiemu, Poznań 2007, s. 245-282.
  • H. Zeissberg, Dziejopisarstwo polskie wieków średnich, t. 1, Warszawa 1877.
  • Życie i cuda świętego Jacka z Zakonu Braci Kaznodziejów, tłum. T. Gałuszka, oprac. M. Zdanek, [w:] Święty Jacek Odrowąż. Studia i źródła, s. 101-155.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-37317020-ef5f-4c52-8435-041e6ca9b61f
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.