Education in Latin America at the turn of the 20th century: ‘epistemologies of the South’ versus ‘education in complexity’

• Authors: Zhizhko Elena , Beltrán Gali-Aleksandra

Title variants

PL

Edukacja w Ameryce Łacińskiej na przełomie XX i XXI wieku: “ epistemologie Południa” a “ edukacja w złożoności”

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In this work we present the results of a theoretical pedagogical research, which objective was to determine the theoretical, political and ideological trends that permeate the Latin American educational field from the end of the 20th century and until the beginning of the third decade of the 21st century, which provide the support for the development of new paradigms in regional education, in particular, to analyze the epistemologies of the South and education in complexities. Authors found, that from the end of the 20th century and until the beginning of the third decade of the 21st century, the education in Latin America is influenced by leftist theoretical, political and ideological tendencies, which advocate the development of the so-called epistemologies of the South, full of cultivation and protection of tradition. On the other hand, as its alternative, since the end of the 20th century, education in complexities has been taking shape with its vision of rationalized and secular social life, creating new paradigms in regional education.

PL

W niniejszej pracy przedstawiamy wyniki teoretycznych badań pedagogicznych, których celem było określenie teoretycznych, politycznych i ideologicznych trendów przenikających latynoamerykańskie pole edukacyjne od końca XX wieku do początku trzeciej dekady XXI wieku, które zapewniają wsparcie dla rozwoju nowych paradygmatów w edukacji regionalnej, w szczególności do analizy epistemologii Południa i edukacji w złożoności. Autorzy stwierdzili, że od końca XX wieku do początku trzeciej dekady XXI wieku edukacja w Ameryce Łacińskiej znajduje się pod wpływem lewicowych tendencji teoretycznych, politycznych i ideologicznych, które opowiadają się za rozwojem tak zwanych epistemologii Południa, pełnych kultywowania i ochrony tradycji. Z drugiej strony, jako alternatywa, od końca XX wieku kształtuje się edukacja w złożoności z jej wizją zracjonalizowanego i świeckiego życia społecznego, tworząc nowe paradygmaty w edukacji regionalnej.

Keywords

EN

Latin American educational field,; theoretical,; political and ideological trends,; epistemologies of the South,; education in complexities,

PL

edukacja w Ameryce Łacińskiej,; trendy teoretyczne,; epistemologie Południa,; edukacja w złożoności,

• Publisher: Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Eksploatacji, Radom
• Journal: Edukacja Ustawiczna Dorosłych
• Year: 2024
• Issue: 3
• Pages: 39-48

Dates

printed

2024-09-30

Contributors

author

Zhizhko Elena

• Autonomous University of Zacatecas, Mexico

author

Beltrán Gali-Aleksandra

• Technologic University of Durango, Mexico

References

• Díaz Barriga A. (1995). La escuela en el debate modernidad-posmodernidad, De Alba, A. La escuela en el debate de la modernidad-posmodernidad. Posmodernidad y educación. México: CESU-UNAM.
• Tunnermann, C. (2001). Universidad y sociedad. Balance histórico y perspectivas desde América Latina. Managua: Hispamer.
• Lourau, R. (1975). El análisis institucional. Buenos Aires: Amorrortu Editores.
• Baudelot, Ch., Establet R. (1981). La escuela capitalista. México: Siglo Veintiuno.
• Weber, M. (1984). Estructuras y funcionamiento de la dominación: los tres tipos de dominación legítima, en Economía y sociedad, 7-a edición. México: FCE.
• Bauman, Z. (2003). Modernidad líquida. México: Editorial Fondo de Cultura Económica.
• Harari, Y. (2014). De animales a dioses. Breve historia de la humanidad. México: Penguin Random House Grupo Editorial
• Maldonado, C. (2014). “Qué es eso de pedagogía y educación en complejidad”, en Intersticios Sociales, No. 7, 2014, El Colegio de Jalisco (pp. 1-23), http://www.scielo.org.mx/pdf/ (15.06.2023).
• Rodríguez, M. (2022). Trans-formación ecosófica: rupturas asignificantes en el docente venezolano, en Revista Tópicos Educacionais, Pernambuco, Vol. 28, No. 2 (pp. 100–119).
• Freire, P. (2012). Pedagogía de la indignación. Cartas pedagógicas en un mundo revuelto. México: Siglo XXI Editores.
• Freire, P. (2002). Cartas a quien pretende enseñar. Buenos Aires: Siglo Veintiuno Editores.
• Pupo, R. (2017). La cultura y su aprehensión ecosófica: una visión ecosófica de la cultura. Alemania, Editorial Académica Española.
• SEGOB-SEP (2022). Boletín SEP no 206 Más de 29 millones de alumnos de educación básica, media superior y normales inician Ciclo Escolar 2022-2023: SEP, 28 de agosto de 2022. México: SEGOB-SEP, https://www.gob.mx/sep/es/articulos/boletin-sep-no-206 (10.01.2023).
• Zhizhko, E., Beltrán, G. (2022). Education for peace in new socioeconomic conditions, Edukacja Ustawiczna Dorosłych, No.1 (pp. 11–24).

Identifiers

ISSN

1507-6563

EISSN

2391-8020

DOI

10.34866/cbbg-4a82