Granice dyskursywności światopoglądowej współczesnej myśli pedagogicznej. Koncepcyjne ujęcie zamysłu i eksplikacji problemu

• Authors: Gara Jarosław

Title variants

EN

Boundaries of worldview discursivity in contemporary pedagogical thought. A conceptual approach to the idea and explanation of the problem

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Punktem odniesienia dla tytułowego problemu są trzy nierozłączne idee, określające kondycję współczesności oraz przynależną jej praxis. Umownie można je określić mianem etosów polisemiczności i pluralizmu kulturowego, demokratyzacji i transparentności społecznej, a także praw człowieka i upodmiotowienia statusu jednostki. Owe etosy, zgodnie z przyjętym punktem widzenia, określają nieprzekraczalne granice myśli pedagogicznej, która pretenduje do tego, by być myślą współczesną. Dookreślanie myśli jako współczesnej z punktu widzenia granic jej dyskursywności światopoglądowej wymaga odróżnienia dwóch podstawowych sposobów rozumienia tego, co współczesne. W tym też kontekście ujęta zostaje swoistość myśli pedagogicznej, taktowanej jako jedna z perspektyw poznawczych pedagogiki ogólnej oraz sformułowane zostają formalne kryteria oceny wartości naukowej współczesnej myśli pedagogicznej.

Keywords

PL

pedagogika teoretyczna; pedagogika ogólna; myśl pedagogiczna; analiza fenomenologiczna; polisemiczność epistemologiczno-metodologiczna

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Journal: Przegląd Pedagogiczny
• Year: 2018
• Issue: 2
• Pages: 120-147

Contributors

author

Gara Jarosław

• Wydział Nauk Pedagogicznych Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

References

• Barbaras R. (2001). Merleau-Ponty and Nature. Research in Phenomenology, 31(1), 22-38.
• Benner D. (2015). Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym. Przeł. D. Stępkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Blandzi S., Przanowska M. (red.) (2017). Filozofia a pedagogika. Polisemiczność źródeł, kontekstów i granic. Kwartalnik Pedagogiczny, 1(243).
• Filek J. (2001). Fenomenologia wychowania. W: tegoż, Filozofia jako etyka. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Gara J. (2016). Egzystencjalne doświadczenie aporii sensu swojskości i zadomowienia w świecie życia codziennego. W: Z. Melosik, M.J. Szymański (red.), Tożsamość w warunkach zmiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Gara J. (2017). Fenomen nieredukowalności teorii i praktyki pedagogicznej. W: M. Dudzikowa, S. Juszczyk (red.), Pułapki epistemologiczne i metodologiczne w badaniach nad edukacją. Jak sobie z nimi radzić. Wykłady Profesorów wygłoszone na XXX Letniej Szkole Młodych Pedagogów przy KNP PAN (Wisła 2016) (s. 119-166). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Gara J. (2018a). Casus dwupodmiotowości myślenia i działania pedagogicznego. W: J. Głodkowska, K.Sipowicz, I. Patejuk-Mazurek (red.), Tradycja i współczesność pedagogiki specjalnej w tworzeniu społeczeństwa dla wszystkich. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej [w druku].
• Gara J. (2018b). Fenomen samoobiektywizacji jako egzystencjalne konstytuowanie nieujmowalnego w ujmowlanym. W: H. Markiewicz, P. Boryszewski (red.), Między wyzwaniami a wartościami. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Potockiemu (s. 79-99). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Gara J. (2018c). Granice dyskursywności światopoglądowej współczesnej myśli pedagogicznej. Forum Pedagogiczne, 1, 119-134.
• Goffman E. (2008). Człowiek w teatrze życia codziennego. Przeł. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
• Górniewicz J. (2001). Kategorie pedagogiczne. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Hejnicka-Bezwińska T. (2008). Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
• Herbart J.F. (1967). Zarys wykładów pedagogicznych. Przeł. B. Nawroczyński. W: tegoż, Pisma pedagogiczne. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Kaczyńska W. (1992). Przedzałożeniowość myślenia i postępowania pedagogicznego. Warszawa: Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego.
• Kozielecki J. (2002). Transgresja i kultura. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Kunh T.S. (2009). Struktura rewolucji naukowych. Przeł. H. Ostromęcka. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
• Kwieciński Z. (2001). Dziesięciościan edukacji (składniki i aspekty – potrzeba całościowego ujęcia). W: T. Jaworska, R. Leppert (red.), Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór tekstów (s. 31-38). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Levinas E. (1984). Filozoficzne określenie idei kultury. Przeł. B. Skarga. Studia Filozoficzne, 9, 25-34.
• Levinas E. (2002). Całość i Nieskończoność. Esej o zewnętrzności. Przeł. M. Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lyotard J.-F. (1997). Kondycja ponowoczesna. Przeł. M. Kowalska, J. Migasiński. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Lyotard J.-F. (2000). Fenomenologia. Przeł. J. Migasiński. Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Merleau-Ponty M. (1976a). Obecni w słowie. Przeł. J. Skoczylas. W: tegoż, Proza świata. Eseje o mowie. Warszawa: Czytelnik.
• Merleau-Ponty M. (1976b). Postrzeganie, ekspresja, sztuka. Przeł. E. Bieńkowska. W: tegoż, Proza świata. Eseje o mowie. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
• Niesiołowski A. (2017). Zarys pedagogiki ogólnej. Rękopisy z oflagu. Oprac. J. Kostkiewicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Ortega y Gasset J. (2008). Medytacje o „Don Kichocie”. Przeł. J. Wojcieszak. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
• Rosenzweig F. (1998). Gwiazda Zbawienia. Przeł. T. Gadacz. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Rutkowiak J. (1995). Pulsujące kategorie jako wyznaczniki mapy odmian myślenia o edukacji. W: J. Rutkowiak (red.), Odmiany myślenia o edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Rutkowiak J. (2001). Wielość języków pedagogiki a problem jej tożsamości. W: T. Jaworska, R. Leppert, (red.), Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór tekstów. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Schulz A. (2016). Szkice z pedagogiki ogólnej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Skarga B. (1984). Emmanuel Levinas: kultura immanencji. Studia filozoficzne, 9, 92-113.
• Skarga B. (1992). Filozofia różnicy. Przegląd Filozoficzny, 1, 47-64.
• Szczepański J. (1980). Sprawy ludzkie. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
• Śleziński K (2016). Aretologiczne podstawy pedagogiki. Kraków-Cieszyn: Wydawnictwo Scriptum.
• Śliwerski B. (2009). Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia, klasyfikacje, badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Tischner J. (2004). Inny. Znak, 584, 16-29.
• Włodarczyk R. (2016). Ideologia, teoria, edukacja. Myśl Ericha Fromma jako inspiracja dla pedagogiki współczesnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Wojnar I. (2000). Humanistyczne intencje edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.