Tel Awiw-Jaffa – miasto zmian historycznych, urbanistycznych i kulturowych

• Authors: Mroczkowski Krzysztof

Title variants

EN

Tel Aviv-Yafo – a city of historical, urban and cultural changes

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Tematem artykułu jest wpływ narastającego konfliktu etnicznego i narodowego na rozwój tkanki miejskiej Jaffy i Tel Awiwu. Autor przy wykorzystaniu elementów analizy przestrzennej (in situ oraz zachowanego materiału fotograficznego) i w oparciu o badania historyczne szczegółowo przedstawia ten proces. Zwraca uwagę na zespół czynników, które spowodowały, iż ta dynamicznie rozwijająca się struktura miejska została wykorzystana w XX w. zarówno przez Żydów, jak i Arabów w polityce segregacji etnicznej i kulturowej. Ukazane wyniki badań wskazują okoliczności, które doprowadziły do oficjalnego podziału administracyjnego obszaru miejskiego Jaffy i utworzenia „hebrajskiego” miasta Tel Awiw – „papierowej granicy” wytyczonej między dwoma miastami w 1921 r. Pozwalają także ukazać istotny element historyczny, pomocny w zrozumieniu procesów tworzenia układu urbanistycznego współczesnego kompleksu Tel Awiw-Jaffa. Wyraźnie jest to widoczne zwłaszcza w przypadku osiedla Manshiyya/Neve Shalom, którego – pomimo centralnej pozycji w całym systemie urbanistycznym – całkowite zniszczenie zmaterializowało wcześniejsze niefizyczne rozdzielenie centrów osadniczych, jakimi były pierwotnie arabska Jaffa i żydowski Tel Awiw.

EN

In the study, the author shows – using elements of spatial analysis and based on historical research (sources s. a. studies, historical photographic materials and in situ) – the impact of the growing ethnic and national conflict on the development of the urban space of Jaffa and Tel Aviv. Author draws attention to the set of factors that caused this dynamically developing structure to be used throughout the 20th century by Jews and Arabs in the politics of ethnic and cultural segregation of both nations. The research results shown indicate the circumstances that led to the official division of the Arab administrative area of Jaffa and the creation of the “Hebrew” city of Tel Aviv – that “paper border”, which was drawn between the two cities in 1921. They also allow to show a unique historical element, very helpful in understanding the creation mechanism of the urban layout of the contemporary Tel Aviv-Jaffa complex. These existing discrepancies between the spatial potential and the actual use of the urban space were most evident in the case of the Manshiyya/Neve Shalom housing estate. Despite the central position in the entire urban system, its complete destruction materialized the previous non-physical separation of the settlement centers, which were originally Arab Jaffa and Jewish Tel Aviv.

Keywords

PL

konflikt etniczny; procesy historyczne; zmiany urbanistyczne; Bauhaus; planowanie przestrzenne

EN

ethnic conflict; history of urban changes; Bauhaus; spatial and urban planning

• Publisher: Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Journal: Architectus
• Year: 2020
• Issue: 3(63)
• Pages: 83-100

Contributors

author

Mroczkowski Krzysztof

• Kolegium Nauk Humanistycznych, Instytut Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego

References

• Golan A., The 1948 War and the Reorganization of Jaffa’s Urban Space, „Journal of Urban History” 2009, Vol. 35, 1020–1036.
• https://zochrot.org/en/village/56077 [accessed: 3.02.2019].
• Katz Y., Ideology and Urban Development: Zionism and the Origins of Tel Aviv 1906–1914, „Journal of Historical Geography” 1986, Vol. 12, 402–424.
• Weill-Rochant C., Myths and Buildings of Tel Aviv, „Bulletin du Centre de recherche français a Jérusalem” 2003, No. 12, 152–163, http://journals.openedition.org/bcrfj/672.
• LeVines M., Overthrowing Geography: Jaffa, Tel Aviv, and the Struggle for Palestine, 1880–1948, University of California Press, Los Angeles 2005.
• Piotrowski J., Spór o Palestynę, Wydawnictwo MON, Warszawa 1983.
• Tel-Aviv, the First Century: Visions, Designs, Actualities, M. Azaryahu, S. Ilan Troen (eds.), Indiana University Press, Bloomington 2012.
• Berkowitz M., Zion’s Cities’ Projections of Urbanism and German-Jewish Self Consciousness, 1090–1933, „Leo Beack Institute Year Book” 1997, Vol. 42, 111–121.
• Fuchsand R., Herbert G., A Colonial Portrait of Jerusalem: British Architecture in Mandate-Era Palestine, [w:] N. Al Sayyad (ed.), Hybrid Urbanism: On the Identity Discourse and the Built Environment, Greenwood Publishing Group, London 2001, 83–108.
• Home R., Of Planting and Planning: The Making of British Colonial Cities, Routledge, New York 2013.
• Hughes M., Britain’s Pacification of Palestine: The British Army, the Colonial State, and the Arab Revolt, 1936–1939, Cambridge University Press, Cambridge 2019.
• Sharon A., Kibbutz + Bauhaus, an Architect’s Way in a New Land, Kramer Verlag, Stuttgart 1976.
• Geddes P., Town Planning Report – Jaffa and Tel Aviv, typed report, Tel Aviv 1925 [kopia w zbiorach autora].
• Olitski J., From Disturbances to War, Tel Awiw [b.w. i r.w.].
• Kark R., Planning, Housing and Land Policy 1948–1952: The Formation of Concepts and Governmental Frameworks, [w:] S. Ilan Troen, N. Lucas (eds.), Israel: The First Decade of Independence, State University of New York Press, Albany 1995.
• Golan A., Redistribution and Resistance: Urban conflicts during and following the 1948 War, „Modern Jewish Studies” 2002, Vol. 1, 125–127.
• lk. http://www.iaa-conservation.org.il/Projects_Item_heb.asp?site_id=7&subject_id=6&id=80
• https://www.citymetric.com/skylines/white-city-black-city-sharonrotbard-and-politics-architecture-tel-aviv-717
• https://www.cbs.gov.il/he/pages/default.aspx

Identifiers

DOI

10.37190/arc200306