Unia Europejska wobec problemu proliferacji broni masowego rażenia. Wpływ kryzysu dotyczącego irańskiego programu atomowego na kształtowanie się oraz implementację strategii UE

• Authors: Siudak Robert

Title variants

EN

The European Union and the proliferation of weapons of mass destruction. The role of the Iranian nuclear crisis in the creation and implementation of the EU strategy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Proliferacja broni masowego rażenia (BMR) zagrożeń bezpieczeństwa międzynarodowego, będących tematem najszerszych dyskusji w erze pozimnowojennej. W niniejszym artykule przeanalizowano współpracę zmierzającą do ograniczenia tego fenomenu podjętą w ramach Unii Europejskiej oraz wpływ kryzysu dotyczącego irańskiego programu atomowego na kształt oraz implementację strategii UE w odniesieniu do BMR. Opierając się na kwerendzie dokumentów UE oraz Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, kluczową rolę w kształtowaniu debaty na temat nieproliferacji, odbywającej się na forum Wspólnoty, przyznano dwóm procesom. Pierwszym z nich, wewnętrznym, były negocjacje prowadzące do uchwalenia w 2003 r. europejskiej strategii przeciw proliferacji broni masowego rażenia. Zwrócono przy tym uwagę na promowanie określonych idei i interesów przez wybranych aktorów narodowych oraz przedstawicieli instytucji unijnych. Drugim z procesów, zewnętrznym, była ewolucja roli UE w zabiegach politycznych dotyczących irańskiego programu atomowego. Wspomniany kryzys dyplomatyczny stanowił, do tej pory, największe wyzwanie dla unijnej polityki nieproliferacji. Pozwolił on jednocześnie na udane zaaplikowanie multilateralnych mechanizmów współpracy zawartych we wspomnianej strategii UE przeciw rozprzestrzenianiu BMR.

EN

Proliferation of weapons of mass destruction (WMD) has been one of the most prominent threat discussed in the post-Cold War security studies. The article presents analyses of the European Union policies towards proliferation of WMD and the impact of the political crisis around Iranian nuclear programme on them. Based on documents of the EU and the International Atomic Energy Agency, two processes are identified as the main source of the EU agenda on non-proliferation. Firstly, internal dynamics of the negotiations on the EU strategy against proliferation of weapons of mass destruction in 2003, including performance of a specific agents promoting their ideas and interests. Secondly, the evolution of the EU role in the debate around Iranian nuclear programme between 2003–2015. Negotiations with Iran are identified as the biggest challenge for the EU policy on WMD so far, with positive conclusions about successful implementation of multilateral mechanisms.

Keywords

PL

Unia Europejska; nieproliferacja; broń masowego rażenia; irański program atomowy

EN

weapons of mass destruction; non-proliferation; Iranian nuclear programme

• Publisher: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Przegląd Europejski
• Year: 2017
• Issue: 1(43)
• Pages: 70-87

Dates

published

2017

Contributors

author

Siudak Robert

• Zakład Bezpieczeństwa Narodowego, Uniwersytet Jagielloński

References

• BICCHI Federica (2007), European foreign policy making toward the Mediterranean, New York.
• BRYŁA Jolanta (red.) (2009), Unia Europejska we współczesnym świecie, Poznań.
• COMMON POSITION 2005/329/PESC of the Council of 25 April 2005, relating to the 2005 Review Conference of the Parties to the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons, L 106/32, 27.4.2005.
• COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION (2003a), Conclusions of the 2501st Council meeting −General Affairs and External Relations, Luxembourg, 14 April 2003, 8220/03.
• COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION (2003b), Fight against the proliferation of weapons of mass destruction − Mainstreaming non-proliferation policies into the EU's wider relations with third countries, Brussels, 19 November 2003, 14997/03.
• COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION (2003c), Fight against the proliferation of weapons of mass destruction – EU strategy against proliferation of Weapons of Mass Destruction, Brussels, 10 December 2003, 15656/03.
• COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION (2006), EU Strategy against the proliferation of WMD: Monitoring and enhancing consistent implementation. Concept paper, Brussels, 12 December 2006, 16694/06.
• DECISION 2010/212/CFSP of the Council of 29 March 2010, relating to the position of the European Union for the 2010 Review Conference of the Parties to the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons, Dz. Urz. UE L 90/8 z 10.04.2010.
• DECISION 2010/430/CFSP of the Council of 26 July 2010, establishing a European network of independent non-proliferation think tanks in support of the implementation of the EU Strategy against Proliferation of Weapons of Mass Destruction, Dz. Urz. UE L 202/5 z 4.08.2010.
• EL-BARADEI Muhammad (2011), Gra pozorów. Arsenał nuklearny a dyplomacja, T. Szalgor (tł.), Wrocław.
• EUROPEAN UNION EXTERNAL ACTION (WWW), http://eeas.europa.eu/non-proliferation-and-disarmament/documentation/documents/index_en.htm, (25.11.2015).
• FIEDLER Radosław (2013), Iran a reżim nieproliferacji broni jądrowej. Dylematy i wyzwania, Poznań.
• GENARD Quentin, MARCINKOWSKA Barbara (2014), Unia Europejska wobec ambicji nuklearnych Iranu. Wspólna strategia czy różnorodność opinii?, w: Artur Malantowicz, Łukasz Smalec (red.), Stabilizacja czy destabilizacja? Społeczność międzynarodowa wobec programu nuklearnego Iranu, Warszawa.
• GRUSZCZAK Artur (2012), Polityka Unii Europejskiej wobec irańskiego programu nuklearnego, w: Michał Chorosiński (red.), Współczesne oblicze Iranu, Kraków.
• INTERNATIONAL ATOMIC ENERGY AGENCY (2004), Communication dated 26 November 2004 received from the Permanent Representatives of France, Germany, the Islamic Republic of Iran and the United Kingdom concerning the agreement signed in Paris on 15 November 2004, Information Circular, INFCIRC/637, 26 November 2004.
• INTERNATIONAL ATOMIC ENERGY AGENCY (2013), Communication dated 27 November 2013 received from the EU High Representative concerning the text of the Joint Plan of Action, Information Circular, INFCIRC/855, 27 November 2013.
• INTERNATIONAL ATOMIC ENERGY AGENCY (2014), Implementation of the NPT Safeguards Agreement and relevant provisions of Security Council resolutions in the Islamic Republic of Iran Report by the Director General, Board of Governors, GOV/2014/28, 23.05.2014.
• KIENZLE Benjamin (2013), A European contribution to non-proliferation? The EU WMD Strategy at ten, „International Affairs”, Vol. 89, No. 5.
• LIPOLD Patrycja (2012), Zagrożenie terrorem nuklearnym w polityce zagranicznej Iranu i Korei Północnej. Studium przypadku, Wrocław.
• PARAMETERS FOR A JOINT COMPREHENSIVE PLAN OF ACTION (WWW), regarding the Islamic Republic of Iran’s Nuclear Program, www.whitehouse.gov/sites/default/files/docs/parametersforajointcomprehenisveplanofaction.pdf, (17.05.2015).
• RADA EUROPEJSKA (2003), Bezpieczna Europa w lepszym świecie – Europejska strategia bezpieczeństwa, Bruksela, 12 grudnia 2003.
• SAUER Tom (2008), Struggling on the World Scene: An Over-ambitious EU versus an Committed Iran , „European Security”, Vol. 17, No. 2–3.
• SIUDAK Robert (2016), Sekurytyzacja technologii nuklearnych na przykładzie irańskiego program atomowego, Toruń.