EDUKACJA JAKO ISTOTNY SKŁADNIK KAPITAŁU LUDZKIEGO WPŁYWAJĄCY NA ZRÓŻNICOWANIE REGIONALNE

• Authors: Stępień Sebastian , Poszwa Greta

Title variants

EN

EDUCATION AS AN IMPORTANT COMPONENT OF HUMAN CAPITAL AFFECTING REGIONAL DISPARITIES

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł przedstawia edukacyjne zróżnicowanie regionalne (rozumiane jako poziom edukacji wśród badanej młodzieży) w Wielkopolsce. Zróżnicowanie to w tym wypadku zostało określone jako jeden ze znaczących czynników oddziaływania na edukację, a jednocześnie źródło powstawania nierówności społecznych. Analizie zostały poddane gminne placówki oświatowe usytuowane na terenie wymienionego wyżej województwa. Przedmiotem badań były egzaminy gimnazjalne, a oceniane wskaźniki to średnie wyniki z egzaminów i edukacyjna wartość dodana. Opracowanie zawiera krótką teorię rozwoju kapitału ludzkiego oraz opisuje jego wpływ na zróżnicowanie regionalne. Wyniki wskazują na powstanie centrów regionalnych, najczęściej w większych ośrodkach miejskich. Oddziałują one na usytuowane w dalszej odległości obszary peryferyjne. Owe obszary to ośrodki, w których uczniowie osiągnęli gorsze wyniki z przeprowadzonych egzaminów. To miejsca, gdzie edukacja jest na niższym poziomie, co wpływa na niższą jakość kapitału ludzkiego. Taki stan rzeczy jest efektem słabszej dostępności uczniów z mniejszych ośrodków do lepszej oferty edukacyjnej. Wiejskie placówki często nie realizują specyficznych, o wyższym poziomie kształcenia, innowacyjnych programów edukacyjnych. Lepsza dostępność komunikacyjna, łatwiejszy kontakt z innymi ośrodkami dydaktycznymi powodują, że szkoły w dużych ośrodkach miejskich oferują lepszą ofertę edukacyjną. Efekty takiego stanu rzeczy są odzwierciedlone w przedstawionych wynikach egzaminacyjnych. W pracy wykorzystano literaturę przedmioty, opracowania OECD oraz materiały źródłowe Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej. Na podstawie tych ostatnich wyliczono wskaźniki egzaminacyjne dla badanych gmin. Analizowane wyniki określono w formie średnich wyników lub jako sumę edukacyjnej wartości dodanej dla interpretowanej gminy. Po przygotowaniu map z zaznaczonymi wielkościami charakteryzującymi wielkości edukacyjne dla gmin, wyznaczono dystanse centrum-peryferie.

EN

This article contains an analysis of regional disparities in the area of education. These disparities are among the significant factors that affect education and lead to social inequalities. This analysis involves municipal educational institutions located in the Wielkopolska Region. The study concerns middle school exams, and the analysed indicators include mean exam results and the educational added value. The paper contains a brief theory of human capital development and describes its impact on regional disparities. The results show the emergence of regional centres, which are most often located in large cities. They affect peripheral areas, which are situated further away from them. In these areas, students achieved worse exam results. In these places, education is at a lower level and its condition affects the lower quality of human capital. This state of affairs is due to the fact that schoolchildren from smaller towns have worse access to educational offers. Rural institutions often do not implement specific, innovative educational programmes, which ensure a higher level of education. Schools in large urban centres offer better education owing to improved assess to other learning centres. The effects of this situation are reflected in the presented results of examinations. Following sources of information were used in the paper: literature, OECD sources and materials of Regional Examination Board. On the basis of the data examination indicators were calculated for surveyed municipalities. Analyzed results were set out in the form of average results or as the sum of the educational added value. After preparing maps with marked values characterizing the size of the educational value of municipalities distances center-periphery mwere designated.

Keywords

PL

edukacja; kapitał ludzki; zróżnicowanie regionalne nierówności społeczne; EWD

EN

education; human capital; regional disparities; social inequalities; educational; added value (EWD)

• Publisher: Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy
• Journal: Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy
• Year: 2016
• Issue: 9
• Pages: 447-476

Dates

published

2016

Contributors

author

Stępień Sebastian

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile

author

Poszwa Greta

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile

References

• Annual Report. Organization of economics co-operation and development, OECD, Paris 2003.
• Annual Report 2008, OECD, Paris 2008.
• Bank W., World Bank annual report 1995, World Bank, Washington 1995.
• Bański J., Czapiewski K., Identyfikacja i ocena czynników sukcesu społeczno-gospodarczego na obszarach wiejskich, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa 2010.
• Becker G., Human capital: a theoretical and empirical analysis, with special reference to education (3rd ed.), The University of Chicago Press, Chicago 1964.
• Białasiewicz M. (red.), Podstawy nauki o organizacji. Przedsiębiorstwo jako organizacja gospodarcza, PWN, Warszawa 2011.
• Blaug M., Empirical Status of Human Capital. Slighty Jaundical Survey, “Journal of Economic Literature” 1976, vol. 3.
• Blażek J., Uhlir D., Teorie regionalniho rozvoje: nastin, kritika, implikace, Karolinum, Praha 2011.
• Bourdieu P., Dystynksja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
• Budzyńska A. i in., Strategia Lizbońska – droga do sukcesu zjednoczonej Europy, D. A. E. I. S. U. K. I., Warszawa 2002.
• Czapiewski K., Edukacja jako czynnik rozwoju Mazowsza, Mazowieckie Biuro Planowania regionalnego w Warszawie, Warszawa 2013.
• Czerniachowicz B., Wybrane elementy teorii kapitału ludzkiego, [w:] Wybrane problemy teorii kapitału ludzkiego, Szczecin 2004.
• Czerniachowicz B., Gospodarowanie kapitałem ludzkim, [w:] Mrek S. (red.), Elementy nauki o przedsiębiorstwie, Economicus, Szczecin 2008.
• Dale M., Skuteczna rekrutacja i selekcja pracowników, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2013.
• Dolata R., Edukacyjna wartość dodana jako metoda oceny efektywności nauczania na podstawie wyników egzaminów zewnętrznych, Bieuletyn Badawczy CKE, Warszwawa 2007.
• Domański S., Kapitał ludzki i wzrost gospodarczy, PWN, Warszawa 1993. Doran H., Lockwood J., Fitting Value- Added Models in R., “Journal of educational and behavioral statistics” 2006, vol. 31, no. 2, p. 205–230.
• Drucker P., Management Challangess for the 21th Century, Harper Collins Publishers, New York 1999.
• Dzikowska A. H., Polcyn J., Regionalne zróżnicowanie dostarczania usług publicznych – wybrane aspekty metodologiczne, [w:] Polcyn J., Glowski P. (red.), Rozwój regionalny i jego determinanty, Wydawnictwo PWSZ, Piła 2015.
• Engel E., Der wart das Menschen, Verlag von Leonhard Simion, Berlin 1883.
• ePolska. Plan działań na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce 2001–2006, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2001.
• Gaczek W., Metropolia jako źródło przewagi konkurencyjnej gospodarki regionu, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 2010, vol. 246.
• Gajda A., Regiony w prawie wspólnotowym. Prawne problemy regionów polskich w procesach integracyjnych, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2005.
• Geoffrey H., Management assessment methods in venture capital. An empirical analysin of human capital valuation, “Venture Capital” 2010, vol. 1.
• Googall B., The Dictionary of Human Geografy, [in:] The Dictionary of Human Geografy, Penguin, London 1987.
• Haliżak E., Demokracja w stosunkach międzynarodowych. Polish Quarterly of International Affairs, Polska Fundacja Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1998.
• Hanushek E., The failer of input – based schooling polices, “Economic Fournal” 2003 [Online].
• Harvey L., Analityc quality glossary, “Quality research international” 2004.
• Hryniewicz J., Teoria “centrum – peryferie” w epoce globalizacji, “Studia regionalne i Lokalne” 2010, vol. 2.
• Hubbard D., How to measure anything, finding the value of “intangibles” in business, Wiley 2010.
• Kaźmierczak J., Międzynarodowe badania postępów w biegłości w czytaniu, [Online], Instytut Badań Edukacyjnych, Olsztyn 2014 [Accessed].
• Kisiała W., Stępiński B., Rola obszarów metropolitarnych w polityce regionalnej i rozwoju regionalnym, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Poznań 2013.
• Korenik S., Wybrane teorie rozwoju ekonomicznego. Przekroje regionalne w polityce ekonomicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 1999.
• Kubiak M., Współczesne problemy demograficzne w aspekcie społeczno-gospodarczym, “Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy” 2010, vol. 10.
• Kunasz M., Teoria kapitału ludzkiego na tle dorobku myśli ekonomicznej, [w:] Unifikacja gospodarek europejskich: szanse i zagrożenia. Warszawa 2004.
• Lipiński E. W., Rozpad połowiczny. Szkice z socjologii transformacji ustrojowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1993.
• Meier K., Social context, Management and Organization Performance. When humal capital and social capital serve as substitutes, 2014.
• Paczoski A., Bieguny wzrostu jako koncepcja rozwoju. Pomorski przegląd gospodarczy, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2013.
• Piech K., Wiedza i innowacje w rozwoju gospodarczym: w kierunku pomiaru i współczesnej roli państwa, Instytut Wiedzy i Innowacji, Warszawa 2009. Polcyn J., Konkurencyjność pomiędzy podmiotami edukacyjnymi prowadzącymi kształcenie na poziomie średnim w zakresie ofert edukacyjnych na tle wybranych regionów, “Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy” 2014, nr 3.
• Polcyn J., Koncepcja pomiaru efektywności pracy nauczycieli szkół średnich w Polsce, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Poznań 2012.
• Program rozwoju edukacji na obszarach wiejskich na lata 2008–2016, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2008.
• Satoła L., Zróżnicowanie wykorzystania funduszy Unii Europejskiej w układzie centrum – peryferia, [w:] Potocki J., Ładysz J. (red.), Gospodarka przestrzenna. Uwarunkowania ekonomiczne, prawne i samorządowe, Uniwersytet Ekonomiczny Wrocław, Wrocław 2013.
• Say J., Traktat o ekonomii politycznej, PWN, Warszawa 1960.
• Schultz T., Investing in People. The Economic of population quality, University of California, California 1981.
• Skills P., 21 st Century Skills, Education & Competitiveness, Partnership for 21 st Century Skills, Tuscon 2008, www.p21.org/
• Smith A., Bogactwo narodów cz. II, PWN, Warszawa 2007.
• Stanny M., Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, IRWiR PAN, Warszawa 2013.
• Szewczuk A., Teoria lokalny i regionalny. Teoria i praktyka, C.H. Beck, Warszawa 2011.
• Sztompka P., Socjologia, Znak, Kraków 2003.
• The Well-being of Nations. The role of human and social capital. Education and skills, OECD, Paris 2001.
• Walsh J., Concept Applied to Man, Harvard 1935.
• Wiktorzak A., Budowa kapitału ludzkiego i społecznego na przykładzie szkoły ponadgimnazjalnej, [w:] Kkpe X. (red.), Uczenie się i egzamin w oczach nauczyciela, Opole 2008.
• Wiktorzak A., Edukacja a wartość kapitału ludzkiego, Instytut Badań Systemowych PAN w Warszawie Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, Warszawa 2009.

Identifiers

ISSN

1899−9573