Neoawangarda, wprowadzenie do sztuki współczesnej

• Authors: Grzegorz Dziamski

Title variants

EN

Neo-avantguard: Introduction to Contemporary Art

• Languages of publication: PL

Abstracts

Frank Popper believes that neo-avantguard of the 1960’s and the 1970’s contributed to democratization of art. Jerzy Ludwiński believes that neo-avantguard led art into post-artistic era, in which art ceased to be visually different from non-art. Both writers tried to reveal logic hidden in the changes in neo-avantguard, based on their assumption that the changes in neo-avantguard include meta-narration. When art gave up meta-narration, every thing could be considered as art. Art became absolute, total, arbitrary and it established its own borderlines and forms, because it included its own contradiction – non-art and anti-art. What does it mean, that art is now in post-historic era? Doesn’t it need explanatory meta-narration? What should be a reflection on art in posthistoric era?

• Publisher: Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
• Journal: DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
• Year: 2011
• Volume: 12
• Pages: 6-30

Dates

published

2011

Contributors

author

Grzegorz Dziamski

References

• 1 F. Popper, Art – Action and Participation, London 1975, s. 281.
• 2 Popularność ready mades w sztuce początku lat 60. sprawiła, że Duchami podjął w 1964 roku decyzję wykonania
• przez mediolańską galerię Arturo Schwarza limitowanej edycji swoich najważniejszych ready mades.
• 3 Duchamp pisał tam, że wybór ready mades nie był dyktowany smakiem czy gustem: pełna obojętność, a tym samym całkowita nieobecność dobrego lub złego smaku – po prostu całkowita anestezja (in fact a complete anesthesia), M. Duchamp, Apropos Readymades, [w:] Esthetics Contemporary (ed. R. Kostelanetz), New York 1978, s. 93.
• 4 Grupa powstała w 1960 roku. W 1961 zorganizowano wystawę 41 au-dessus de Dada (Paryż), a rok później konfrontacyjną wystawę Pop – Nouveau Realisme w galerii Sidney’a Janisa w Nowym Jorku.
• 5 J. Cage, On Robert Rauschenberg, Artist and His Work, [w:] Silence. Middletown 1961, s. 105.
• 6 Ruch artystyczny zainicjowany przez George’a Maciunasa w 1962 roku w Wiesbaden obejmujący międzynarodową grupę artystów europejskich i amerykańskich.
• 7 Zob. W. Welsch, Stając się sobą, [w:] Problemy ponowoczesnej pluralizacji kultury. Wokół koncepcji Wolfganga Welscha. Część I (red. A. Zeidler-Janiszewska), Poznań 1998.
• 8 Międzynarodówka Sytuacjonistyczna kierowana przez Guy Deborda, powstała 28 lipca 1957 roku w Cosio d’Arroscia.
• 9 In this sense there can be no situationist painting or music, but only situationist use of those means. Definitions, “Internationale Situationiste”, 1958 no 1. www.bopsecrets.org/SI/1.definitions.htm 10 S. Home, Gwałt na kulturze (przekł.
• E. Mikina), Warszawa 1993, s. 68. 11 J. Baudrillard, Kool Killer, or the Insurection of Signs, [w:[ Symbolic Exchange and Death, London 1993.
• 12 W tym samym 1967 roku odbyła się wystawa Przestrzeń – ruch – światło we Wrocławiu, w Muzeum Sztuki Aktualnej.
• 13 O kryzysie ogarniającym wszystkie dziedziny życia społecznego, kryzysie ekonomicznym, militarnym, energetycznym, demokracji, wychowania, ekologicznym, pisał Joseph Beuys w Apelu o alternatywę (1977).
• 14 D. Davis, Art and the Future, New York 1973, s. 76.
• 15 W. Grasskamp, Art in the City. An Italian-German Tale, [w:] Public Art. A Reader (ed. F. Matzner), Ostfildern-Ruit 2004.
• 16 B. Kowalska, Polska awangarda malarska 1945-1970, Warszawa 1975, s. 132. Autorami rzeźb byli Zbigniew Gostomski, Kajetan Sosnowski, Henryk Stażewski, Henryk Morel, Lech Kunka.
• 17 Zob. M. Kwon, One Place After Another, Cambridge Mass. – London 2004.
• 18 Tekst został pierwotnie wygłoszony na plenerze w Osiekach w 1970 roku oraz opublikowany w katalogu wystawy SP – Sztuka Pojęciowa (1970). J. Ludwiński, Art in the Postartistic Age, [w:] Notes from the Future of Art. Selected Writings by Jerzy Ludwiński (ed. M. Ziółkowska), Eindhoven 2007.
• 19 J. Ludwiński, Sztuka po, [w:] Pokaz poznański ‘85, Galeria Studio, Warszawa 1985. Art AFTER, [w:] Notes from the Future of Art, dz. cyt.
• 20 Neoawangarda, w przeciwieństwie do abstrakcyjnego ekspresjonizmu, który inspirował się surrealizmem, cofnęła się do czasów poprzedzających surrealizm, do dada, by tam szukać dla siebie inspiracji. E. Lucie-Smith, Movements in Art Since 1945, London 1969, s. 11.
• 21 Notes from the Future of Art, dz. cyt., s. 47.
• 22 J. Ludwiński, Art AFTER, [w:] Notes from the Future of Art, dz. cyt., s. 90.
• 23 Tamże, s. 92.
• 24 Tamże, s. 88. 25 B. Groys, The Artist as an Exemplary Art Consumer, [w:] XIV International Congress of Aesthetics, Ljubljana 1998, “Filozofski Vestnik”, 1999, no 2, s. 89.
• 26 J. Ludwiński, Strefa ciszy (1998), [w:] Sztuka w epoce postartystycznej i inne teksty (red. J. Kozłowski), Poznań – Wrocław 2010, s. 209.
• 27 O miękkim charakterze współczesnych ideologii pisze Jean Baudrillard. Dzisiejsze ideologie – prawa człowieka, obrona dysydentów, antyrasizm, SOS- -temu, SOS-tamtemu – to ideologie soft, ideologie generacji, która nie zna twardej walki ideologicznej i radykalnych filozofii, to neosentymentalne odkrywanie altruizmu, radości, pomocy charytatywnej, porywu serca, J. Baudrillard, Cool Memories, London 1990, s. 203. 28 J. Baudrillard, After the Orgy, [w:] The Transparency of Evil. Essays on Extreme Phenomena, London – New York 1993, s. 8.
• 29 Tamże, s. 9. Nie wiadomo, czy Baudrillard pisze tu o przemianach kultury, czy o post-strukturalistycznym języku opisującym te przemiany, z uwagi na czytelne odniesienia do Foucaulta, Barthesa, Lacana, Guattariego.
• 30 Używane przez Baudrillarda zwroty „more beautiful than beautiful”, „more ugly than ugly” nawiązują do pracy Andy Warhola Thirty is better than one (1963), replikującej trzydzieści razy Monę Lizę.
• 31 Z. Bauman, Płynna nowoczesność, Kraków 2006; Z. Bauman, Płynne czasy; życie w epoce niepewności, Warszawa 2007. Zob. również A. Kępińska, Sztuka w kulturze płynności, Poznań 2003.
• 32 Dla Hegla sztuka jest ekspresją prawdy, co prowadzi do fundamentalnej aporii heglowskiej definicji sztuki, pisze Peter Burger: z jednej bowiem strony sztuka
• jest wyrazem prawdy, ale to ogólne pojęcie sztuki (general concept of art) nie ma, zdaniem Hegla, zastosowania do współczesnej mu sztuki, do sztuki romantycznej (nowoczesnej). Kontynuatorzy Hegla musieli przyjąć, że sztuka nowoczesna nie jest wyrazem prawdy, a więc nie jest sztuką
• w mocnym sensie, albo – wbrew Heglowi – utrzymywać, że sztuka nowoczesna nadal pozostaje nośnikiem prawdy. Esencjalna definicja sztuki kłóci się tu z opisywaną przez Hegla historycznością sztuki. P. Burger, Aporias of Modern Aesthetics, [w:] Thinking Art: Beyond Traditional Aesthetics (eds A. Benjamin, P. Osborne), London 1991, s. 6-10.
• 33 Zob. A. Danto, After the End of Art, dz. cyt., s. 11-12. Danto nawiązuje tu do Susan Sontag i Roberto Venturiego, który w Complexity and Contradiction in Architecture (1966) charakteryzował postmodernizm jako styl hybrydyczny, niejednoznaczny, przewrotny, pragnący się za wszelką cenę wyróżniać.
• 34 A. Danto, After the End of Art, dz. cyt., s. 37. Władysław Tatarkiewicz, opisując historyczne przemiany pojęcia twórczości, zauważa, że najpierw twórczość była domeną Boga, później artystów, a dzisiaj wszyscy chcą być twórczy. W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 1976, s. 299.
• 35 A. Danto, After the End of Art, dz.
• cyt., s. 98.
• 36 Tamże, s. 47.
• 37 Tamże, s. 198.
• 38 P. Bürger, Aporias of Modern Aesthetics…, dz. cyt., s. 5.