O potworach i trupach, czyli symptomy rozkładu postsowieckiej Rosji w „Ładunku 200” Aleksieja Bałabanowa

• Authors: Gorlewska Paulina

Title variants

EN

About the Monsters And Corpses, Or On the Symptoms of Decay of Post-Soviet Russia In the “Cargo 200” by Aleksei Balabanov

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest analizą filmu „Ładunek 200” („Gruz 200”, reż. Aleksiej Bałabanow, 2007) w kontekście postpamięci o traumatycznym sowieckim doświadczeniu. Tłem interpretacji stał się stan rosyjskiej, postsowieckiej tożsamości, uzależniony od wybiórczej amnezji połączonej z nostalgią, które dotyczą Breżniewowskiego zastoju i ostatnich lat istnienia ZSRR. Sowiecka przeszłość rozumiana jest tutaj jako historyczny horyzont oraz kulturowe dziedzictwo. Głównymi narzędziami analizy są teorie pamięci komunikacyjnej i kulturowej – reżyser, aby opowiedzieć o traumach, których nie da się wyrazić własnymi słowami, użył narracji funkcjonujących w rosyjskiej kulturze: tekstów literackich (autorstwa Williama Faulknera i Fiodora Dostojewskiego) oraz filmowych. W jego wizji, która została powtórzona w szeregu filmów wyprodukowanych w pierwszym i drugim dziesięcioleciu XXI w., przemoc stała się głównym kodem społecznych zachowań i fundamentem, który spaja zbiorowość.

EN

The article is an analysis of the film “Cargo 200” (“Gruz 200”, dir. Aleksei Balabanov, 2007) in the context of post-memory of a traumatic Soviet experience. The background for the interpretation is the state of Russian-post-Soviet identity, dependent on selective amnesia combined with nostalgia, which relate to Brezhnev’s stagnation and the last years of the USSR’s existence. The Soviet past is understood here as a historical horizon and cultural heritage. The main tools of the analysis are theories of communication and cultural memory – the director, in order to talk about traumas that cannot be expressed in his own words, used narratives functioning in Russian culture: literary texts (authored by William Faulkner and Fyodor Dostoevsky) and film. In his vision, which was repeated in a series of films produced in the first and second decade of the 21st century, violence became the main code of social behaviour and the foundation that connects the community.

Keywords

PL

„Ładunek 200” („Gruz 200”, reż. Aleksiej Bałabanow, 2007); Sowiecka przeszłość;; teorie pamięci komunikacyjnej i kulturowej;; przemoc jako główny kod społecznych zachowań.

EN

“Cargo 200” (“Gruz 200”, dir. Aleksei Balabanov, 2007);; post-memory of a traumatic Soviet experience;; Russian-post-Soviet identity;; The Soviet past; theories of communication and cultural memory;; violence - main code of social behaviour.

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2018
• Issue: 101-102 Kino europejskie XXI wieku
• Pages: 103-130

Contributors

author

Gorlewska Paulina

• Instytut Sztuk Audiowizualnych, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Jagielloński

References

• Anemone, Tony. „Aleksei Balabanov: „Cargo 200” („Gruz 200”, 2007).” August 29, 2016. http://www.kinokultura.com/2007/18r-gruz.shtml#2.
• Assmann, Jan. „Kultura pamięci.” trans. A. Kryczyńska-Pham. In Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, edited by Magdalena Saryusz-Wolska, (59-99). Krakow: Universitas, 2009.
• Cielecki, Marcin. „Dreamcatcher. Pajęczyna snów Dostojewskiego”. Znak 1 (2009): 79-94. Connor, Steven. Mucha. Historia, antropologia, kultura. trans. B. Stanek. Kraków: Universitas, 2008.
• Dobrenko, Evgeny and Shcherbenok, Andrey. „Between History and the Past: The Soviet Legacy as a Traumatic Object of Contemporary Russian Culture.” Slavonica 2 (2011): 77-84.
• Dostojewski, Fiodor. Biesy. no trans. Kraków: Zielona Sowa, 2005.
• Dostojewski, Fiodor. Zbrodnia i kara. trans. C. Jastrzębiec-Kozłowski. Kraków: PIW, 2009.
• Erll, Astrid. „Literatura jako medium pamięci zbiorowej.” trans. M. Saryusz-Wolska. In Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, edited by Magdalena Saryusz-Wolska, (211-247). Krakow: Universitas, 2009.
• Fanajłowa, Jelena. „Kosmietika wraga”. Sieans 35/36 (2008). June 23, 2012. http://seance.ru/n/35-36/flashback-1984/kosmetika-vraga/.
• Ferretti, Maria. „Nostalgia for communism in post-Soviet Russia.” trans. B. White. August 28, 2016. http://www.eurhistxx.de/spip. php%3Farticle39&lang=en.html.
• Gudkow, Lew. „Raspołzajusziejesja obszcziestwo.” Iskusstwo Kino 7 (2007). September 5, 2016. http://kinoart.ru/archive/2007/07/n7-article4.
• Gusjatinskij, Jewgienij. „Nulewyje i wosmidiesjatyje: nasledowanije po prjamoj.” Sieans 35/36 (2008). June 22, 2012. http://seance.ru/n/35-36/flashback-1984/nulevyie-i-vosmidesyatyie-nasledovanie-po-pryamoy/.
• Hirsch, Marianne. „Pokolenie postpamięci.” Trans. M. Borowski, M. Sugiera. Didaskalia 105 (2011): 28-36.
• Kalinin, Ilja. „Nostalgiczieskaja modiernizacja: sowietskoje proszłoje kak istoriczieskij gorizont.” Nieprikosnowiennyj Zapas 6 (2010). October 19, 2003. http://magazines.russ.ru/nz/2010/6/ka2-pr.html.
• Kaposow, Nikołaj. Pamjat strogogo rieżyma. Istorija i politika Rossiji. Moskva: NLO 2011.
• Kasatkina, Tatiana. Charaktierołogia Dostojewskogo. Tipologija emocjonalno-ciennostnych orientacij. Moskva: Nasledie, 1996.
• Kasatkina, Tatiana. „Woskrieszenije Łazarja: opyt ekziegieticzieskogo procztienija romana F. M. Dostojewskogo Priestuplenije i nakazanije.” Woprosy Litieratury 1 (2003). September 2, 2016. http://magazines.russ.ru/voplit/2003/1/kasatk.html.
• Kopaliński, Władysław. Słownik symboli. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2001.
• Kopaliński, Władysław. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 2004.
• Kustarjew, Aleksandr. „Mifołogia sowietskogo proszłogo.” Nieprikosnowiennyj zapas 3 (2013). August 28, 2016. http://magazines.russ.ru/nz/2013/3/1m.html.
• Kuwszynowa, Maria. Bałabanow. Sankt Petersburg: Sieans, 2015.
• Kuwszynowa, Maria. „Sieansu otwieczajut: Gruz 200.” Sieans 33/34 (2008). September 4, 2016. http://seance.ru/n/33-34/films33-34/gruz-200-3/gruz-200-mnenia/.
• Nycz, Ryszard. „Nie leczony, chroniczny pogłos. Trzy uwagi o polskim dyskursie postzależnościowym.” In Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy – konteksty i perspektywy badawcze, edited by Ryszard Nycz. Kraków: Universitas, 2011.
• Pakier, Małgorzata. „Postmemory jako figura refleksywna w popularnym dyskursie o Zagładzie.” Kwartalnik Historii Żydów 2 (2005): 195-208.
• Pettman, Jan Jindy. „Boundary Politics: Women, Nationalism, and Danger.” In New Frontiers in Women’s Studies: Knowledge, Identity and Nationalism, edited by Mary Maynard, June Purvis,, (187-202). London: Taylor & Francis, 1996.
• Płachow, Andriej. „Niewynosimyj gruz”. September 1, 2016. http://www.prochtenie.ru/passage/23837 .
• Rothberg, Michael. Traumatic Realism, The Demands of Holocaust Representation. Minneapolis-London: University of Minnesota Press, 2000.
• Sawieljew, Dmitrij. „Nie kantowat." Sieans 33/34 (2008). June 23, 2012. http://seance.ru/n/33-34/films33-34/gruz-200/ne-kantovat/.
• Sieljanow, Siergiej. „Gorkij produkt toże nużen.” Interviewed by L. Parfienow. September 4, 2016. http://www.gruz200.ru/press/parfenov/.
• Siriwla, Natalia. „Biez boga w dusze, biez carja w gołowie…” Nowyj Mir 9 (2007). June 23, 2012. http://magazines.russ.ru/novyi_mi/2007/9/si20.html.
• Sołżenicyn, Aleksander. Archipelag GUŁag 1918-1956: próba dochodzenia literackiego. V. 1. trans. J. Pomianowski. Poznań: Rebis 2013.
• Stiepanow, Wasilij. „1984. Kritiki Sieansa – o filmie Aleksieja Bałabanowa Gruz 200.” August 19, 2016. http://seance.ru/blog/year1984/.
• Szpagin, Aleksandr. Rossijskij kiniematograf priewratilsja w Bollywood. Interviewed by Tatiana Poddubskaja. September 16, 2016. http://mir24.tv/news/culture/7388705.
• Trubina, Elena. „Fienomien wtoricznogo swidietielstwa: mieżdu biezrazlicziem i „otkazom ot niedowiercziwosti.” Topos 1 (2007): 105-129.
• Wołobujew, Roman. „1984. Kritiki Sieansa – o filmie Aleksieja Bałabanowa Gruz 200.” August 19, 2016. http://seance.ru/blog/year1984/.
• Wostrikow, Aleksiej. „1984. Kritiki Sieansa – o filmie Aleksieja Bałabanowa Gruz 200.” August 19, 2016. http://seance.ru/blog/year1984/.