Lewica o polskiej polityce wschodniej w XXI w.

• Authors: Trembicka Krystyna

Title variants

EN

The Left on Polish Eastern Policy in the 21st Century

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The subject of the article is the views of the Left on eastern policy. The study covered the 21st century, as it brought decomposition at the level of the international system, with regard to the quality of international relations and in the geopolitical space. New challenges emerged for Poland. These challenges resulted from the imperial policy of Russia, the strengthening of the international position of Germany and its cooperation with Russia, lowering the level of security in Central and Eastern Europe, the crisis of the European Union, and the strategic and doctrinal reorientation of the North Atlantic Treaty Organization. In the first decade of the independent Third Republic of Poland, the main political parties and movements agreed on the implementation of two strategic goals: joining the North Atlantic Treaty Organization and accession to the European Union, achieved in 1999–2004. At the same time, politicians gave various answers to the issues and challenges outlined above, and disputes over the implementation of Polish foreign policy reduced its effectiveness. The Left was one of the participants in the dispute. In the Third Polish Republic, the Social Democracy of the Republic of Poland and the Democratic Left Alliance (the so-called post-communist parties) were of the greatest importance among the left-wing political parties, and from 2020 the New Left. The post-communist left ruled in Poland in the years 1993–1997 and 2001–2005, and then functioned as a parliamentary, extra-parliamentary and again parliamentary opposition. In January 2020, the Democratic Left Alliance adopted the name of the New Left, which remained after the unification with the Spring party.

Keywords

EN

eastern policy; left-wing political milieu

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2023
• Issue: 1(174)
• Pages: 95-125

Contributors

author

Trembicka Krystyna

• Prof. dr hab. Krystyna Trembicka Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Politologii i Dziennikarstwa, Polska Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Faculty of Politology and Journalism, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0001-6463-6225

References

• 3xW! Wolne sądy, wolne wybory, wolna Polska, <https://lewica.org.pl/aktualnosci-dolnoslaskie/1753-3xw-wolne-sady-wolne-wybory-wolna-polska>.
• A.M. Żukowska w programie Śniadanie Rymanowskiego w Polsat News i Interii, <https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2022-04-03/sniadanie-rymanowskiego-w-polsat-news-i-interii-ogladaj-od-0955/>.
• Biedroń: nie odpuszczajmy Białorusi!, <https://lewica.org.pl/aktualnosci/6777-biedron-nie-odpuszczajmy-bialorusi>.
• Cimoszewicz W., Polska w zamęcie świata, „Gazeta Wyborcza”, 12–13 VI 2004, nr 136.
• Ciosek S., Jak wyjść z impasu w stosunkach polsko-rosyjskich, „Przegląd”, 7 II 2000, nr 6.
• Ellin J., Błędy i obłędy polityki zagranicznej, „Dziś” 2004, nr 11.
• Europejski Trójpak lewicy ws. Ukrainy: odciąć Rosję od dochodów z ropy i gazu, europejski mechanizm gościnności oraz wsparcie dla Polski w wysokości 500 euro miesięcznie na jednego uchodźcę, <https://klub-lewica.org.pl/aktualnosci/2137-europejski-trojpak-lewicy-ws-ukrainy-odciac-rosje-od-dochodow-z-ropy-i-gazu-europejski-mechanizm-goscinnosci-oraz-wsparcie-dla-polski-w-wysokosci-500-euro-miesiecznie-na-jednego-uchodzce>.
• Exposé prezesów rady ministrów 1989–2019, oprac. J. Marszałek-Kawa, P. Siemiątkowski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2021, <https://www.marszalek.com.pl/ekspose.pdf>.
• Godne życie, sprawiedliwa i nowoczesna Polska. Deklaracja ideowo-programowa SLD, Warszawa, 12 grudnia 2015, [archiwum autorki].
• Golub-Dobrzyń. Pytania do posła Janusza Zemke o Polskę w Unii (21 września 2017), <https://lewica.org.pl/aktualnosci-kujawsko-pomorskie/722-golub-dobrzyn-pytania-do-posla-j-zemke-o-polske-w-unii>.
• Jutro bez obaw. Program dla Polski, Warszawa 2011, [archiwum autorki].
• Kłótnia polska: rozmowa A. Michnika i P. Smoleńskiego z L. Millerem, „Gazeta Wyborcza”, 22–23 VI 2002, nr 144.
• Lewica dla Polski. Materiał opracowany z okazji Kongresu Polskiej Lewicy przez Radę Polityczno-Programową Sojuszu Lewicy Demokratycznej z udziałem partii, organizacji i związków zawodowych, które zadeklarowały udział w Kongresie Lewicy Polskiej, Wydawnictwo Printshop, Szczecin 2013, <https://cpofpoland.files.wordpress.com/2013/06/lewica-dla-polski.pdf>.
• Lewica domaga się nakreślenia mapy drogowej wejścia Ukrainy do Unii Europejskiej, <https://lewica.org.pl/aktualnosci/7313-lewica-domaga-sie-nakreslenia-mapy-drogowej-wejscia-ukrainy-do-unii-europejskiej>.
• Lewica wzywa Prezydenta RP do zwołania RBN. „Potrzeba zdecydowanych sankcji ekonomicznych wobec rosyjskiej elity”, <https://klub-lewica.org.pl/aktualnosci/2106-lewica-wzywa-prezydenta-rp-do-zwolania-rbn-potrzeba-zdecydowanych-sankcji-ekonomicznych-wobec-rosyjskiej-elity>.
• Liberadzki: postępowa i wrażliwa socjalnie Europa, <https://tczewski.lewica.org.pl/aktualnosci/4237-liberadzki-postepowa-i-wrazliwa-socjalnie-europa>.
• List Włodzimierza Czarzastego i Roberta Biedronia do kanclerza Niemiec i szefów SPD ws. Ukrainy, <https://lewica.org.pl/aktualnosci/7428-list-wlodzimierza-czarzastego-i-roberta-biedronia-do-kanclerza-niemiec-i-szefow-spd-ws-ukrainy>.
• Majątki rosyjskich oligarchów w Polsce. „Zamiast czekać na ustawę, w której będzie zapisane, czyj majątek podlega konfiskacie”, <https://klub-lewica.org.pl/aktualnosci/2140-majatki-rosyjskich-oligarchow-w-polsce-zamiast-czekac-120-dni-na-zmiane-konstytucji-uchwalmy-jedna-ustawe-w-ktorej-bedzie-zapisane-czyj-majatek-podlega-konfiskacie>.
• Miller: Baltic Pipe był projektem propagandowym, <https://www.cire.pl/artykuly/opinie/92770-miller-baltic-pipe-byl-projektem-propagandowym>.
• Miller L., Blairyzacja Polski. Wiara w prymat polityki nad gospodarką nie znajdzie w Polsce rzesz wyznawców, „Wprost”, 19 III 2006, nr 11.
• Miller L., Polska polityka wschodnia w zjednoczonej Europie, „Myśl Socjaldemokratyczna” 2001, nr 2.
• Misja kijowska: rozmowa A. Krzemińskiego i M. Ostrowskiego z A. Kwaśniewskim, „Polityka”, 18 XII 2004, nr 51.
• Nasza sympatia, ich decyzje, rozmowa M. Barańskiego z A. Kwaśniewskim, „Trybuna”, 29 XI 2004, nr 279.
• Nasze tradycje i wartości – Deklaracja I Kongresu SLD, Warszawa 1999, <https://www.sld.org.pl/images/dokumenty/Nasze_wartosci_i_tradycje.txt>.
• Nowa Lewica wspiera wolną Białoruś, <https://lewica.org.pl/aktualnosci-wielkopolskie/6796-nowa-lewica-wspiera-wolna-bialorus>.
• Opinie Polaków o tarczy antyrakietowej, BS/128/2009, <https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2009/K_128_09.PDF>.
• Oświadczenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 lipca 2003 r. w związku z 60. rocznicą tragedii wołyńskiej, M.P. z 2003 r., nr 37, poz. 516.
• Po pierwsze, człowiek. Nowy kierunek dla Europy, Rada Krajowa SLD, Warszawa 2009.
• Polska–Rosja. Pięć kroków, <https://www.salon24.pl/u/olejniczak/168207,polska-rosja-piec-krokow>.
• Poselski projekt uchwały w sprawie wzrostu nastrojów nacjonalistycznych i szowinistycznych na Ukrainie, <https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2054>.
• Przyszłość jest teraz. Priorytety programowe Nowej Lewicy. Materiał do dyskusji. Kongres Nowej Lewicy, Warszawa, 09. 10. 2021, <https://lewica.org.pl/images/dokumenty/Przys%C5%82o%C5%9B%C4%87-Jest-Teraz-Priorytety-Programowe-Nowej-Lewicy.pdf>.
• Rotfeld A.D., Bezpieczeństwo międzynarodowe czasu przemian, Akademia Dyplomatyczna MSZ, Warszawa 2004.
• Rząd Morawieckiego pozwala zarabiać na sprzedaży cementu w Polsce. „Apelujemy o nałożenie embarga”, <https://klub-lewica.org.pl/aktualnosci/1891-rzad-morawieckiego-pozwala-bialoruskiemu-rezimowi-zarabiac-na-sprzedazy-cementu-w-polsce-apelujemy-o-nalozenie-embarga>.
• Skąpani w wojnie. Rozmowa K. Pilawskiego z Markiem Dyduchem, „Trybuna”, 27 III 2003, nr 73.
• SLD przeciw NATO w Polsce. Kowal: myślą, że Rosja zjadła Krym jak dziewicę i się uspokoi, <https://www.rp.pl/polityka/art12549501-sld-przeciw-nato-w-polsce-kowal-mysla-ze-rosja-zjadla-krym-jak-dziewice-i-sie-uspokoi>.
• Stanowisko Krajowej Konwencji Programowej SLD w sprawie budowy tarczy antyrakietowej z 2–3 czerwca 2007 r., [archiwum autorki].
• Stanowisko SLD w sprawie obecności polskiego kontyngentu wojskowego w Iraku z dnia 19 grudnia 2004 r., [archiwum autorki].
• Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z 2003 roku, Warszawa 2003, [archiwum autorki].
• Strona internetowa KPRM, 15 lat współpracy regionalnej w ramach Inicjatywy Środkowoeuropejskiej (ISE). Premier RP na szczycie szefów rządów państw ISE, Warszawa, 26 listopada 2004 r., [archiwum autorki].
• Uchwała nr 4 IV Kongresu SLD – główne zadania polskiej polityki zagranicznej [2008], <https://lewica.org.pl/strony/nowa-lewica-na-swiecie/polityka-zagraniczna>.
• Wiatr J.J., USA i nowy ład światowy w XXI wieku, „Myśl Socjaldemokratyczna” 2003, nr 1.
• Wizyta Prezydenta RP w Gruzji, <https://www.prezydent.pl/kancelaria/archiwum/archiwum-lecha-kaczynskiego/aktualnosci/rok-2008/wizyta-prezydenta-rp-w-gruzji,26753,archive>.
• Wojna w Ukrainie. „To jest skandal”. Czarzasty o reakcji zachodnich polityków na masakrę w Buczy, 4 kwietnia 2022 r., <https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2022-04-04/czarzasty-jablonski-i-kolodziej-w-gosciu-wydarzen-ogladaj/?ref=wyszukiwarka>.
• Wybory 2001. Partie i ich programy, red. I. Słodkowska, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2002.
• [Wystąpienie A. Celińskiego z dnia 8 kwietnia 2010 r. w dyskusji po informacji ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2010 r.], <https://orka2.sejm.gov.pl/Debata6.nsf/cf6cd6bc70d259a4c125738c004d6617/5dc6b5ac02021135c1257700002c3107?OpenDocument>.
• [Wystąpienie J. Burego z dnia 28 kwietnia 2004 r. z wnioskiem o wyrażenie wotum nieufności ministrowi skarbu państwa Zbigniewowi Kaniewskiemu], <https://orka2.sejm.gov.pl/Debata4.nsf/5c30b337b5bc240ec125746d0030d0fc/18e6c7cd9f316f82c125747800429831?OpenDocument>.
• [Wystąpienie J. Polaczka z dnia 26 marca 2003 r. z wnioskiem o wyrażenie wotum nieufności ministrowi infrastruktury Markowi Polowi], <https://orka2.sejm.gov.pl/Debata4.nsf/5c30b337b5bc240ec125746d0030d0fc/345df721c9c36496c1257475002b62d6?OpenDocument>.
• [Wystąpienie J. Szymanek-Deresz z dnia 13 lutego 2009 r. w dyskusji po informacji ministra spraw zagranicznych o polityce zagranicznej Polski w 2009 r.], <https://orka2.sejm.gov.pl/Debata6.nsf/cf6cd6bc70d259a4c125738c004d6617/1850b656941cad84c125755f00323018?OpenDocument>.
• [Wystąpienie J. Szymanek-Deresz z dnia 8 kwietnia 2010 r. w dyskusji po informacji ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2010 r.], <https://orka2.sejm.gov.pl/Debata6.nsf/cf6cd6bc70d259a4c125738c004d6617/54a347ff1b57723dc1257700002c309a?OpenDocument>.
• [Wystąpienie K. Gawkowskiego z dnia 6 września 2021 r. w sprawie wprowadzenia stanu wyjątkowego], <https://sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=36&dzien=2&wyp=9&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=095>.
• [Wystąpienie L. Millera z dnia 29 marca 2012 r. po informacji ministra spraw zagranicznych o założeniach polskiej polityki zagranicznej w 2012 r.], <https://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=11&dzien=2&wyp=7&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=246>.
• [Wystąpienie L. Millera z dnia 8 maja 2014 r. w dyskusji po informacji ministra spraw zagranicznych o polityce zagranicznej Polski w 2014 r.], <https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=67&dzien=2&wyp=90&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=246>.
• [Wystąpienie ministra spraw zagranicznych A.D. Rotfelda z dnia 21 stycznia 2005 r. z informacją rządu na temat polskiej polityki zagranicznej w 2005 r.], <http://orka2.sejm.gov.pl/Debata4.nsf/main/53CA9313>.
• [Wystąpienie ministra spraw zagranicznych W. Cimoszewicza z dnia 14 marca 2002 r. z informacją o podstawowych kierunkach polityki zagranicznej Polski w 2002 r.], <https://orka2.sejm.gov.pl/Debata4.nsf/main/79E78E11>.
• [Wystąpienie ministra spraw zagranicznych W. Cimoszewicza z dnia 22 stycznia 2003 r. z informacją rządu na temat polskiej polityki zagranicznej w 2003 r.], <https://orka2.sejm.gov.pl/Debata4.nsf/main/2F76F74E>.
• [Wystąpienie ministra spraw zagranicznych W. Cimoszewicza z dnia 21 stycznia 2004 r. z informacją rządu na temat polskiej polityki zagranicznej w 2004 r.], <http://orka2.sejm.gov.pl/Debata4.nsf/main/4A199911>.
• [Wystąpienie T. Iwińskiego z dnia 9 maja 2000 r. w dyskusji po informacji rządu na temat polskiej polityki zagranicznej w 2000 r.], <https://orka2.sejm.gov.pl/Debata3.nsf/5c30b337b5bc240ec125746d0030d0fc/e8bbc021d8e47d39c125749c003fd5e0?OpenDocument>.
• [Wystąpienie T. Iwińskiego z dnia 6 czerwca 2001 r. w dyskusji po informacji rządu na temat polskiej polityki zagranicznej w 2001 r.], <https://orka2.sejm.gov.pl/Debata3.nsf/5c30b337b5bc240ec125746d0030d0fc/fe87804fca3ed9b9c125749d0045bf8d?OpenDocument>.
• [Wystąpienie T. Iwińskiego z dnia 16 marca 2011 r. w dyskusji po informacji ministra spraw zagranicznych o polityce zagranicznej Polski w 2011 r.], <https://orka2.sejm.gov.pl/Debata6.nsf/cf6cd6bc70d259a4c125738c004d6617/0bb12efc8967c25f412578560035a25c?OpenDocument>.
• [Wystąpienie T. Iwińskiego z dnia 29 marca 2012 r. po informacji ministra spraw zagranicznych o założeniach polskiej polityki zagranicznej w 2012 r.], https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=11&dzien=2&wyp=16&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=134.
• [Wystąpienie T. Iwińskiego z dnia 8 maja 2014 r. w dyskusji po informacji rządu na temat polskiej polityki zagranicznej w 2014 r.], <https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=67&dzien=2&wyp=96&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=134>.
• [Wystąpienie T. Iwińskiego z dnia 23 kwietnia 2015 r. w debacie po informacji ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2015 r.], <https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=91&dzien=2&wyp=46&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=134>.
• [Wystąpienie W. Cimoszewicza z dnia 6 czerwca 2001 r. w dyskusji po informacji ministra spraw zagranicznych o polityce zagranicznej Polski], <https://orka2.sejm.gov.pl/Debata3.nsf/5c30b337b5bc240ec125746d0030d0fc/2e556e47d731e202c125749d0045bc95?OpenDocument>.
• Żukowska o rozwiązaniach ws. kryzysu na granicy z Białorusią, <https://lewica.org.pl/aktualnosci/6829-zukowska-o-rozwiazaniach-ws-kryzysu-na-granicy-z-bialorusia>.
• II Debata czasopisma „Myśl Polityczna. Political Thought” pt. Polityka wschodnia we współczesnej polskiej myśli politycznej, „Myśl Polityczna” 2020, nr 4.
• Bryc A., Cele polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007.
• Bukowski W., Moskiewski proces. Dysydent w archiwach Kremla, z jęz. ang. przeł. J. Barczewska et al., Wydawnictwo Bertelsmann Media, Warszawa 1999.
• Cimoszewicz podtrzymuje negatywną opinię ws. gazociągu, <https://wiadomosci.wp.pl/cimoszewicz-podtrzymuje-negatywna-opinie-ws-gazociagu-6031651965719681a>.
• Czachor R., Stosunki polsko-białoruskie, <https://depot.ceon.pl/handle/123456789/15167>.
• Czaputowicz J., Teorie stosunków międzynarodowych, krytyka i systematyzacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Czyż A., Współpraca regionalna państw Grupy Wyszehradzkiej. Doświadczenia i Perspektywy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2018.
• Dwie na jednego, rozmowa M. Olejnik i A. Kublik z L. Millerem, „Gazeta Wyborcza”, 12 X 2001, nr 240.
• Fedorowicz K., Polityka Polski wobec Rosji, Ukrainy i Białorusi w latach 1989–2010, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2011.
• Fukuyama F., Koniec historii, przeł. T. Bieroń i M. Wichrowski, Zysk i S-ka, Poznań 1997.
• Kaczmarski M., Po Brukseli. Uwagi o polskiej polityce zagranicznej, „Dziś” 2004, nr 2.
• Kik K., Regionalne aspekty polityki zagranicznej Polski, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2019, nr 2.
• Kowal P., Testament Prometeusza. Źródła polityki wschodniej III Rzeczypospolitej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2018.
• Kundera W., Kurica nie ptica, Polsza nie zagranica?, „ACTA Erasmiana” 2016, t. 12.
• Kuźniar R., Droga do wolności: polityka zagraniczna III RP, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008.
• Lewica: Polsce nie grozi atak Rosji. Polska jest bezpieczna. To jest sytuacja na dziś, <https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1134925%2Clewica-polsce-nie-grozi-atak-rosji-polska-jest-bezpieczna-jest-sytuacja-na>.
• Maciążek P., Kontrakt jamalski powinny zbadać służby, <http://biznesalert.pl/maciazek-kontrakt-jamalski-powinny-zbadac-sluzby>.
• Misja kijowska: rozmowa A. Krzemińskiego i M. Ostrowskiego z A. Kwaśniewskim, „Polityka”, 18 XII 2004, nr 51.
• Polityka zagraniczna Rosji, red. S. Bieleń, M. Raś, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008.
• Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku, red. R. Kuźniar, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.
• Raport w sprawie konfliktu w Gruzji, „Międzynarodowy Przegląd Polityczny” 2010, nr 1.
• Sanecka-Tyczyńska J., Racja stanu we współczesnej polskiej myśli politycznej 2001–2015, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2018.
• Sarna A., Menkiszak M., Obszar WNP: czas rewolucji, „Rocznik Strategiczny” 2004/2005.
• Stolarczyk M., Rosja w polityce zagranicznej Polski w okresie postzimnowojennym (aspekty polityczne), „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”, 2013, t. 11.
• Śląsk–Polska–Europa–Świat. Pamięci Profesora Jana Przewłockiego, red. K. Miroszewski, M. Stolarczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013.
• Uwarunkowania i kierunki polityki zagranicznej w pierwszej dekadzie XXI wieku, red. M.S. Wolański, Oficyna Wydawnicza Arboretum, Wrocław 2004.
• Wschód w globalnej i regionalnej polityce międzynarodowej, red. A.R. Bartnicki, E. Kużelewska, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009.
• Wybrane zagadnienia polityki zagranicznej Polski po 1989 roku, red. R. Podgórzańska, Ł. Tomczak, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006.
• Zięba R., Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2023.168