Władza nadzorowania zarządzaniem dobrami kościelnymi (kan. 1276 § 1-2)

• Authors: Paweł Kaleta

Title variants

EN

Supervisory authority of the Ordinary concerning administration of ecclesiastical goods (can. 1276 § 1-2)

FR

L’autorité de superviser l’administration des biens ecclésiastiques (can. 1276 § 1-2)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Władza nadzorcza w odniesieniu do dóbr kościelnych umocowana jest w munus regendi biskupa diecezjalnego, którego jednym z celów jest troska, aby do dyscypliny kościelnej nie wkradły się nadużycia. Celem artykuły było przedstawienie zadań nadzorowania ordynariusza w zakresie zarządzania dobrami kościelnymi. Istotną treścią nadzorowania jest nie tyle kontrola, ile czuwanie; za taką eksplikacją przemawia użycie kan. 1276 § 1 i z kan. 392 § 2 łacińskiego czasownika advigilare – ‘czuwać’, ‘troszczyć się’. Przedstawiona analiza KPK/83 wskazuje, że ordynariusz władzę nadzoru wykonuje w dwojaki sposób: przed dokonaniem aktu prawnego oraz po jego dokonaniu. Do zakresu władzy nadzorczej ordynariusza należy: a) wydanie szczegółowych instrukcji dotyczących zarządu dóbr kościelnych; b) wydanie stosownych zezwoleń aktów związanych z zarządem dobrami kościelnymi; c) ingerowanie w przypadku zaniedbań zarządcy. W zakresie wykonywania władzy nadzorczej prawodawca wprowadził dwa ograniczenia; dotyczą one publicznych osób prawnych podlegających jego władzy oraz zachowania prawnych tytułów przyznających większe uprawnienia. Autor wnioskuje, że przepisy prawne dotyczące nadzoru są narzędziem ochrony dóbr kościelnych, aby te były wydatkowane zgodnie z celami dóbr kościelnych. Zachowanie prawa nadzoru ma przyczynić się do podjęcia większej odpowiedzialności za dobra kościelne i zbudowania większego zaufania wobec osób, które zarządzają dobrami kościelnymi.

EN

This paper concerns the supervisory authority of the ordinary concerning ecclesiastical goods. The question which the Author poses is: What are Ordinary’s competences in relation to the administration of all the goods which belong to public juridical persons subject to him? The content of the study shows that the essence of supervisory authority is administration to ensure that abuses do not creep into ecclesiastical discipline. In this context, can. 392 §2 is a clarification of can. 1276 §1-2. The scope of the supervisory authority of the Ordinary relates mainly to: issue special instructions, within the limits of universal and particular law; issue relevant permissions of acts of extraordinary administration; intervene in case of negligence of administrator. The 1983 Code has determined two limits in performing the supervisory authority: the first concerns public juridical persons subject to the authority of the Ordinary. The second requirement is to observe legal titles which may give greater rights. For example the religious house of diocesan right. Canon law in regard to supervision, is the instrument of protection of ecclesiastical goods, in order to ensure that they are used in accordance with the objectives of ecclesiastical goods. The supervision right is to help undertake greater responsibility for ecclesiastical goods and to build greater confidence in the people who administer them.

Keywords

PL

władza rządzenia; ordynariusz; dobra kościelne

EN

Power of governance; the Ordinary; ecclesiastical goods

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Kościół i Prawo
• Year: 2015
• Issue: 4 (17) nr 2
• Pages: 25-38

Contributors

author

Paweł Kaleta

• Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, Polska

References

• Adamowicz, Leszek. 2003. „Władza biskupa diecezjalnego w odniesieniu do majątku kościelnego.” W Biskup pasterz diecezji. Materiały z sympozjum „Biskup diecezjalny a duszpasterstwo i apostolstwo wiernych”, red. Piotr Majer, 121-140. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT.
• Althaus, Rüdiger. 1999. „Buch V. Die zeitlichen Güter der Kirche.” W Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici, red. Klaus Lüdicke, Bd. 4, 1276/2. Essen: Ludgerus.
• Aznar, Federico et R. Gil. 1993. La administración de los bienes temporales de la Iglesi. Salamanca: Publicationes Universidad Pontifica Salamanca.
• Banaszak, Bogusław. 2007. „Nadzór.” W Encyklopedia prawa, red. Urszula Kalina-Prasznic, 409. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Dyduch, Jan. 2003. „Troska biskupa diecezjalnego o nauczanie i wychowanie w szkołach.” W Biskup pasterz diecezji. Materiały z sympozjum „Biskup diecezjalny a duszpasterstwo i apostolstwo wiernych”, red. Piotr Majer, 47-67. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT.
• Grabowski, Ignacy. 1921. Prawo kanoniczne według nowego kodeksu. Lwów: Wydawnictwa „Przeglądu Teologicznego”.
• Kaslyn, Robert. 2007. „Accountability of Diocesan Bishop. A Significant Aspect of Ecclesiastical Communion.” The Jurist 67:109-152.
• Kennedy, Robert T. 2000. „The Temporal Goods of the Church.” In New Commentary on the Code of Canon Law, ed. John P. Beal, James A. Coriden, and Thomas J. Green, 1449-1525. New York: Paulist Press.
• Martín de Agar, José. 1991. Manual de derecho canónico. Pamplona: EUNSA.
• Rapacz, Józef. 2003. „Biskup diecezjalny a stowarzyszenia wiernych.” W Biskup pasterz diecezji. Materiały z sympozjum „Biskup diecezjalny a duszpasterstwo i apostolstwo wiernych”, red. Piotr Majer, 103-120. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT.
• Renken, John. 2009. Church property. A Commentary on Canon Law Governing Temporal Goods in the United States and Canada. Ottawa: Alba House Society of St. Paul.
• Sitarz, Mirosław. 2004. Słownik prawa kanonicznego. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
• Sobański, Remigiusz. 2003. „Księga I. Normy ogólne.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. Tom I. Księga I. Normy ogólne, red. Józef Krukowski, 94-203. Poznań: Pallottinum.
• Sondel, Janusz. 1997. Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.

Identifiers

DOI

10.18290/kip.2015.4.2-3