Przedszkole miejscem diagnozy zaburzeń komunikacji językowej dziecka

• Authors: Ewa Gacka

Title variants

EN

Kindergarden as a Site for Diagnosing Children’s Linguistic Communication Disorders

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wczesne rozpoznanie trudności w rozwoju dziecka stanowi warunek skutecznej pomocy. Dotyczy to także problemów w komunikacji językowej. Język pełni wiele funkcji w życiu człowieka. Pozwala na wyrażenie odczuć i pragnień, na komunikowanie się z innymi członkami grupy społecznej, służy zastępowaniu rzeczy i zjawisk otaczającej rzeczywistości. Dzięki językowi następuje przekaz wartości kultury. Język odgrywa ważną rolę w rozwoju myślenia. Różnego rodzaju nieprawidłowości w zakresie rozwoju językowego prowadzić mogą do następstw w sferze społecznej, emocjonalnej i poznawczej. Dlatego tak ważne jest szybkie zidentyfikowanie istoty trudności w rozwoju komunikacji językowej, po to, by odpowiednio wcześnie wdrożyć postępowanie naprawcze. Artykuł porusza kwestie związane z charakterem diagnozy zaburzeń rozwoju mowy dziecka w przedszkolu. Diagnoza ta może mieć dwojakiego rodzaju postać: badań przesiewowych (wstępnych), a także pełnego rozpoznania logopedycznego. W artykule opisano zarówno badania przesiewowe, jak i pełną diagnozę logopedyczną, która obejmuje wywiad logopedyczny, obserwację, badanie logopedyczne oraz analizę wyników badan lekarskich i psychologicznych. Zwrócono uwagę na zadania nauczyciela przedszkola, definiując jego rolę we wczesnym rozpoznawaniu zaburzeń mowy. Podkreślono znaczenie w procesie diagnostycznym oddziaływań o charakterze interdyscyplinarnym, w którym nauczyciel współpracuje z logopedą i innymi specjalistami. Omówiono także narzędzia diagnostyczne, którymi nauczyciel przedszkola może się posłużyć podczas wykonywania badań przesiewowych, służących zidentyfikowaniu dzieci z nieprawidłowościami w zakresie rozwoju mowy.

EN

The early diagnosis of the difficulties in a child’s development is the condition for effective assistance. This also applies to problems in a language communication. Language performs lots of functions in man’s communication. It allows to express feelings and desires, to communicate with other members of the social group, is used as a replacement for the things and phenomena of the surrounding reality. Thanks to the language there is a message conveyed regarding the value of culture. Language plays a vital role in the development of thinking. All sorts of irregularities in the field of language development can lead to consequences in the social, emotional and cognitive sphere. This is why it is so important to identify quickly the nature of the difficulties in the development of linguistic communication in order to implement early enough the restructurisation proceedings. In this article there are issues related to the nature of the diagnosis of disorders in speech development of preschool children. This diagnosis can be of two types: screening (preliminary), as well as a full recognition of speech therapy. This article describes both screening tests and full speech therapy diagnosis, which includes speech and language therapy interview, observation, assessment and analysis of the results of medical and psychological research. The attention was drawn to the preschool teacher’s duties, defining his role in the early identification of speech disorders. It also stressed the importance of the interdisciplinary nature interactions in the diagnostic process in which the teacher cooperates with a speech therapist and other professionals. Also the diagnostic tools were discussed, which of those could be used by a kindergarden teacher during the screening to identify children with abnormalities as regards development of speech.

Keywords

PL

zaburzenia komunikacji językowej; diagnoza / badania przesiewowe mowy; sprawność systemowa / sprawność komunikacyjna; profilaktyka; rola przedszkola

EN

language communication disorders; diagnosis; speech screening; system efficiency; communication efficiency; prevention; the role of kindergarden

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2014
• Issue: 3(33)
• Pages: 139-152

Contributors

author

Ewa Gacka

References

• Emiluta-Rozya D., Mierzejewska H., Atys P., Badanie przesiewowe do wykrywania zaburzeń mowy dzieci dwu-, cztero- i sześcioletnich, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 1995.
• Gacka E., Pedagodzy w systemie opieki logopedycznej. Refleksje nad treściami logopedycznymi w kształceniu studentów kierunku pedagogika, [w:] Rozwój i jego wspieranie w perspektywie rehabilitacji i resocjalizacji, red. A. Sobczak, D. Muller, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
• Gawryszczak P., Przygotowanie nauczycieli przedszkoli do pracy z dziećmi z zaburzeniami mowy. Niepublikowana praca magisterska napisana pod kierunkiem dr E. Gackiej w Pracowni Pedagogiki Specjalnej UŁ, Łódź, 2012.
• Grabias S., O ostrość refleksji naukowej. Przedmiot logopedii i procedury logopedycznego postępowania, [w:] Logopedia. Wybrane aspekty historii, teorii i praktyki, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, Harmonia Universalis, Gdańsk 2013.
• Grabias S., Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2012.
• Grabias S., Perspektywy opisu zaburzeń mowy,[w:] Zaburzenia mowy, red. S. Grabias, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2002.
• Gunia G., Koncepcja i organizacja opieki logopedycznej w Polsce, [w:] Wprowadzenie do logopedii, red. G. Gunia, V. Lechta, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2011.
• Jarosz E., Diagnoza psychopedagogiczna – ogólne założenia teoretyczne, [w:] Diagnoza psychopedagogiczna, podstawowe problemy i rozwiązania, red. E. Jarosz, E. Wysocka, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2006.
• Jastrzębowska G., Stan i perspektywy opieki logopedycznej w Polsce, [w:] Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki. T. 1. Interdyscyplinarne podstawy logopedii, red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2003.
• Jastrzębowska G., Metodyka ogólna diagnozy i terapii logopedycznej, [w:] Logopedia. pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki. T. 2. Zaburzenia komunikacji językowej u dzieci i osób dorosłych, red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego Opole 2003.
• Karczewska J., Podstawa programowa i programy edukacji przedszkolnej źródłem pracy wychowawczo-dydaktycznej nauczyciela, [w:] Wybrane zagadnienia pedagogiki przedszkolnej, red. E. Zyzik, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego, Kielce 2009.
• Kielar-Turska M., Sprawności językowe i komunikacyjne a inne funkcje psychiczne, [w:] Logopedia. Wybrane aspekty historii, teorii i praktyki, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, Harmonia Universalis, Gdańsk 2013.
• Klim-Klimaszewska A., Pedagogika przedszkolna. Nowa Podstawa Programowa, Instytut Wydawniczy ERICA, Warszawa 2010.
• Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wydanie dziesiąte, Wiedza Powszechna, Warszawa 1978.
• Kwiatkowska H., Pedeutologia, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
• Michalak-Widera I., Węsierska K., Test do badań przesiewowych mowy dla dzieci w wieku przedszkolnym, Wydawnictwo Naukowe Unikat 2, Katowice 2012.
• Tarkowski Z., Przesiewowy test logopedyczny, Wydawnictwo Fundacji ORATOR, Lublin 2002.
• Węsierska K., Profilaktyka logopedyczna w ujęciu systemowym, [w:] Profilaktyka logopedyczna w praktyce edukacyjnej. T. 1, red. K. Węsierska, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012.
• Węsierska K., Opieka logopedyczna w przedszkolu. Profilaktyka – diagnoza – terapia, Wydawnictwo Edukacyjne AKAPIT, Toruń 2013.
• Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego, bip.men.gov.pl/men_bip/akty…/rozporządzenie_ 20081223_zal_1.pdf.