Od socjologii cyfrowej do socjologii hybrydowej? Krytyka koncepcji głębokiej mediatyzacji na podstawie badań wspólnot i organizacji religijnych

• Authors: Kołodziejska Marta

Title variants

EN

From Digital to Hybrid Sociology? The Deep Mediatization Theory Critique Stemming from Religious Organizations’ Analysis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł krytycznie analizuje koncepcję głębokiej mediatyzacji i jej ograniczenia w badaniu relacji online-offline. Na podstawie badań jakościowych polskich instytucji religijnych oraz studium przypadku katolickiej wspólnoty, która rozwinęła działalność cyfrową podczas pandemii COVID-19, identyfikuję trzy kluczowe problemy konstrukcjonistycznej koncepcji mediatyzacji: 1) problematyczną konceptualizację „tempa innowacji", 2) nadmierny nacisk na sprawczość jednostek oraz 3) powiązany z nimi determinizm cyfrowy. Badania wykazały, że aktorzy religijni nadają różne znaczenia i wartości doświadczeniom online/offline, co znajduje odzwierciedlenie w praktykach medialnych. Podważa to założenie o zacieraniu się granic między wymiarami cyfrowymi i materialnymi oraz o ich „przezroczystości" dla aktorów. W odpowiedzi na te problemy proponuję rozwinięcie „socjologii hybrydowej" jako ramy teoretyczno-empirycznej łączącej analizy praktyk medialnych i narracji jako wymiarów komplementarnych. Podejście to, które zaadoptować można między innymi do badania praktyk (poziom mikro) lub analiz logik instytucjonalnych, umożliwia identyfikację sposobów nadawania znaczeń doświadczeniom medialnym przez aktorów indywidualnych i zbiorowych oraz uchwycenie wzajemnych relacji między praktykami online i offline.

EN

This article critically analyzes the concept of deep mediatization and its limitations in studying online–offline relations. Based on the qualitative research of Polish religious institutions and a case study of a Catholic community that developed digital activities during the COVID-19 pandemic, I identify three key problems with the constructionist concept of mediatization: 1) the problematic conceptualization of the “pace of innovation,” 2) excessive emphasis on individual agency, and 3) digital determinism. The research revealed that religious actors assign different meanings and values to online/offline ex- periences, which is reflected in their media practices. Thereby the assumption about the blurring of boundaries between digital and material dimensions and their “transparency” to actors is challenged. In response to these shortcomings, I propose developing “hybrid sociology” as a theoretical-empirical framework that combines the analyses of media practices and narratives as complementary dimensions. This approach can be adopted for studying the practices at the micro level or for analyzing the institutional logics. It can allow identifying how individual and collective actors attribute meanings to media experi- ences and capturing how online and offline practices are related to one another.

Keywords

PL

socjologia hybrydowa; głęboka mediatyzacja; aktorzy instytucjonalni; konstrukcjonistyczna koncepcja mediatyzacji

EN

deep mediatization; hybrid sociology; institutional actors; constructivist concept of mediatization

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2025
• Issue: 3
• Pages: 47-71

Contributors

author

Kołodziejska Marta

• Uniwersytet Warszawski

References

• Cole, S. J. (2018). Use Value as a Cultural Strategy Against Over-commodification: A Durkheimian Analysis of Craft Consumption within Virtual Communities. So- ciology, 52(5), 1052–1068. https://www.jstor.org/stable/26558748
• Couldry, N. (2004). Theorising Media as Practice. Social Semiotics, 14(2), 115–132. https://doi.org/10.1080/1035033042000238295
• Delli Paoli, A., Masullo, G. (2022). Digital Social Research: Topics and Methods. Ital- ian Sociological Review, 12 (7S), 617–633. https://doi.org/10.13136/isr.v12i7S.573
• Cheong, P. H. (2019). Church Digital Applications and the Communicative Meso-Mi- cro Interplay. Building Religious Authority and Community through Everyday Or- ganizing. W: K. Radde-Antweiler, X. Zeiler (red.), Mediatized Religion in Asia: Studies on Digital Media and Religion (s. 105–118). Routledge.
• Elias, N. (2010). Czym jest socjologia? (B. Baran, tłum.) Aletheia.
• Flick, U. (1997). The Episodic Interview. Small Scale Narratives as Approach to Relevant Experiences. LSE Methodology Institute Discussion Papers – Qualitative Series. https://www.scribd.com/document/142150587/Flick-The-Episodic-Interview
• Hall, D., Kołodziejska, M. (2021). COVID-19 Pandemic, Mediatization and the Pol- ish Sociology of Religion. Polish Sociological Review, 1, 123–137. https://doi.org/10.26412/psr213.07
• Hall, D., Kołodziejska, M., Radde-Antweiler, K. (2023). Minority Churches as Media Settlers: Negotiating Deep Mediatization. Routledge.
• Hepp, A., Bozdag, C., Suna, L. (2012). Mediatized Migrants: Media Cultures and Communicative Networking in the Diaspora. W: L. Fortunati, R. Pertierra, J. Vin- cent (red.), Migration, Diaspora and Information Technology in Global Societies (s. 172–188). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203148600
• Hepp, A. (2014). Mediatization. A Panorama of Media and Communication Research. W: J. Androutsopoulos (red.), Mediatization and Sociolinguistic Change (s. 49– 66). De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110346831.49
• Hepp, A. (2016). Pioneer Communities: Collective Actors in Deep Mediatisation. Me- dia, Culture & Society, 38(6), 918–933. https://doi.org/10.1177/0163443716664484
• Hepp, A. (2020). Deep Mediatization. Routledge.
• Hepp, A., Hasebrink, U. (2018). Researching Transforming Communications in Times of Deep Mediatization: A Figurational Approach. W: A. Hepp, U. Hasebrink, A. Breiter, Communicative Figurations. Transforming Communications in Times of Deep Mediatization (s. 15–48). Palgrave Macmillan.
• Hepp, A., Hasebrink, U., Breiter, A. (2018). Communicative Figurations. Transform- ing Communications in Times of Deep Mediatization. Palgrave Macmillan.
• Hjarvard, S. (2008). The Mediatization of Society. A Theory of the Media as Agents of Social and Cultural Change. Nordicom Review, 29(2), 102–131. https://doi. org/10.1515/nor-2017-0181
• Hjarvard, S. (2013). The Mediatization of Culture and Society. Routledge.
• Hutchby, I. (2003) Affordances and the Analysis of Technologically Mediated Interaction: A Response to Brian Rappert. Sociology, 37(3), 581–589.
• Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego (ISKK). (2024). Annualium Statisticum Ec- clesiae in Polonia 2023. https://iskk.pl/wp-content/uploads/2024/12/Annuarium_ Statisticum_2023.pdf
• Keller, R. (2011). The Sociology of Knowledge Approach to Discourse (SKAD). Hu- man Studies, 34(1), 43–65.
• Keller, R. (2013). Doing Discourse Research: An Introduction for Social Scientists. Sage.
• Kołodziejska, M., Fajfer, Ł., Hall, D., Radde-Antweiler, K. (2023). Religious Me- dia Settlers in Times of Deep Mediatization. Religion, 1–25. https://doi.or- g/10.1080/0048721X.2022.2083032
• Kołodziejska, M., Mandes, S., Rabiej-Sienicka, K. (2024). Cultural and Theologi- cal Influences on Religious Engagement with Digital Media during COVID-19: A Comparative Study of Churches in Poland and Ireland. Religions, 15(3), 354. https://doi.org/10.3390/rel15030354
• Krotz, F., Hepp, A. (2012). A Concretization of Mediatization: How “Mediatization Works” and Why Mediatized Worlds Are a Helpful Concept for Empirical Medi- atization Research. Empedocles: European Journal for the Philosophy of Commu- nication, 3(2), 137–152. https://doi.org/10.1386/ejpc.3.2.137_1
• Lekan, J. (2022). Religia internetowa. Niedziela Ogólnopolska, 20, 11–13. https:// www.niedziela.pl/artykul/159383/nd/Religia-internetowa
• Poon, J. P. H., Huang, S., Cheong, P. H. (2012). Media, Religion and the Marketplace in the Information Economy: Evidence from Singapore. Environment and Plan- ning A: Economy and Space, 44(8), 1969–1985. https://doi.org/10.1068/a44272
• Radde-Antweiler, K. (2019). Religion as Communicative Figurations – Analyzing Re- ligion in Times of Deep Mediatization. W: K. Radde-Antweiler, X. Zeiler (red.), Mediatized Religion in Asia: Studies on Digital Media and Religion (s. 211–223). Routledge.
• Rettie, R. (2009). Mobile Phone communication: Extending Goffman to Mediated In- teraction. Sociology, 43(3), 421–438. https://doi.org/10.1177/0038038509103197
• Rheingold, H. (2000). The Virtual Community. MIT Press.
• Robel, Y., Marszolek, I. (2018). The Communicative Construction of Space-related Identities. Hamburg and Leipzig Between the Local and the Global. W: A. Hepp, U. Hasebrink, A. Breiter (red.), Communicative Figurations. Transforming Com- munications in Times of Deep Mediatization (s. 151–171). Palgrave Macmillan.
• Schor, J. B., Vallas, S. P. (2021). The Sharing Economy: Rhetoric and Reality. Annual Review of Sociology, 47, 369–389. https://doi.org/10.1146/annurev- -soc-082620-031411
• Sikorska, M. (2018). Teorie praktyk jako alternatywa dla badań nad rodziną prowadzo- nych w Polsce. Studia Socjologiczne, 2, 31–63. https://doi.org/10.24425/122463
• Suwada, K. (2011). Norbert Elias i socjologia figuracyjna. Kultura i Społeczeństwo, 55(1), 63–80. https://doi.org/10.35757/KiS.2011.55.1.4
• Thornton, P. H., Ocasio, W., Lounsbury, M. (2012). The Institutional Logics Perspec- tive: A New Approach to Culture, Structure and Process. Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199601936.001.0001

Identifiers

DOI

DOI: 10.24425/sts.2025.156476