PRAWDA, PRAWDOMÓWNOŚĆ, KŁAMSTWO

• Authors: Leszczyński Andrzej

Title variants

EN

TRUTH, TRUTHFULNESS, LIES

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Opozycja: prawda – fałsz dotyczy wiedzy i przynależy do obszaru epistemologii. Opozycja: prawdomówność – kłamstwo wiąże się z uczciwością lub jej brakiem i ma charakter moralny. Kłamstwo dokonuje się w języku (najczęściej werbalnym), który odbiega od tzw. mowy wewnętrznej (myśli, świadomości). Prawdomówność, jeśli znajdzie się w konflikcie z innymi wartościami, zmusza do aktu tragicznego, wyboru tzw. mniejszego zła. Nieszczerość rozumiana jako maska kultury stanowi trwały element relacji międzyludzkich. Może stać się czynnikiem destrukcyjnym, gdy obejmuje także relacje prywatne bądź intymne.

EN

Opposition: truth – falsity concerns knowledge and belongs to the area of epistemology. Opposition: truthfulness – lie connects with honesty or its lack and has moral character. Lie comes up in language (most often verbal), which differs from so called internal speech (thought, consciousness). Truthfulness, if it finds in conflict with other values, forces to the tragic act – choice of so called smaller evil. Insincerity understood as a mask of culture constitutes permanent element of relations between people. It may become destructive factor, if also embraces private and intimate relations.

Keywords

PL

wiedza; szczerość; manipulacja; hipokryzja; maska

EN

knowledge; honesty; manipulation; hypocrisy; mask

• Publisher: Sopocka Akademia Nauk Stosowanych
• Journal: Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo
• Year: 2014
• Issue: 5/I
• Pages: 7-23

Dates

published

2014

Contributors

author

Leszczyński Andrzej

• Sopocka Szkoła Wyższa

References

• Antas Jolanta, O kłamstwie i kłamaniu, Kraków 2000.
• Chłopecki Jerzy, O kłamstwie i zaufaniu, „Plus Minus”, dodatek do „Rzeczpospolitej” z dnia 14-15. 09. 1996 r.
• Chudy Wojciech, Kłamstwo jako metoda. Esej o społeczeństwie i kłamstwie - 2, Warszawa 2007.
• Chwedeńczuk Bohdan, Spór o naturę prawdy, Warszawa 1984.
• Cioran Emil, Upadek w czas, Warszawa 2008.
• Cioran Emil, Zeszyty 1957–1972, Warszawa 2004.
• Comte-Sponville August, Mały traktat o wielkich cnotach, Warszawa 2000.
• Czeżowski Tadeusz, Czy łatwiej teraz kłamać niż dawniej? [w:] tegoż, Odczyty filozoficzne, Toruń 1969.
• Debord Guy, Społeczeństwo spektaklu oraz Rozważania o społeczeństwie spektaklu, Warszawa 2006.
• Elzenberg Henryk, Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu, Kraków 1994.
• Gadamer Hans-Georg, Semantyka i hermeneutyka [w:] tegoż, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, Warszawa 1979.
• Goerke Natasza, Kłamstwo, „Res Publica Nowa” 2002, nr 8.
• Goffman Erving, Człowiek w teatrze życia codziennego, Warszawa 1981.
• Gombrowicz Witold, Dziennik 1957-1961, t. 2, Kraków 1997.
• Hempoliński Michał, Kłamstwo w kulturze, „Przegląd Literacko-Artystyczny” 1996, nr 5.
• Illouz Eva, Miłość w kapitalizmie, „Znak” 2014, nr 2.
• Kępiński Antoni, Schizofrenia, Warszawa 1972.
• Kępiński Antoni, Twarz, ręka [w:] tegoż, Poznanie chorego, Kraków 2002.
• Kołakowski Leszek, Jeśli Boga nie ma… O Bogu, Diable, Grzechu i innych zmartwieniach tak zwanej filozofii religii, Kraków 1988.
• Kołakowski Leszek, O kłamstwie [we:] tegoż, Mini wykłady o maksi sprawach, Kraków 1997.
• Kołakowski Leszek, Prawda i prawdomówność jako wartości kultury [w:] tegoż, Kultura i fetysze, Warszawa 2000.
• Komar Michał, O prawdzie, „Tygodnik Powszechny” 2003, nr 22.
• Kwiatkowski Grzegorz, Pan Cogito i litera Pisma [w:] tegoż, Osiem wierszy, „Helikopter”. Organ kulturalny OPT.
• Maliszewski Karol, Słownik terminów, „Twórczość” 2014, nr 2.
• Mitosek Zofia, Co z tą ironią?, Gdańsk 2013.
• Sławek Tadeusz, Ciemna kraina pozorów [w:] Dziesięć ważnych słów. Rozmowy o Dekalogu, Kraków 2002,
• Sławek Tadeusz, Dziwne piękno. Kilka uwag o prawdzie i kłamstwie, „Res Publica Nowa” 2002, nr 8.
• Stróżewski Władysław, W kręgu wartości, Kraków 1992.
• Szmajke Andrzej, Autoprezentacja. Maski, pozy, miny, Olsztyn 1999.
• Tarski Alfred, Pojęcie prawdy w językach nauk dedukcyjnych [w:] tegoż, Pisma logiczno-filozoficzne, t. 1, Warszawa 1995.
• Tatarkiewiczowie Teresa i Władysław, Wspomnienia, Warszawa 1979.
• Taylor Charles, Etyka autentyczności, Kraków-Warszawa 1996.
• Tischner Józef, Człowiek w dramacie [w:] tegoż, O człowieku. Wybór pism filozoficznych, Wrocław – Warszawa – Kraków 2003.
• Tischner Józef, Filozofia dramatu, Paryż 1990.
• Weil Simone, Świadomość nadprzyrodzona, Warszawa 1986.