W tekście podjęto próbę zarysowania rozległej tradycji pojmowania źródeł i granic podmiotowości społecznej poprzez przywołanie wybranych elementów bogatego piśmiennictwa poświęconego temu zagadnieniu.
EN
The aim of this paper is to draw attention to a long tradition of understanding the sources and limitations of subjectivity and to discuss the rich legacy of philosophical thought on the subject.
Archer M.S. (2013). Człowieczeństwo. Problem sprawstwa (przekł. A. Dziuban). Kraków: ZW Nomos.
Arystoteles (1996). Etyka nikomachejska (przekł. D. Gromska), Dzieła wszystkie, t. 5. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bauman Z. (2010). Socjalizm. Utopia w działaniu (przekł. M. Bogdan). Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Bourdieu P. (2009). Rozum praktyczny: O teorii działania (przekł. J. Stryjczyk). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Descartes R. (1981). Rozprawa o metodzie właściwego kierowania rozumem i poszukiwania prawdy w naukach (przekł. W. Wojciechowska). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Foucault M. (1993). Nadzorować i karać (przekł. T. Komendant). Warszawa: Wydawnictwo Aletheia-Spacja.
Giddens A. (2003). Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji (przekł. S. Amsterdamski). Poznań: Zysk i S-ka.
Hegel G.W.F. (1969). Zasady filozofii i prawa (przekł. A. Landman). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Heidegger M. (2008). Bycie i czas (przekł. B. Baran). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kant I. (1957). Krytyka czystego rozumu, t. II (przekł. R. Ingarden). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Lévinas E. (2000). Inaczej niż być lub ponad istotą (przekł. P. Mrówczyński). Warszawa: Aletheia.
Lévinas E. (2012). Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności (przekł. M. Kowalska). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nietzsche F. (2003). Z genealogii moralności. Pismo polemiczne (przekł. L. Staff ). Kraków: Zielona Sowa.
Nietzsche F. (2011). Wola mocy (przekł. S. Frycz, K. Drzewiecki). Kraków: Vis-a-vis/Etiuda.
Nowak A.W. (2011). Podmiot, system, nowoczesność. Pisma filozoficzne – Tom CCX. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii.
Platon. (1993). „Menon”, w: Dialogi (przekł. W. Witwicki). Warszawa: Verum.
Sztompka P. (1989). „Socjologiczne teorie podmiotowości”, w: P. Buczkowski, R. Cichocki (red.), Podmiotowość: możliwość, rzeczywistość, konieczność. Poznań: UAM.
Wielicki K. (2003). Podmiotowość w dobie kryzysu postindustrializmu. Między indywidualizmem a kolektywizmem. Warszawa: Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego.