Narcyzm przekłuty kołkiem ironii. Czyli co stało się w Fabryce muchołapek

• Authors: Tomczok Marta

Title variants

EN

Postmodernist Narcissity in the Flytrap Factory

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

This article is the first attempt at the psychoanalytical interpretation of Flytrap Factory by Andrzej Bart. The author refers to such issues as Holocaust, postmodernism and culture of narcissism. Marta Tomczok compares the novel written by Bart in 2008 with the documentary Radegast by Borys Lankosz and Bart’s screenplay. In Tomczok’s interpretation judgement over Chaim Mordechai Rumkowski is not the main theme of the Bart’s novel. The researcher supposes that the main topic could be the contemporary story of the writer Andrew working on the novel entitled Flytrap Factory and screenplay of the film similar to Radegast. The author bases on the theory of narcissism of J. Lacan and the concept of postmodernist history of H. White.

Keywords

EN

Holocuast; Litzmannstadt Ghetto; postmodernism; culture of narcissism

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Zagadnienia Rodzajów Literackich
• Year: 2018
• Volume: 61
• Issue: 3(127)
• Pages: 53-70

Contributors

author

Tomczok Marta

• Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego, Uniwersytet Śląski

References

• Bart Andrzej (2008), Fabryka muchołapek, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
• Baudrillard Jean (2005), Precesja symulakrów [w:] tenże, Symulakry i symulacja, przeł. S. Królak, Sic!, Warszawa.
• Bieńczyk Marek (1999), Tworki, Sic!, Warszawa.
• Buryła Sławomir (2009), Bez wyroku, „Więź”, nr 10. — (2016), Wokół Zagłady. Szkice o literaturze Holokaustu, Universitas, Kraków 2016.
• Dąbrowski Bartosz (2011), Postpamięć, zależność, trauma [w:] Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy — konteksty i perspektywy badawcze, red. R. Nycz, Universitas, Kraków.
• Dessuant Pierre (2007), Narcyzm. Przegląd koncepcji psychoanalitycznych, przeł. Z. Stadnicka- -Dmitriew, GWP, Gdańsk.
• Epstein Leslie (2000), Król żydowski, przeł. K. Petecka-Jurek, Zysk i S-ka, Poznań.
• Freud Zygmunt (1996), Praca marzenia sennego, R. Reszke, KR, Warszawa.
• Foucault Michel (2005), Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, cz. 2, przeł. T. Komendant, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
• Głowiński Michał, Marta Tomczok, Paweł Wolski (2015), „Pisanie jest ze swej natury niemoralne”. O narracji i Zagładzie z Michałem Głowińskim rozmawiają Marta Tomczok i Paweł Wolski, „Narracje o Zagładzie”, 1.
• Gwóźdź Andrzej (2002), Mała ekranologia [w:] Wiek ekranów. Przestrzenie kultury widzenia, red. A. Gwódź, P. Zawojski, Rabid, Kraków 2002.
• Hutcheon Linda (1986), Subject In/Of/To History and His Story, „Diacritics” 16 (1), Spring. — (1996), Historiograficzna metapowieść: parodia i intertekstualność historii [w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków.
• — (2006), Narcissistic Narrative: The Metafictional Paradox, Wilfrid Laurier UP, Waterloo, Ontario.
• — (2007), Teoria parodii. Lekcja sztuki XX wieku, przeł. A. Wojtanowska, W. Wojtowicz, Oficyna Wydawnicza ATUT — Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław.
• Izdebska Agnieszka, Szajnert Danuta (2014), The Holocaust — Postmemory — Postmodern Novel: „The Flytrap Factory” by Andrzej Bart, „Tworki” by Marek Bieńczyk and „Skaza” by Magdalena Tulli [w:] The Holocaust in the Central European Literatures and Cultures since 1989 / Der Holocaust in den mitteleuropäischen Literaturen und Kulturen seit 1989, R. Ibler, ibidem-Verlag, Stuttgart.
• Kember Sarah (2017), „Cień przedmiotu”. Fotografia i realizm [w:] Teoria i estetyka fotografii cyfrowej. Antologia, wybór, wprowadzenie, red. nauk. P. Zawojski, przeł. J. Kucharska, K. Stanisz, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.
• Kowalska-Leder Justyna (2010), Andrzej Bart, Fabryka muchołapek, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2010 [recenzja], „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, nr 6.
• Lacan Jacques (2013), Symboliczne, wyobrażeniowe i realne, przeł. R. Carrabino, T. Gajda, J. Kotara [w:] tegoż, Imiona-Ojca, przeł. R. Carrabino, T. Gajda, J. Kotara, B. Kowalów, A. Kurek, PWN, Warszawa.
• — (2017a), Dwa narcyzmy [w:] tegoż, Seminarium I. Pisma techniczne Freuda, oprac. J.-A. Miller, przeł. J. Waga, PWN, Warszawa.
• — (2017b), Ideał ja i ja idealne [w:] tegoż, Seminarium I. Pisma techniczne Freuda, oprac. J.-A. Miller, przeł. J. Waga, PWN, Warszawa.
• Lasch Christopher (2015), Kultura narcyzmu. Amerykańskie życie w czasach malejących oczekiwań, przeł. G. Ptaszek, A. Skrzypek, Wydawnictwo Akademickie SEDNO, Warszawa.
• Leociak Jacek (2010), O nadużyciach w badaniach nad doświadczeniem Zagłady, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, nr 6.
• Lyotard Jean-François (1998), Odpowiedź na pytanie: co to jest postmodernizm? [w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, wybór i oprac. R. Nycz, Baran i Suszczyński, Kraków.
• Łysak Tomasz (2016), Od kroniki do filmu posttraumatycznego — filmy dokumentalne o Zagładzie, Warszawa.
• Małochleb Paulina (2009), Murarz buduje, a ja majaczę, „FA-art”, nr 1–2.
• — (2012), Iluzja i mistyfikacja. O powieściach Andrzeja Barta, „Śląskie Studia Polonistyczne”, nr 1/2 (2).
• Mitchell William J., Oko zrekonfigurowane. Prawda wizualna w epoce post-fotograficznej [w:] Teoria i estetyka fotografii cyfrowej. Antologia, wybór, wprowadzenie, red. nauk. P. Zawojski, przeł. J. Kucharska, K. Stanisz, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.
• Nowacki Dariusz (1993), Czy Bart lektury wart?, „FA-art”, nr 1 (11).
• — (2016), Pociąg do Hollywood. O prozie Andrzeja Barta [w:] Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych, cz. 2, red. A. Nęcka, D. Nowacki, J. Pasterska, Katowice.
• Pietrych Krystyna (2009), (Post)pamięć Holocaustu — (meta)tekst a etyka. „Fabryka muchołapek” Andrzeja Barta a „Byłam sekretarką Rumkowskiego” Elżbiety Cherezińskiej [w:] Inna literatura? Dwudziestolecie 1989–2009, t. 1, red. Z. Anders, J. Pasterski, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Polit Monika (2012), „Moja żydowska dusza nie obawia się dnia sądu”. Mordechaj Chaim Rumkowski.
• Prawda i zmyślenie, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Warszawa.
• Radegast (2008), reż. B. Lankosz, https://www.youtube.com/watch?v=JTbuTcKgTcs [dostęp: 30.03.2018].
• Sęczek Marlena, Andrzej Bart [w:] Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku, http://www.ppibl.ibl.waw.pl/mediawiki/index.php?title=Lista_hase%C5%82 [dostęp: 30.03.2018].
• Słonimska Emilia (2015), Ślady żydowskie w twórczości Andrzeja Barta. Rekonesans, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, nr 26 (46).
• — (2016), Doświadczanie przestrzeni w twórczości Andrzeja Barta i Zbigniewa Kruszyńskiego, „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, nr 8.
• Szajnert Danuta (2015), Przestrzeń doświadczona, przestrzeń wytworzona — literackie topografie Litzmannstadt Getto (rekonesans). Część druga, „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, nr 6.
• Tomczok Marta (2017), Czyja dzisiaj jest Zagłada? Retoryka — ideologia — popkultura, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa.
• White Hayden (2014), Postmodernizm i historia, przeł. E. Domańska [w:] tegoż, Przeszłość praktyczna, red. E. Domańska, UNIVERSITAS, Kraków.
• Witko Andrzej (2006), Wprowadzenie [w:] Tajemnica „Las Meninas”. Antologia tekstów, wybór i red. A. Witko, AA, Kraków.
• Young James E. (1990), Writing and Rewriting the Holocaust. Narrative and the Consequences of Interpretation, Indiana UP, Bloomington and Indianapolis.