Kryptonim „Nadajnik”. Służba Bezpieczeństwa PRL wobec Radia Solidarność w Świdniku w latach 1983-1989

• Authors: Ewa Rzeczkowska

Title variants

EN

Code name “Transmitter”. PRL Security Service towards Radio Solidarity in Świdnik in the years 1983-1989

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W latach 1983-1988 w Świdniku działało podziemne Radio Solidarność, które w ciągu kilkuminutowych audycji przekazywało słuchaczom informacje o rzeczywistej sytuacji w kraju, informowało o działalności opozycji w Świdniku oraz o represjach SB wobec opozycjonistów. Funkcjonariusze aparatu bezpieczeństwa przez 5 lat usiłowali doprowadzić do zaprzestania emisji audycji przez podziemne radio. W tym celu używano różnorodnych metod, między innymi posłużono się specjalną aparaturą przeznaczoną do namierzania i identyfikowania nadajników, wykorzystywano informacje pochodzące od tajnych współpracowników oraz dane z obserwacji osób podejrzanych o działalność podziemną. Najbardziej skuteczną metodą okazało się wprowadzenie tajnego współpracownika do środowiska radiowców, który doprowadził do przejęcia przez funkcjonariuszy SB nadajnika oraz aresztowania osób dokonujących emisji programów.

EN

In the years 1983-1988 in Świdnik, there operated an underground radio station called Solidarity, which during its several-minute broadcasts gave the listeners information about the real situation in the country, informed about the activities of the opposition in Świdnik and the repressions of the Security Service against the oppositionists. Security Service officers had been trying to stop the broadcast of the underground radio station for 5 years. For this purpose, various methods were used. Among others, a special apparatus was used to track down and identify transmitters, information from secret collaborators and data obtained through observation of people suspected of underground activity were also used. It turned out that the most effective method was the introduction of a secret collaborator to the radio community, which led to the seizure of the transmitter by the Security Service officers and to the arrest of persons broadcasting the programs.

Keywords

PL

radio; Solidarność; Służba Bezpieczeństwa; nadajnik; Świdnik

EN

radio; Solidarity; Security Service; transmitter; Świdnik

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2017
• Volume: 65
• Issue: 2: Historia
• Pages: 149-176

Contributors

author

Ewa Rzeczkowska

• Katedra Historii Najnowszej w Instytucie Historii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. III: 1975-1990, red. P. Piotrowski, Warszawa: IPN 2008.
• Bakuła B., Radio Solidarność. Podziemne rozgłośnie oraz audycje radiowe i telewizyjne w Polsce 1981-1990. Materiały z konferencji w Wyższej Szkole Zawodowej „Kadry dla Europy” w dniach 26-27 maja 2007 roku, Poznań: IPN 2008.
• Dąbrowski M., NSZZ „Solidarność’ Region Środkowo-Wschodni, w: NSZZ Solidarność 1980-1989, t. V: Polska Środkowo-Wschodnia, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa: IPN 2010.
• Dąbrowski M., NSZZ Solidarność Ziemia Puławska w latach 1980-1989, Lublin 2016.
• Gontarz H., Historia Radia „Solidarność” Świdnik w świetle faktów i dokumentów. Chronologia wydarzeń, Lublin: NSZZ „Solidarność” Regionu Środkowowschodniego 2008.
• Gontarz H., Nadaje wolna radiostacja, w: Radio Solidarność. Podziemne rozgłośnie oraz audycje radiowe i telewizyjne w Polsce 1982-1990. Materiały z konferencji w Wyższej Szkole Zawodowej „Kadry dla Europy” w dniach 26-27 maja 2007 roku, red. B. Bakuła, Poznań: IPN 2008.
• Haczewski I., Aspekty organizacyjno-techniczne podziemnego Radia Solidarność Lubelszczyzna w latach 1982-1989, w: Radio Solidarność. Podziemne rozgłośnie oraz audycje radiowe i telewizyjne w Polsce 1982-1990. Materiały z konferencji w Wyższej Szkole Zawodowej „Kadry dla Europy” w dniach 26-27 maja 2007 roku, red. B. Bakuła, Poznań: IPN 2008.
• Haczewski I., Radio Solidarność Lubelszczyzna – 50 lat historii wolnego radia, w: Radio Solidarność. Podziemne rozgłośnie oraz audycje radiowe i telewizyjne w Polsce 1982-1990. Materiały z konferencji w Wyższej Szkole Zawodowej „Kadry dla Europy” w dniach 26-27 maja 2007 roku, red. B. Bakuła, Poznań: IPN 2008.
• Hennel W., Benicki Z., „Tu Radio Solidarność Ziemi Puławskiej”, w: Radio Solidarność. Podziemne rozgłośnie oraz audycje radiowe i telewizyjne w Polsce 1981-1990. Materiały z konferencji w Wyższej Szkole Zawodowej „Kadry dla Europy” w dniach 26-27 maja 2007 roku, Poznań: IPN 2008.
• Radio Solidarność Regionu Wielkopolska. Dokumenty, oprac. R. Reczek, Poznań: IPN 2008.
• Reczek R., Zarys historii „Radia Solidarność”, w: Radio Solidarność Regionu Wielkopolska. Dokumenty, oprac. R. Reczek, Poznań: IPN 2008.
• Rudka Sz., Radio „Solidarność” Wrocław 1981. Rozgłośnie wrocławskiej opozycji. Część pierwsza, Wrocław: Muzeum Miejskie 2005.
• Rymar D.A., Bodnar Z., Radio „Solidarność” w Gorzowie Wielkopolskim w latach 1982-1989, Szczecin: IPN 2009.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2017.65.2-8