O podobieństwie metod testowania teorii w naukach historycznych i "ścisłych"

• Authors: Miller Keith B.

Title variants

EN

The Similarity of Theory Testing in the Historical and “Hard” Sciences

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W chrześcijańskiej literaturze na temat nauki i wiary, a także w opracowaniach popularnonaukowych, często pojawia się twierdzenie, że nauki historyczne (kosmologia, astronomia, geologia, biologia ewolucyjna, antropologia, archeologia) różnią się zasadniczo od nauk „ścisłych”, gdyż wnioski tych pierwszych są mniej precyzyjne i słabiej testowalne. Wysuwany jest argument, że nauki historyczne nie należą do nauk eksperymentalnych, ponieważ przedmiotem ich badań są niepowtarzalne zdarzenia. A skoro przeszłe zdarzenia i procesy nie są bezpośrednio obserwowalne, to należy uznać, że teorie wyjaśniające problemy pochodzenia częściej prowadzą do błędnych wniosków i są mniej wartościowe niż badania nad procesami zachodzącymi obecnie. Pogląd ten zwykle znajduje wyraz w tego typu stwierdzeniach: „Nikogo przy tym nie było, więc nigdy nie dowiemy się, co naprawdę zaszło”. Naukowe twierdzenia na temat historii Ziemi i ziemskiego życia spotykają się z lekceważeniem, uważa się je bowiem za niesprawdzalne spekulacje. Taki obraz nauk historycznych wynika jednak z niezrozumienia zarówno istoty eksperymentu i metod testowania teorii, jak również charakteru naukowego „dowodu”. Mam nadzieję, że w tym krótkim artykule zdołam ukazać powszechne nieporozumienia co do natury nauki oraz udowodnić, że twierdzenia nauk historycznych są sprawdzalne w równym stopniu, co twierdzenia nauk ścisłych.

EN

Frequent claims appear in the Christian science/faith literature, and in popular discussions of science, that the historical sciences (cosmology, astronomy, geology, evolutionary biology, anthropology, archaeology) are fundamentally different from the “hard” sciences, and that their scientific conclusions are less rigorous and less testable. It is argued that the historical sciences deal with unrepeatable events and are therefore not experimental. Furthermore, because past events and processes are not directly observable, theories of origins are deemed inferior or less certain than studies of present processes. This view commonly finds expression in statements like: “No one was there so we can never know what really happened.” Scientific claims about Earth and biological history are then dismissed as untestable speculation. These various perceptions of historical science represent serious misunderstandings of both the nature of experiment and theory testing, and the character of scientific “proof.” It is my hope that this brief essay will serve both to expose widely held misconceptions about the nature of science and to demonstrate that historical science is rigorously testable.

Keywords

PL

nauki historyczne; nauki ścisłe; metody testowania; metoda indukcyjna; metoda hipotetyczno-dedukcyjna

EN

historical science; hard science; methods of testing; inductive method; hypothetico-deductive method

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
• Journal: Filozoficzne Aspekty Genezy
• Year: 2011
• Volume: 8
• Pages: 95-103

Contributors

author

Miller Keith B.

• Kansas State University

References

• Duane T. GISH, „Creation, Evolution, and the Historical Evidence”, The American Biology Teacher 1973, vol. 132, s. 40, przedruk w: Michael RUSE (ed.), But Is It Science?, Prometheus Books, New York 1996, s. 266-282.
• Paul Ackerman, ICR news release, 20 August 1999.
• Kenneth R. MILLER, „Dissecting the Disclaimer”, Reports of the National Center for Science Education 2000, vol. 20, no. 3, s. 30- 33.
• George M. MARSDEN, Fundamentalism and American Culture, Oxford University Press, New York 1980.
• Ian BARBOUR, Religion in an Age of Science, HarperCollins Publishers, San Francisco, California 1990.
• Nancey MURPHY, Reconciling Theology and Science: A Radical Reformation Perspective, Pandora Press, Kitchener, Ontario 1997.
• Carol E. CLELAND, „Nauki historyczne, nauki eksperymentalne i metoda naukowa”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2011, t. 8, s. 105-120, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/index.php?action=tekst&id=210 (24.11.2011).
• Henry H. BAUER, Scientific Literacy and the Myth of the Scientific Method, University of Illinois Press, Urbana, Illinois 1994.
• „Science vs. the Bible: Debate Moves to the Cosmos”, New York Times, 9 October 1999.