Antonii Messing twórca pomnika Panny Marii przed kościołem Reformatów i serii wzorowanych na nim nagrobków wzniesionych na cmentarzach Warszawy

• Authors: Wiraszka Marta

Title variants

EN

Antoni Messing- co-creator of the Sacred Virgin Mary's statue located in front of the Reformed Church and co-author of series of tombstones patterned after it and raised at the cemeteries of Warsaw

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Antoni Messing (ca. 1821-1867) the owner of the stone workshop located in Warsaw on 6 Powązkowska Street (mtge. 27C) is currently most famous for one monument- the Statue of the Virgin Mary of Immaculate Conception which was placed in front of the Church of St Antony of Padua on Senatorska Street (1851). What made this monument different from other independently standing monuments was the use of lanterns which at evening time illuminated the statue of the Virgin (1853). The innovative idea spread not only around Warsaw, but also outside the city boundaries. References to the monument elevated by Messing were not limited to the way and form of illuminating the statue. The inventory research conducted on Warsaw cemeteries ena-ble the extraction of a group of tombstones imitating the shape and the decor of the plinth of the statue of the Virgin. The number of examples of this collection of tombstones numbers 19. Their execution dates back to the period 1853-1874 - with one exception only, all of them were elevated during the period of Antoni Messing’s ownership of the stone workshop. All of them represent the same commemoration in the form of a crucifix located on a plinth. Exam-ples can be separated into two groups. One, comprising 8 tombstones, the closest to the origi-nal, the other, comprising 11 examples preserves the architectural structure without the sculp-tural decor. The origin of the formal concept is to be traced in the project of Henryk Marconi’s garden vase designed for Wilanowski Park (ca. 1845-1851) as well as the finishing elements of the Stanisław and Antoni Potocki’s tombstones. Consequently, the contribution of Messing consists in the creation of the series of tombstones modeled on the statue of the Virgin Mary rather than the originality of the project.

Keywords

EN

Warsaw; The Palace of Wilanów; The Powązkowski Demetry; The Evangelical Augsburg Cemetery; The Evangelical Reformed Cemetery; The Orthodox Cemetery in Wola; Henryk Marconi; Antoni Lessing; the statue of the Virgin Mary of the Immaculate Conception

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
• Year: 2016
• Volume: 1
• Pages: 181-190

Contributors

author

Wiraszka Marta

• IHs, UKSW, Warszawa

References

• Archiwum Państwowe m.st. Warszawy, Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej Na-wiedzenia NMP w Warszawie, Akt małżeństwa nr 32/ 1851. Materiał pochodzi z serwisu www.szukajwarchiwach.pl [dostęp z dn. 15.03.2016].
• Archiwum Państwowe m.st. Warszawy, Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej św. Aleksandra w Warszawie, Akt zgonu nr 302/ 1853. Materiał pochodzi z serwisu www.szukajwarchiwach.pl [dostęp z dn. 15.03.2016].
• Archiwum Państwowe m.st. Warszawy, Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej św. Andrzeja w Warszawie, Akt zgonu nr 153/ 1855. Materiał pochodzi z serwisu www.szukajwarchiwach.pl [dostęp z dn. 15.03.2016].
• Archiwum Państwowe m.st. Warszawy, Akta stanu cywilnego parafii rzymskoka¬tolic¬kiej św. Krzyża w Warszawie, Akt zgonu nr 2594/1855. Materiał pochodzi z serwisu www.szukajwarchiwach.pl [dostęp z dn. 15.03.2016].
• Archiwum Państwowe m.st. Warszawy, Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej św. Krzyża w Warszawie, Akt zgonu nr 1799/ 1856. Materiał pochodzi z serwisu www.szukajwarchiwach.pl [dostęp z dn. 15.03.2016].
• Bartoszewicz J., Kościoły warszawskie rzymsko-katolickie opisane pod względem historycz-nym, Warszawa 1855.
• Bieniecki Z., Dom własny rzeźbiarza warszawskiego Jana Józefa Mantzla, „Rocznik War-szawski” 11/ 1972, s. 173-204.
• Cydzik J., Fijałkowski W., Wilanów – dzieje, architektura, konserwacja, Warszawa 1989.
• Dubrowska M., Rzemiosło artystyczne Minterów: 1828-1881, Warszawa 1987.
• Dwieście lat bielskiej nekropolii, „Бельскі гостінэць” 3/ 2000, nr 8-9. Artykuł zamieszczony na stronie: http://kamunikat.fontel.net [dostęp z dn. 22.03.2016 r.].
• Dzierżanowski W., Przewodnik warszawski informacyjno-adresowy na rok 1869, Warszawa 1869.
• Fijałkowski W., Mauzoleum Potockich w Wilanowie, „Spotkania z Zabytkami” 2011, nr 3-4, s. 38-41.
• „Gazeta Warszawska” 1857, nr 42, s. 6.
• Gomulicki W., Szmideberg I., Ilustrowany przewodnik po Warszawie, Warszawa 1880.
• Grygiel T., Dom Lesserów w Warszawie – nieznane dzieło „stylu maksymiliańskiego, w: Ar-chitektura XIX i początku XX wieku, red. Idem, Wrocław, Warszawa, Kraków 1991, s. 39-53. Ilustrowany przewodnik po Warszawie wraz z treściwym opisem okolic miasta, Warszawa 1893.
• „Kalendarz Warszawski Popularno-Naukowy J. Ungra” 1856, s. 109-111.
• Kalinowski K., Lubiąż, Wrocław, Warszawa, Kraków 1970.
• Kalinowski K., Rzeźba barokowa na Śląsku, Warszawa 1986.
• Katalog rysunków architektonicznych Henryka i Leandra Marconich w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie, oprac. T.S. Jaroszewski i A. Rottermund, Warszawa 1977.
• „Korespondent Warszawski” 1831, nr 38, s. 99.
• Księga adresowa przemysłu fabrycznego w Królestwie Polskim na rok 1906, Warszawa 1905.
• „Kurier Warszawski” 1830, nr 339, s. 1760.
• „Kurier Warszawski” 1834, nr 47, s. 242.
• „Kurier Warszawski” 1834, nr 249, s. 1376.
• „Kurier Warszawski” 1837, nr 184, s. 2.
• „Kurier Warszawski” 1848, nr 179, s. 858.
• „Kurier Warszawski” 1850, nr 290, s. 1548.
• „Kurier Warszawski” 1851, nr 284, s. 1490.
• „Kurier Warszawski” 1851, nr 326, s. 1739-1740.
• „Kurier Warszawski” 1852, nr 3, s. 9-10.
• „Kurier Warszawski” 1852, nr 173, s. 915.
• „Kurier Warszawski” 1852, nr 219, s. 1155.
• „Kurier Warszawski” 1852, nr 223, s. 1175.
• „Kurier Warszawski” 1852, nr 231, s. 1215.
• „Kurier Warszawski” 1852, nr 283, s. 1482.
• „Kurier Warszawski” 1852, nr 310, s. 1620-1621.
• „Kurier Warszawski” 1852, nr 320, s. 1672.
• „Kurier Warszawski” 1853, nr 38, s. 202.
• „Kurier Warszawski” 1853, nr 152, s. 773.
• „Kurier Warszawski” 1853, nr 196, s. 965.
• „Kurier Warszawski” 1853, nr 204, s. 1005.
• „Kurier Warszawski” 1853, nr 211, s. 1037.
• „Kurier Warszawski” 1853, nr 225, s. 1109.
• „Kurier Warszawski” 1853, nr 304, s. 1497.
• „Kurier Warszawski” 1853, nr 322, s. 1589.
• „Kurier Warszawski” 1853, nr 336, s. 1687.
• „Kurier Warszawski” 1854, nr 6, s. 30.
• „Kurier Warszawski” 1854, nr 123, s. 651.
• „Kurier Warszawski” 1854, nr 179, s. 949.
• „Kurier Warszawski” 1854, nr 208, s. 1094.
• „Kurier Warszawski” 1854, nr 211, s. 1107.
• „Kurier Warszawski” 1854, nr 267, s. 1364.
• „Kurier Warszawski” 1854, nr 300, s. 1521.
• „Kurier Warszawski” 1855, nr 65, s. 313.
• „Kurier Warszawski” 1855, nr 70, s. 334.
• „Kurier Warszawski” 1855, nr 18, s. 85.
• „Kurier Warszawski” 1855, nr 202, s. 1038.
• „Kurier Warszawski” 1855, nr 213, s. 1094-1095.
• „Kurier Warszawski” 1855, nr 229, s. 1179.
• „Kurier Warszawski” 1855, nr 280, s. 1422.
• „Kurier Warszawski” 1855, nr 325, s. 1649.
• „Kurier Warszawski” 1855, nr 346, s. 1765.
• „Kurier Warszawski” 1856, nr 121, s. 619-620.
• „Kurier Warszawski” 1856, nr 127, s. 655-656.
• „Kurier Warszawski” 1856, nr 199, s. 1030.
• „Kurier Warszawski” 1856, nr 215, s. 1110.
• „Kurier Warszawski” 1857, nr 5, s. 21.
• „Kurier Warszawski” 1857, nr 119, s. 629.
• „Kurier Warszawski” 1857, nr 119, s. 630.
• „Kurier Warszawski” 1857, nr 207, s. 1125.
• „Kurier Warszawski” 1857, nr 257, s. 1386.
• „Kurier Warszawski” 1858, nr 81, s. 413.
• „Kurier Warszawski” 1858, nr 247, s. 1321.
• „Kurier Warszawski” 1859, nr 46, s. 233.
• „Kurier Warszawski” 1859, nr 171, s. 4.
• „Kurier Warszawski” 1859, nr 238, s. 1291.
• „Kurier Warszawski” 1860, nr 146, s. 814.
• „Kurier Warszawski” 1862, nr 13, s. 68.
• „Kurier Warszawski” 1862, nr 47, s. 253.
• „Kurier Warszawski” 1862, nr 238, s. 1371.
• „Kurier Warszawski” 1862, nr 261, s. 1483.
• „Kurier Warszawski” 1863, nr 204, s. 1009.
• „Kurier Warszawski” 1864, nr 31, s. 190.
• „Kurier Warszawski” 1864, nr 247, s. 1417.
• „Kurier Warszawski” 1866, nr 274, s. 1609.
• „Kurier Warszawski” 1867, nr 9, s. 45.
• „Kurier Warszawski” 1867, nr 245, s. 1548.
• „Kurier Warszawski” 1869, nr 12, s. 4.
• „Kurier Warszawski” 1873, nr 250, s. 3.
• „Kurier Warszawski” 1885, nr 343a, s. 3.
• „Kurier Warszawski” 1886, nr 389a, s. 3.
• „Kurier Warszawski” 1898, nr 77, s. 4.
• Kwiatkowska M.I., Melbechowska-Luty A., Antoni Messing (ok. 1822-1867), w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r): malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 5, red. J. Derwojed, Warszawa 1993, s. 495.
• Kwiatkowska M.I., Józef Jan Mantzel – warszawski rzeźbiarz i przedsiębiorca, „Rocznik Warszawski” 26/ 1996, s. 47-76.
• Kwiatkowska M.I., Józef Jan Mantzel (1834-1904), w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r): malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 5, red. J. Derwo-jed, Warszawa 1993, s. 333-335.
• Kwiatkowska M.I., Józef Jan Mantzel (ok. 1772-1846), w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r): malarze, rzeźbiarze, graficy, red. J. Derwojed, t. 5, Warszawa 1993, s. 333.
• Kwiatkowska M.I., Rzeźbiarze warszawscy XIX wieku, Warszawa 1995.
• Lorentz S., Natolin, Warszawa 1948.
• Łoza S., Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954.
• Łoza S., Henryk Marconi i jego rodzina, Warszawa 1954.
• Pomniki święte w Warszawie, „Kalendarz Warszawski Popularno-Naukowy J. Ungra” 1855, s. 57-63.
• „Przewodnik Warszawski” 1/ 1826, s. 10.
• „Przewodnik Warszawski” 1/ 1826, s. 101.
• „Przewodnik Warszawski” 2/ 1827, s. 11.
• „Przewodnik Warszawski” 3/ 1829, s. 11.
• Reychman K., Szkice genealogiczne, Warszawa 1936.
• Rogalska B., Pałacyk przy Srebrnej, „Almanach Muzealny” 1/ 1997, s. 117-124.
• Roguska J., Warszawski pałacyk „Pod Karczochem” świadectwem trzech epok?, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 1982, z. 1-2, s. 109-127.
• Skimborowicz H., Gerson W., Wilanów. Album widoków i pamiątek, Warszawa 1877.
• Skorowidz mieszkańców miasta Warszawy z przedmieściami na rok 1854 ułożony pod kierun-kiem Zarządu Policji, Warszawa 1854.
• Sobieszczański F.M., Kościół oo. Reformatów w Warszawie, „Tygodnik Ilustrowany” 8/ 1863, nr 208, s. 364-365.
• Sobieszczański F.M., Warszawa. Wybór publikacji, t. 2, Warszawa 1967.
• Statua Matki Boskiej przed kościołem św. Antoniego w Warszawie, „Kłosy” 20/ 1875, nr 500, s. 52, 55.
• Szenic S., Cmentarz Powązkowski 1790-1850. Zmarli i ich rodziny, t. 1, Warszawa 1979.
• Szteinke A.J., Kościół Świętego Antoniego i klasztor franciszkanów-reformatów w Warszawie 1623-1987, Kraków 1990.
• Szulc E., Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie. Zmarli i ich rodziny, Warszawa 1989.
• Szulcowie J. i E., Cmentarz ewangelicko-reformowany w Warszawie. Zmarli i ich rodziny, Warszawa 1989.
• Świątek T.W., Rody starej Warszawy, Warszawa 2000.
• Taryfa domów miasta Warszawy i Pragi z planem ogólnym i 128 szczegółowych planików ulic i domów – ułożone przez inż. m. Warszawy H. Świątkowskiego, Warszawa 1852.
• „Tygodnik Ilustrowany” 7/ 1863, nr 192, s. 209.
• Tyszka A.T., Nekrologi „Kuriera Warszawskiego” 1821-1939, t. 2, 1846-1852, Warszawa 2004.
• Tyszka A.T., Nekrologi „Kuriera Warszawskiego” 1821-1939, t. 3, 1853-1858, Warszawa 2007.
• Tyszka A.T., Nekrologi „Kuriera Warszawskiego” 1821-1939, t. 4, 1859-1861, Warszawa 2012.
• Wóycicki K.W., Cmentarz Powązkowski pod Warszawą, t. 2, Warszawa 1856.