GENEZA POWSTANIA PARTII POLITYCZNEJ NA PRZYKŁADZIE KONGRESU LIBERALNO-DEMOKRATYCZNEGO (1983–1990)

• Authors: Szczepański Dominik

Title variants

EN

A Genealogy of the Origins of a Political Party Exemplified by the Case of Kongres Liberalno-Demokratyczny (1983–1990)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The paper aims at presenting a genealogy of the origins of one of the most influential political groupings in Poland of the early 1990s – Kongres Liberalno-Demokratyczny (Liberal-Democractic Congress). The beginnings of the party are related to a periodical „Przegląd Polityczny” which has been published since 1983 escaping the political censorship. „Przegląd Polityczny” was a fulcrum of the milieu of young liberal intelligentsia in Gdańsk. In the first period of its existence, the milieu of Gdańsk liberals opted for active participation in the underground Polish political life without seeing a necessity of creating a political programme. Only in 1988, an initiative was taken to organise the I Kongres Liberałów (I Congress of Liberals). Basing on changes introduced to Law on Associations, an application was filed to register a political party. The process culminated in the establishing of Kongres Liberalno-Demokratyczny during a founders’ congress which took place 29–30 June 1990. Janusz Lewandowski was elected the chairman of the party although Jan Krzysztof Bielecki, supported by the Polish President Lech Wałęsa remained an informal leader of the party. Being one of the most mature political parties – in terms of its programmatic basis – Kongres Liberalno- Demokratyczny proved still immature in organizational terms, being unable to draw on the experience of either conservatists or liberals. This situation could be explained by pointing to ideological views of KLD members, modelled on Western exemplars as well as the characteristics of the broader environment in which they came to act. Some fears raised by free market and democracy also contributed to the fact that their initial courage in voicing radical slogans eventually resulted in their rapidly dwindling electorate and diminishing capacity of the party to make an impact on the electorate.

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Polityka i Społeczeństwo
• Year: 2009
• Issue: 6
• Pages: 103-112 (10)

Contributors

author

Szczepański Dominik

• Katedra Politologii, Uniwersytet Rzeszowski

References

• „Przegląd Polityczny” 1983, nr 1.
• „Przegląd Polityczny” 1988, nr 10.
• „Przegląd Polityczny” 1991, nr 1.
• Deklaracja programowa Kongresu Liberalno-Demokratycznego, 1991 [w:] Kongres Liberalno-Demokratyczny, Katowice.
• Deklaracja założycielska gdańskiego Klubu Politycznego im. Lecha Bądkowskiego, 1988, „Przegląd Polityczny”, nr 10.
• Kongres Liberalno-Demokratyczny, 1991, Katowice.
• Statut Kongresu Liberalno-Demokratycznego, 1991 [w:] Kongres Liberalno-Demokratyczny, Katowice.
• Barycz A. [Tusk D.], 1983, Refleksje nad liberalizmem, „Przegląd Polityczny”, nr 1.
• Filara D., 1988, Być liberałem, „Przegląd Polityczny”, nr 10.
• Liberalizm stosowany [Jan Krzysztof Bielecki w rozmowie z D. Filarem, J. Kozłowskim, J. Lewandowskim i D. Tuskiem], 1991, „Przegląd Polityczny”, nr 1.
• Wszyscy mamy prawo do polityki, 1988, „Przegląd Polityczny”, nr 10.
• Anusz A., 1996, Scenariusze polityczne, Warszawa.
• Bartyzel J., 2004, W gąszczu liberalizmów: próba periodyzacji i klasyfikacji, Lublin.
• Bernacki W., 1999, Z dziejów polskiego liberalizmu politycznego, Kraków.
• Cecuda D., 1989, Leksykon opozycji politycznej 1976–1989, Warszawa.
• Dudek A., 1996, Liberalizm i demoliberalizm [w:] B. Bankowicz, A. Dudek, J. Majchrowski, Główne nurty współczesnej polskiej myśli politycznej, t. I, Kraków.
• Gargas A., Wojciechowski M., 1991, Partie polityczne w Polsce, Gdańsk.
• Informator o partiach politycznych w Polsce, 1991, Warszawa.
• Kalendarium, 1998 [w:] D. Tusk, Idee gdańskiego liberalizmu, wstępem opatrzył J. Szacki, Gdańsk.
• Kapczyński P., 1998, Gospodarka jako wyzwanie programowe dla opozycji [w:] D. Tusk, Idee gdańskiego liberalizmu, wstępem opatrzył J. Szacki, Gdańsk.
• Karnowska D., 2005, W kierunku liberalizmu: recepcja idei liberalnych w Polsce w warunkach transformacji ustrojowej, Toruń.
• Lewandowski J., 1991, Neoliberałowie wobec współczesności, Gdynia.
• Lewandowski J., 1998, Gdańskie aktywa (liberałowie i przedsiębiorcy) [w:] D. Tusk, Idee gdańskiego liberalizmu, wstępem opatrzył J. Szacki, Gdańsk.
• Partie i ugrupowania polityczne w Polsce: vademecum, 1991, Warszawa.
• Paszkiewicz K., 2004, Kongres Liberalno-Demokratyczny [w:] Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej, red. K.A. Paszkiewicz, Wrocław.
• Peciakowski T., 2007, Przyczynek do aktywności tzw. środowiska gdańskich liberałów, „Consensus”. Studenckie Zeszyty Naukowe nr 7.
• Prętki K., 2003, Powstanie Kongresu Liberalno-Demokratycznego, Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego i Porozumienia Centrum jako elementu procesu
• kształtowania się systemu partyjnego w III Rzeczypospolitej, „Poznańskie Zeszyty Humanistyczne”, t. I.
• Skarżyński R., 1994, Pomiędzy radykalizmem a konserwatyzmem. Główne idee polityczne Gdańskich Liberałów i Kongresu Liberalno-Demokratycznego w latach 1983–1992, „Studia Polityczne”, nr 3.
• Sobkowiak L., 1998, Delegitymizacja systemu politycznego PRL [w:] Z badań nad przemianami politycznymi w Polsce po 1989 roku, red. S. Dąbrowski, B. Rogowski, Wrocław.
• Szacki J., 1994, Liberalizm po komunizmie, Kraków.
• Tusk D., 1998, Idee gdańskiego liberalizmu [w:] D. Tusk, Idee gdańskiego liberalizmu, wstępem opatrzył J. Szacki, Gdańsk.
• Vademecum partii i ugrupowań politycznych, 1990, oprac. zesp. R. Jurczakowski, wyd. 2 rozszerz. i uzup., Warszawa.

Identifiers

ISSN

1732-9639