Władza rodzicielska a wolność religijna dziecka w prawie kanonicznym

• Authors: Szczot Elżbieta

Title variants

EN

Parents’ authority and child’s religious freedom in canon law

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Na rodzicach ciąży obowiązek wychowania dziecka. Źródłem tego obowiązku jest prawo naturalne i stanowione Kościoła katolickiego. Rodzice, ponieważ dali dziecku życie, są zobowiązani do jego wychowania w zakresie fizycznym, społecznym, kulturalnym, religijnym i moralnym. Kościół katolicki zobowiązuje wiernych do przekazania swoim dzieciom wiary. Czyni to już podczas zawierania związku małżeńskiego przez nupturientów, zadając im pytanie, czy chcą po katolicku przyjąć i wychować potomstwo, któ- rym ich Bóg obdarzy. By wypełnić (między innymi) obowiązek wychowania religijnego, rodzice dysponują władzą rodzicielską. Dzieci są im winne posłuszeństwo. Jednak nie zawsze życzenie rodziców pokrywa się z wolą dziecka. Dziecko, które ukończyło 7 rok życia i nie zostało jeszcze chrzczone, samo wyraża wolę przyjęcia chrztu na podstawie kan. 865§ 1 i kan. 852 § 1 Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 roku. Natomiast po ukończonym 14 roku życia może sprzeciwić się woli rodziców na mocy kan. 111 § 2 oraz kan.112 § 2 i wybrać chrzest w Kościele łacińskim lub w Kościele innego samodzielnego obrządku (oczywiście, dotyczy to katolickich Kościołów wschodnich), do którego chce należeć, lub powrócić do Kościoła łacińskiego, gdy rodzice wybrali Kościół innego obrządku.

EN

It is the greatest responsibility of parents to bring up their children. Natural law and laws established by the Church are a source of this obligation. Since parents give life to their child, they are responsible for his physical, social, cultural, religious and moral upbringing. The Catholic Church obliges the faithful to pass on faith to their children. The Church does so already at the time of the marriage ceremony when the bride and the groom are asked whether they will accept children lovingly from God and bring them up according to the law of Christ and his Church. To ful ll this obligation, i.e. of religious education, parents are granted with parental authority. Children should give them obedience. Yet, parents’ wishes not always agree with children’s will. Pursuant to can. 865 § 1 and can. 852 § 1 of the Code of Canon Law of 1983 a child who has completed seven years of age and has not been baptized manifests himself the intention to be baptized. However, anyone who has completed 14 years of age may oppose the wishes of the parents under can. 111 § 2 and can. 112 § 2 and choose to be baptized in the Latin Church or in any other ritual Church (of course, this applies to the Eastern Catholic Churches) to which he wants to belong, or to return to the Latin Church if parents chose another ritual Church.

Keywords

PL

rodzice; władza rodzicielska; autorytet; dziecko; wolność religijna

EN

parents; parents’ authority; authority; child; religious freedom

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Annales Canonici
• Year: 2015
• Volume: 11
• Pages: 217-234

Dates

printed

2015-11-01

Contributors

author

Szczot Elżbieta

• Katolicki Uniwersytet Lubelski

References

• Benedykt XVI, Homilia na zakończenie V Światowego Spotkania Rodzin, 9 VII 2006, Rodzice, bądźcie przykładem wiary, nadziei i miłości, tekst polski: „L’Osse- rvatore Romano” 9–19 (286) 2006, s. 16–17.
• Borucki J., Istotne obowiązki małżeńskie w świetle przepisów prawa kanonicz- nego i polskiego, „Studia Włocławskie” 8 (2005), s. 250–266.
• http://men.gov.pl/index.php/aktualnosci/wizyty-krajowe-i-zagraniczne- ministra/1181-informacja-w-sprawie-zasad-organizowania-nauki-religii-i-etyki- w-roku-szkolnym-2014–2015 (21.01.2015).
• Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio, tekst polski: „L’Osservatore Romano” wyd. polskie, 11 (1998), s. 4–40; tekst pierwotny: „Acta Apostolicae Sedis” 91 (1999), s. 5–88. 5. Joannes Paulus II, Constitutio apostolica Fidei depositum, „Acta Apostolicae Sedis” 86 (1994), s. 113–118.
• Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm. i sprost.).
• KonwencjaoPrawachDzieckaprzyjętaprzezZgromadzenieOgólneNarodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., raty kowana przez Polskę 7 lipca 1991 r., Dz.U. Nr 120, poz. 526.
• Kossak Z.,Błogosławionawina.Przedmowaiposłowieautorki,Warszawa2013. 10. Kossak Z., Dziedzictwo, cz. 1–2, Warszawa 2014.
• Krukowski J., Ochrona wolności myśli, sumienia i religii dziecka, „Roczniki Nauk Prawnych” 13 (2003) 2, s. 5–18.
• Mörsdorf K., Die rechtliche Stellung von Mann und Frau in Ehe und Familie nach kanonischem Recht, „Ehe und Familie im Privaten und Ö entichen Recht” 1954, z. 2, s. 28.
• Pawluk T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. 3, Olsztyn 1996, s. 212–215.
• Pius XI, Lettera enciclica Casti connubii 31 XII 1930, „Acta Apostolicae Sedis” 22 (1930), s. 539–592, tekst polski: Encyklika „Casti connubii” (o małżeństwie chrześcijańskim), z łacińskiego przełożył i uwagami zaopatrzył ks. S. Bełch, wyd. 3 (pierwsze w kraju), Komorów 2000 (Dokumenty Zapomniane i Niechciane). 15. Pius XI, Litterae encyclicae, Divini illius Magistri, 31XII 1929, „Acta Apostolicae Sedis” 22 (1930), s. 49–86; tekst polski: Ojca Św. Piusa XI z Boskiej Opatrzności papieża encyklika o chrześcijańskim wychowaniu młodzieży „Divini illius Magistri”, przeł. ks. bp M. Klepacz, Kielce 1947.
• Rada Społeczna przy Arcybiskupie Metropolicie Poznańskim, Oświadczenie o roli autorytetów, Oświadczenia 2009–2011, s. 45.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 marca 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz.U. z 2014 r., poz. 478).
• Sobór Watykański II, Dekret o apostolstwie świeckich, [w:] Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, nowe tłumaczenie, Poznań 2002, s. 377–401.
• Szczot E., Ochrona rodziny w prawie Kościoła łacińskiego, Lublin 2011.
• Szczot E., Odpowiedzialność rodziców za katolickie wychowanie potomstwa. F rum externum i forum internum odpowiedzialności rodziców, [w:] Forum externum i forum internum w prawie kanonicznym. Między prawem a sumieniem. Materiały z Międzynarodowej Konferencji zorganizowanej 9–10 maja 2005 r. w Lublinie, red. A. Skorupa, Lublin 2006, s. 121–141.
• Trybunał Konstytucyjny, orzeczenie z dnia 20 kwietnia 1993 r. U 12/92; wyrok z dnia 2 grudnia 2009 r. sygn. akt U 10/07, OTK ZU nr 11/A/2009, poz. 163; http:// eid.edu.pl/_upload/ le/2013_08/tk_orzeczenie.pdf (23.01.2015).
• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm).
• Zubert B. W., Chrzest dziecka wbrew woli rodziców. Próba krytycznej wykładni kan. 868 § 2 KPK 1983, [w:] Pro iure et vita. Wybór pism, red. E. Szczot, Lublin 2005, s. 573–591.
• Zubert B. W., Unctio in rmorum pro infantibus, [w:] Reddite Ergo Quae Sunt Caesaris Caesari et Quae Sunt Dei Deo. Księga dedykowana księdzu profesorowi Józefowi Krukowskiemu z okazji 50-lecia pracy naukowej, red. M. Sitarz, P. Stanisz, H. Stawniak, Lublin 2014, s. 653–668.

Identifiers

DOI

DOI: http://dx.doi.org/10.15633/acan.1064