Sortowanie kart jako metoda badania giętkości poznawczej u dzieci w wieku 3–8 lat

• Authors: Sławomir Jabłoński , Izabela Kaczmarek , Katarzyna Kaliszewska-Czeremska , Marzenna Zakrzewska

Title variants

EN

Card sorting as a method for cognitive flexibility assessment in 3 to 8 year old children

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje teoretyczne podstawy powszechnie stosowanego w badaniach funkcji wykonawczych u dzieci dwuwymiarowego testu sortowania kart (DTSK), odwołując się do pojęć kontroli hamowania, pamięci, rozumowania pojęciowego i teorii złożoności. Ze względu na brak argumentów jednoznacznie wykluczających stosowanie któregokolwiek z tych konstruktów do analizy czynności sortowania kart, autorzy proponują traktować DTSK jako narzędzie pomiaru giętkości poznawczej u dzieci. W artykule zaprezentowano również dwie równoległe wersje testu sortowania kart dla dzieci (TSKD), opracowane na podstawie dwuwymiarowego testu sortowania kart. Umożliwiają one stosowanie procedury sortowania kart w indywidualnej diagnozie psychologicznej. Podczas pilotażowego badania grupy 41 zdrowych dzieci w wieku 3–8 lat dokonano oceny rzetelności obu wersji TSKD oraz trafności sposobów obliczania wyników dla poszczególnych części narzędzia. Badania potwierdziły rzetelność obu wersji TSKD oraz wykazały konieczność zmiany sposobu obliczania wyników.

EN

Two parallel versions of Children Card Sort (CCS) designed by the authors on the basis of the Dimensional Children Card Sort (DCCS) are presented. Both of these versions of CCS have been standardized for application in the investigation of child executive functioning. In the pilot study, 41 healthy children aged 3–8 were tested and the reliability of both types of CCS investigated. The validity of a method for calculating final scores for different aspects of CCS was also tested. The research confirmed the reliability of both versions of CCS and showed the need for new procedures to calculate final scores. Theoretical foundations of the card sort method, commonly used in the research of child executive functions are described and the concepts of inhibitory control, memory, conceptual reasoning and theories of complexity are discussed. Since none of these concepts are commonly accepted to explain the processes underlying card sorting the authors suggest interpretation of CCS as a measure of cognitive flexibility.

Keywords

PL

Dwuwymiarowy test sortowania kart; Test sortowania kart dla dzieci; funkcje wykonawcze; giętkość poznawcza; zmienianie zadań; perseweracja

EN

cognitive psychology; developmental psychology; Dimensional Change Card Sort; Children Card Sort; executive function; cognitive flexibility; task-switching; perseveration

• Publisher: Instytut Badań Edukacyjnych
• Journal: Edukacja
• Year: 2013
• Issue: 1(121)
• Pages: 54–72

Dates

issued

2013-03-31

Contributors

author

Sławomir Jabłoński

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

author

Izabela Kaczmarek

• Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

author

Katarzyna Kaliszewska-Czeremska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

author

Marzenna Zakrzewska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Brzezińska, A. I. i Nowotnik, A. (2012). Funkcje wykonawcze a funkcjonowanie dziecka w środowisku przedszkolnym i szkolnym. Edukacja, 1(117), 61–74.
• Carlson, S. (2003). Executive function in context: development, measurement, theory, and experience. Monographs of the Society for Research in Child Development, 68(3), 138–151.
• Cragg, L. i Chevalier, N. (2012). The processes underlying flexibility in childhood. The Quarterly Journal of Experimental Psychology, 65(2), 209–232.
• Frye, D., Zelazo, P. D. i Palfai, T. (1995). Theory of mind and rule-based reasoning. Cognitive Development, 10(4), 483–527.
• Gushing, H. M. (1929). A perseverative tendency in preschool children: a study in personality differences. New York: Columbia University.
• Halford, G. S., Wilson, W. H., i Phillips, S. (1998). Processing capacity defined by relational complexity: implications for comparative, developmental, and cognitive psychology. Behavioral and Brain Sciences, 21, 803–865.
• Hongwanishkul, D., Happaney, K. R., Lee, W. S. C. i Zelazo, P. D. (2005). Assessment of hot and cool executive function in young children: age-related changes and individual differences. Developmental Neuropsychology, 28(2), 617–644.
• Jabłoński, S., Kaczmarek, I., Kaliszewska-Czeremska, K. i Brzezińska, A. I. (2012). Pomiar kontroli hamowania testem sortowania kart dla dzieci. Edukacja, 1(117), 44–60.
• Jankowski, P. (2012). Funkcje wykonawcze a osiągnięcia szkolne dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Edukacja, 1(117), 75–86.
• Jaworowska, A. (2002). Test Sortowania Kart z Wisconsin. Podręcznik (polska adaptacja). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
• Kloo, D., Perner, J., Aichhorn, M. i Schmidhuber, N. (2010). Perspective taking and cognitive flexibility in the Dimensional Change Card Sorting (DCCS) task. Cognitive Development, 25, 208–217.
• NIH Toolbox Executive Summary. (bdw.). Pobrano z: http://www.nihtoolbox.org
• NIH Toolbox for Assessment of Neurological and Behavioral Function. (bdw.). Pobrano z: http://www.neuroscienceblueprint.nih.gov
• Putko, A. (2008). Dziecięca „teoria umysłu” w fazie jawnej i utajonej a funkcje wykonawcze. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• St. Clair-Thompson, H. L. i Gathercole, S. E. (2006). Executive functions and achievements in school: shifting, updating, inhibition and working memory. The Quarterly Journal of Experimental Psychology, 56(4), 745–759.
• Zelazo, P. D. (2006). The Dimensional Change Card Sort (DCCS): a method of assessing executive function in children. Nature Protocols, 1(1), 297–301.
• Zelazo, P. D., Frye, D. i Rapus, T. (1996). An age-related dissociation between knowing rules and using them. Cognitive Development, 11, 37–63.
• Zelazo, P. D., Müller, U., Frye, D., Marcovitch, S., Argitis, G., Boseovski, J., Chiang, J. K., Hongwanishkul, D., Schuster, B. V. i Sutherland, A. (2003). The development of executive function in early childhood. Monographs of the Society for Research in Child Development, 68(3), 1–137.
• Zgółkowa, H., Bułczyńska, K. (1987). Słownictwo dzieci w wieku przedszkolnym. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Notes

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2013/1-4-jablonski-i-in-sortowanie-kart.pdf

Identifiers

ISSN

0239-6858