Partnerstwa jako instrument partycypacji publicznej? Przykład lokalnych grup działania

• Authors: Kołomycew Anna

Title variants

EN

Partnerships as an instrument of public participation? The case of Local Action Groups

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule została przedstawiona specyfika partnerstw międzysektorowych w formule lokalnych grup działania tworzonych w Polsce w ramach podejścia LEADER od 2004 r. Początkowo mało rozpoznawalne i słabo zakorzenione w polskich realiach, z czasem stały się nie tylko instrumentem rozwoju obszarów wiejskich, ale też mechanizmem wspierania rozwoju terytorialnego w ogóle. W tekście autorka analizuje potencjał partnerstw jako narzędzia aktywizacji społeczności lokalnej i partycypacji publicznej. Ramy teoretyczne analizy wyznacza koncepcja participatory governance, której jednym z kluczowych elementów są partnerstwa. Bazując na wynikach własnych badań empirycznych oraz literaturze przedmiotu, autorka weryfikuje następującą tezę: partnerstwa międzysektorowe w formule LGD nie do końca są narzędziem partycypacji publicznej rozumianej jako angażowanie się członków społeczności lokalnych w sprawy publiczne. Ich zadaniowy charakter, zinstytucjonalizowanie, uzależnienie – pomimo formalnych zabezpieczeń – od władz samorządowych oraz zewnętrznych środków finansowych powodują, że partnerstwa – choć teoretycznie przygotowane do odgrywania aktywnej roli w rozwoju lokalnym – faktycznie postrzegane są przede wszystkim jako podmiot dystrybuujący środki finansowe.

EN

The article presents the specificity of cross-sectoral partnerships in the formula of local action groups created in Poland under the LEADER approach since 2004. Initially, poorly recognized and barely embedded in Polish realities, over the years, the partnership in the LAG formula became an instrument not only for the development of rural areas, but a mechanism for supporting territorial development in general. In the paper, the author analyzes the potential of such partnerships as a tool for activating the local community and increasing the level of public participation. The theoretical framework of the analysis is determined by the concept of participatory governance (with partnerships as a one of the key elements). Based on the results of empirical research and subject literature, the author attempts to verify the following thesis: cross-sectoral partnerships in the LAG formula are not completely a tool of public participation, understood as the involvement of members of local communities in public affairs. Their task-oriented character, institutionalization, dependence from self-government authorities and from external financing, cause that partnerships - although theoretically prepared to play an active role in local development – are actually perceived as an entity distributing financial resources.

Keywords

PL

participatory governance; partycypacja publiczna; podejście LEADER; lokalne grupy działania

EN

participatory governance; public participatio; LEADER approach; Local Action Groups

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: UR Journal of Humanities and Social Sciences
• Year: 2018
• Issue: 3(8)
• Pages: 78-105

Contributors

author

Kołomycew Anna

• Instytut Nauk o Polityce Uniwersytetu Rzeszowskiego, al. mjr. W. Kopisto 2a, 35-959

References

• Abelson J., Gauvin F.P., 2006, Assessing the Impacts of Public Participation: Concepts, Evidence, and Policy Implications, Canadian Policy Research Networks Inc, Ottawa.
• Arnstein S.R., 1969, A Ladder Of Citizen Participation, „Journal of the American Planning Association”, nr 35, vol. 4.
• Beach S., Brown K.A., Keast R.L., 2009, Staking a claim: the role of stakeholders in government', 13th International Research Society for Public Management Conference (IRSPM XIII), Copenhagen Business School, Fredericksberg, Denmark, 6–8 April, IRSPM, https://epubs.scu.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1804&context=bus_pubs (20.06.2018).
• Bendkowski J., 2016, Korzyści organizacyjne związane z funkcjonowaniem nieformalnych sieci wiedzy, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej” 2016, seria: Organizacja i Zarządzanie, z. 93, nr kol. 1957.
• Bishop P., Davis G., 2002, Mapping Public Participation in Policy Choices, „Australian Journal of Public Administration”, vol. 61(1).
• Bond S., De Vera J., Makoriws S., Ong-Reyes M.C., Simpson J.B., Zoo J., 2007, Institutionalizing Civic Engagement for Building Trust: The Case of the Economic and Social Councils, On-Line Network in Public Administration and Finance, United Nations, New York.
• Bosworth G., Annibal I., Carroll T., Price L., Sellick J., Shepherd J., 2016, Empowering Local Action through Neo-Endogenous Development. The Case of LEADER in England, „Sociologia Ruralis” , vol. 56(3).
• Bryson J.M., 2003, What To Do When Stakeholders Matter. A Guide to Stakeholder Identification and Analysis Techniques, A paper presented at the National Public Management Research Conference, 9–11 October 2003, The Georgetown University Public Policy Institute, Washington, D.C. To be published in Public Management Review, 2004, http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.514.28-74&rep=rep1&type=pdf (28.05.2018).
• Bucholz R.A., Rosenthal S.B., 2004, Stakeholder Theory and Public Policy: How Governments Matter, „Journal of Business Ethics”, vol. 51(2).
• Chhotarey V., Stoker G., 2009, Governance Theory and Practice. A Cross-Disciplinary Approach, Palgrave Macmillan, Houndmills, Basingstoke, Hampshire.
• Collins K., Ison R., 2006, Dare we jump off Arnstein's ladder? Social learning as a new policy paradigm [w:] Proceedings of PATH (Participatory Approaches in Science & Technology) Conference, 4–7 Jun 2006, Edinburgh.
• Czapiewska G., 2012, Lokalne Grupy Działania a kreowanie rozwoju regionalnego w województwach pomorskim i zachodniopomorskim, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, nr 9.
• Delli Priscoli J., 2003, Participation, consensus building, and conflict management training course (tools for achieving pccp), Institute for Water Resources, USACE, (SC-2003/WS/57), UNESCO Paris.
• DiMaggio P.J., Powell, W.W., 1983, The Iron Cage Revisited: Institutional Isomorphism and Collective Rationality in Organizational Fields, „American Sociological Review”, nr 48 (2), ss. 147–160.
• Donaghy M.M., 2013, Civil Society and Participatory Governance. Municipal Councils and Social Housing Programs in Brasil, Routledge, New York US, Milton Park UK.
• Dragan L., Shucksmith M., 2008, LEADER and Innovation, „Sociologia Ruralis”, vol. 48(3).
• Edwards M., 2001, Participatory Governance into the Future: Roles of the Government and Community Sectors, „Australian Journal of Public Administration”, vol. 60(3).
• Edwards M., 2002, Public Sector Governance — Future Issues for Australia, „Australian Journal of Public Administration”, no. 61(2), ss. 51–61.
• Edwards M., 2008, Participatory Governance, issues paper no. 6, ARC Corporate Governance Project, University of Canberra.
• Edwards M., Halligan J., Horrigan B., Nicoll G., 2012, Public Sector Governance in Australia, Australian National University E Press, Canberra.
• Esparcia J., Escribano J., Serrano J.J., 2015, From development to power relations and territorial governance: Increasing the leadership role of LEADER Local Action Groups in Spain, „Journal of Rural Studies”, vol. 42.
• EU, 2006, The LEADER approach. The basic guide, European Communities, Luxemburg.
• Fischer F., 2010, Participatory governance, „Jerusalem Papers in Regulation & Governance”, Working Paper No. 24, August 2010.
• Furmankiewicz M., 2006, Współpraca międzysektorowa w ramach partnerstw terytorialnych na obszarach wiejskich w Polsce, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 2, s. 117–136.
• Furmankiewicz M., 2013, Współrządzenie czy ukryta dominacja sektora publicznego? Koncepcja governance w praktyce lokalnych grup działania, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 1(51).
• Furmankiewicz M., 2018, Partnerstwa terytorialne na obszarach wiejskich w Polsce. Współzarządzanie czy ukryta dominacja sektora publicznego?, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.
• Furmankiewicz M., Królikowska K., 2010, Partnerstwa terytorialne na obszarach wiejskich w Polsce w latach 1994–2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, Wrocław.
• Futymski A., Kamiński R., 2008, Budowanie lokalnej strategii rozwoju w ramach osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, Warszawa.
• Gąsior-Niemiec A., 2014, Partnerstwo i partycypacja na obszarach wiejskich – przypadek lokalnych grup działania w województwie podkarpackim, „Polityka i Społeczeństwo”, nr 2(12).
• Gąsior-Niemiec A., Kołomycew A., 2013, Nowe modele rządzenia – wyzwania dla Polski Wschodniej. Ograniczenia sieciowych i partnerskich podejść do zarządzania rozwojem lokalnym (na przykładzie województwa podkarpackiego), „Zeszyty Naukowe WSEI” seria: Ekonomia, nr 6(1).
• Gay S.H., Osterburg B., Baldock D., Zdanowicz A., 2005, Recent evolution of the EU Common Agricultural Policy (CAP): state of play and environmental potential, SPECIFIC TARGETED RESEARCH PROJECT n°SSPE-CT-2004-503604 Impact of Environmental Agreements on the CAP, http://minisites.ieep.eu/assets/224/WP6-D4B_CAP.pdf (25.06.2018).
• Goszczyński W., 2008, Kształtowanie synergicznych form kapitału społecznego jako warunek prawidłowej aktywizacji społeczności lokalnych na przykładzie pilotażowego programu LEADER+ [w:] Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce. Partycypacja lokalna i kapitał społeczny, red. H. Podedworna, P. Ruszkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Goszczyński W., Kamiński R., Knieć W., 2013, Dylemat linoskoczka, czyli o profesjonalizacji autentyczności i perspektywach rozwoju organizacji pozarządowych na wsi i w małych miastach, Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich, Toruń–Warszawa.
• Gulc A., 2013, Wdrażanie oddolnych inicjatyw lokalnych na obszarach wiejskich na przykładzie podejścia Leader, „Economics and Management”, nr 4.
• Halamska M., 2005, Doświadczenia dwóch edycji programu LEADER w Portugalii, „Wieś i Rolnictwo”, nr 4.
• Halamska M., 2011, Sceny rozwoju lokalnego w Polsce: dekoracje i aktorzy, „Wieś i Rolnictwo" nr 4 (153), ss. 103–120.
• Halamska M., Michalska S., Śpiewak R., 2010, LEADER w Polsce: drogi implementacji programu, „Wieś i Rolnictwo”, nr 4.
• Hausner J., 1999, Komunikacja i partycypacja społeczna. Poradnik, MSAP, Kraków.
• Hendriks C.M., 2009, Deliberative governance in the context of power, „Journal Policy and Society", vol. 28, no. 3, ss. 173–184.
• Herbst J., 2008, Wieś obywatelska [w:] Polska wieś 2008. Raport o stanie wsi, red. J. Wilkin, I. Nurzyńska, Fundacja na rzecz Polskiego Rolnictwa, Warszawa.
• http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/UN/UNPAN026414.pdf (15.06.2018).
• Jacuniak-Suda M., 2016, Regional governance in the context of LEADER local action groups in the Warmińsko-Mazurskie Voivodship (Poland) [w:] Rural areas. Issues of local and regional development, red. U. Grabski-Kieron, I. Mose, A. Reichert--Schick, A. Steinführer, Lit Verlag, Berlin.
• Kamiński R., Kwatera K., 2005, Jak budować Zintegrowaną Strategię Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Pilotażowego Programu LEADER+, Fundacja Fundusz Współpracy, Agrolinia, Warszawa.
• Kiryluk-Dryjska E., Hadyński J., Sobieszczańska P., 2016, Ocena skuteczności działań Programu LEADER przez mieszkańców obszarów wiejskich w Polsce, „Studia KPZK”, nr 167.
• Knieć W., 2007, Władza w LGD, „Kwartalnik LEADER+”, nr 4, s. 18–20.
• Knieć W., 2010, Partnerstwa lokalne w Polsce – kondycja, struktura, wyzwania. Raport badawczy, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków – Toruń, http://inicjatywa.um.warszawa.pl/sites/inicjatywa.um.warszawa.pl/files/Partnerstwa%20lokalne%20w%20Polsce_Raport.pdf (20.06.2018).
• Knieć W., 2012, Wspólna Polityka Rolna a zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Polski. Analiza socjologiczna, Wydawnictwo UMK, Toruń.
• Knieć W., Hałasiewicz A., 2008, LEADER: budowanie potencjału społecznego, FAPA, Warszawa.
• Kołodziejczyk A., 2016, Funkcjonowanie lokalnych systemów innowacji społecznych na podstawie koncepcji zakorzenienia, red. W. Kamińska, K. Heffner, „Obszary Wiejskie. Wielofunkcyjność. Migracje. Nowe Wyzwania. Studia KPZK”, nr 173.
• Kołodziejczyk D., 2003, Kapitał społeczny w rozwoju obszarów wiejskich w Polsce [w:] Współczesne przekształcenia i przyszłość polskiej wsi, seria: Studia Obszarów Wiejskich, t. 4, red. B. Górz, C. Guzik, Polskie Towarzystwo Geograficzne PAN, Warszawa.
• Kołomycew A., 2013, Partnerstwa jako interesariusze w modelu rządzenia wielopodmiotowego. Specyfika, tworzenie i funkcje w jednostkach terytorialnych, „Polityka i Społeczeństwo”, nr 34.
• Kołomycew A., 2017, Community-Led Local Development as a new instrument based on the LEADER approach [w:] LEADER and Community-Led Local Development Approach. Polish Experiences, K. Zajda, A. Kołomycew, Ł. Sykała, K. Janas, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kull M., 2008, EU Multi-Level Governance in the Making: The Community Initiative Leader+ in Finnland and Germany, Department of Political Science, University of Helsinki (niepublikowana rozprawa doktorska).
• Lovan W.R., Murray M., Shaffer R., 2004, Participatory Governance; Planning, Conflict Mediation and Public Decision-making in Civil Society, Ashgate, Aldershot.
• Lucesch R., 2007, The LAG-Handbook, A guide through the stunning world of local action groups, LEADER+ Observatory, Brussel.
• Markowski G., 2012, Przegląd prawno-instytucjonalnych ram konsultacji społecznych na poziomie samorządu terytorialnego [w:] Prawo a partycypacja publiczna, red. P. Sobiesiak-Penszko, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Marks-Krzyszkowska M., 2017, Uczestnictwo mieszkańców wsi we współzarządzaniu gminą w opiniach wójtów, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 477.
• McNulty S., 2013, Institutions of participatorygovernance: latin america’s response to a failing party system, „Spazio Filosofico”, nr 9.
• Mitlin D., 2004, Reshaping local democracy, „Environment&Urbanization”, vol. 16, no. 1, ss. 3–8.
• Moseley M.J. (red.), 2003, Local Partnerships for Rural Development: the European Experience, CABI Publishing, Wallingford.
• Nowy LEADER w nowej perspektywie PROW, http://witrynawiejska.org.pl/data/Nowy-%20Leader%20w%20nowej%20perspektywie%20PROW.pdf (19.07.2018).
• OECD, 2001a, Citizens as partners. Information, consultation and public participation in policy-making, Governance, Paris.
• OECD, 2001b, Citizens as Partners. OECD handbook on information, consultation and public participation in policy-making, Governance, Paris.
• OECD, 2013, Government at a Glance 2013, OECD Publishing, http://dx.doi.org/10.1787/gov_glance-2013-en.
• Osborne S.P., 2010, Introduction The (New) Public Governance: a suitable case for treatment? [w:] The New Public Governance? Emerging perspectives on the theory and practice of public governance, red. S.P. Osborne, Routledge, London&New York.
• Osmani S., 2007, Participatory governance for efficiency and equity: an overview of issues and evidence, Building Trust through Civic Engagement, 7th Global Forum on Reinventing Government Building Trust in Government, New York.
• Osmani S.R., 2007, Participatory Governance for Efficiency and Equity: An Overview of Issues and Evidence, paper presented to 7th Global Forum on Reinventing Government, ‘Building Trust in Government’, Vienna.
• Osti G., 2002, Leader and partnerships: the case of Italy, „Sociologia Ruralis”, vol. 40(2).
• Patkós C., 2018, Specialities in the Institutionalisation of Hungarian Leader Local Action Groups, „European Countryside”, vol. 10, iss. 1, DOI: https://doi.org/10.2478/euco-2018-0006.
• Pawłowska A., Gąsior-Niemiec A., Kołomycew A., 2014, Partnerstwa międzysektorowe na obszarach wiejskich. Studium przypadku lokalnych grup działania w województwie podkarpackim, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Pawłowska A., Kołomycew A., 2013, Partnerstwa międzysektorowe w rozwoju obszarów wiejskich na przykładzie Lokalnych Grup Działania w województwie podkarpackim, „Studia Regionalne i Lokalne” 2(52).
• Podejście „LEADER”, 2006, Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, Luksemburg.
• Podsumowanie wyników realizacji podejścia Leader w okresie 2007–2013, Katowice 13.12.2013 r., prezentacja MRiRW przedstawiona podczas konferencji pt. „Efekty wdrażania PROW 2007–2013 w województwie śląskim oraz perspektywa 2014–2020” zorganizowanej przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, https://prow2007-2013.slaskie.pl/index.php?grupa=2&art1=1387269734&art=1&id_m=&kat=&katrodzic= (21.06.2018).
• PSDB 2012, Raport końcowy. Ocena funkcjonowania lokalnych grup działania realizujących lokalną strategię rozwoju w ramach PROW 2007–2013, MRiRW, Warszawa.
• Psyk-Piotrowska E., 2013, Badanie kapitału społecznego LGD – uzasadnienie problemu, założenia metodologiczne, podstawowe wyniki badań, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, nr 44.
• Psyk-Piotrowska E., Zajda K., Kretek-Kamińska A., Walczak-Duraj D., 2013, Struktura i uwarunkowania kapitału społecznego lokalnych grup działania, Wydawnictwo UŁ, Łódź.
• Puchała J., Kotala A., Leśniak L., 2009, Rola i znaczenie Lokalnych Grup Działania w rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. Doświadczenia z wdrażania programu pilotażowego LEADER+; http://razemdlaradomki.pl/dok/artykul.pdf (20.07.2018).
• Raport 2017, Ocena rezultatów wdrażania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 w latach 2014–2016. Raport końcowy, Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
• Rodzaje partnerstw lokalnych (9.07.2007), http://obywatelskieinfo.ngo.pl/x/289109 (20.07.2018).
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 maja 2008 r. w sprawie szczegółowych kryteriów i sposobu wyboru lokalnej grupy działania do realizacji lokalnej strategii rozwoju w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 (DzU 2008, nr 103, poz. 659.
• [RKLS], Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, https://www.gov.pl/rolnictwo/rozwoj-lokalny-kierowany-przez-spolecznosc-rlks (20.06.2018).
• Salento A., 2017, The impotent governance: a theory of Local Action Groups’ failure [w:] The Local Action Group and rural development by local actors: an Apulian case study, and a circumstantial method of assessing failure, red. A. Belliggiano, A. Salento, Università del Salento, DOI: 10.1285/i26113775n1.
• Schimanek T., 2015, Partycypacja obywatelska w społeczności lokalnej, FISE Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa.
• Schuh B. et al., 2006, Synthesis of mid-term evaluations of LEADER+ programmes Final Report, European Commission, DG AGRI, Wien.
• Shucksmith M., 2000, Endogenous development, social capital and social inclusion: perspectives from LEADER in the UK, „Sociologia Ruralis”, nr 2, ss. 208–218.
• Shucksmith M., 2010, Disintegrated rural development? Neo-endogenous rural development, planning and place-shaping in diffused power contexts, „Sociologia Ruralis”, no. 1, s. 1–14.
• Sobiesiak-Penszko P., 2012, Prawo a partycypacja publiczna, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Surmacz M., Magryś W., 2016, Trójsektorowość podejścia Leader w założeniach i w praktyce wdrażania w okresie programowania 2007–2013 na przykładzie województwa śląskiego, „Studia Obszarów Wiejskich”, t. 41.
• Svobodova H., 2015, Do the czech local action groups respect the leader method?, vol. 63, no. 5.
• Terluin I.T, 2003, Differences in economic development in rural regions of advanced countries: an overview and critical analysis of theories, „Journal of Rural Studies”, nr 19(3).
• Tritter J.Q., McCallum A., 2006, The snakes and ladders of user involvement: moving beyond Arnstein, „Health Policy”, no. 76.
• Vallejo N., Hauselmann P., 2004, Governance and Multistakeholder Processes, International Institute for Sustainable Development, Winnipeg, Manitoba.
• Walters L.C., Aydelotte J., Miller J., 2000, Putting More Public in Policy Analysis, „Public Administration”, nr 60(4), s. 349–351.
• Wampler B., McNulty S., 2011, Does Participatory Governance Matter? Exploring the Nature and Impact of Participatory Reform, Woodrow Wilson International Center for Scholars, Washington DC.
• Warburton D., Wilson R., Rainbow E., 2007, Making a Difference: A guide to evaluating public participation in central government, Department for Constitutional Affairs, Justice, Right and Democracy, London, Edinburg, Belfast, https://www.involve.org.uk/resources/publications/practical-guidance/making-difference (20.07.2018).
• Wytyczne Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nr 1/1/2015 w zakresie jednolitego i prawidłowego wykonywania przez lokalne grupy działania zadań związanych z realizacją strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność w ramach działania „Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.
• Yang K., Callahan K., 2007, Citizen Involvement Efforts and Bureaucratic Responsiveness: Participatory Values, Stakeholder Pressures, and Administrative Practicality, „Public Administration Review”, vol. 67(2).
• Zajda K., 2011, Nowe formy kapitału społecznego wsi. Studium przypadku lokalnych grup działania z województwa łódzkiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Zajda K., 2015, Wieś jako terytorium innowacyjne. „Wieś i Rolnictwo”, nr 3(168).
• Zajda K., Kołomycew A., Sykała Ł., Janas K., 2017, LEADER and Community-Led Local Development Approach. Polish Experiences, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Zajda K., Kretek-Kamińska A., 2014, Wykorzystanie zasobów lokalnych grup działania, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.