Nazwy ulic związane z życiem religijnym w miastach archidiecezji gdańskiej

• Authors: Lucyna Przybylska Wydział Oceanografii i Geografii Uniwersytet Gdański

Title variants

EN

Religious street names of the Archdiocese of Gdansk

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ukazanie rodzajów i zróżnicowania przestrzennego nazw ulic związanych z religią w miastach archidiecezji gdańskiej. Źródłem informacji o liczbie i oficjalnych nazwach ulic w miastach była baza danych TERYT Głównego Urzędu Statystycznego. Nazwy religijne ulic miast archidiecezji gdańskiej wskazują głównie na rzymskokatolicką tradycję (99%). Tylko ul. Menonitów w Gdańsku pochodzi z innego wyznania chrześcijańskiego, a pozostałe 48 nazw wywodzi się spoza chrześcijańskiego kręgu religii starożytnych Greków i Rzymian czy religii ludów słowiańskich i bałtyjskich. Liczba i rodzaj nazw ulic związanych z religią zależy od wielkości jednostki osadniczej oraz jej przeszłości.

EN

The aim of the paper is to show the kinds and spatial differentiation of street names related to religion in cities and towns of the Archdiocese of Gdansk. There are only 173 street names (4%) originated from religious culture among 4296 streets in 12 urban units. The database TERYT of Central Statistical Office in Warsaw was the source of information about official street number and names in the cities. Religious street names (also called in literature sacral or cult names) of Gdansk archdiocese towns indicate mainly Roman Catholic tradition (99%). Only Mennonites St. in Gdansk comes from other Christian denominations and 48 street names derive from non-Christian origin like ancient Greek and Roman religions, Slavic and Baltic religions. The most frequently chosen street name is John Paul’s II and St Adalbert (patron saint of Gdansk archdiocese and Poland) which are present in every other town. Contrary to Gdansk and Gdynia small towns characterise a bigger share of street names coming from clergymen. The participation of religious street names differs very much from 0% in Hel to 10,2% in neighbouring Jastarnia which is connected to their dissimilar history. Since 1989 local governments often came back to pre-war street patrons and started to give names after recently died priests of merit to local community.

Keywords

PL

archidiecezja gdańska; nazwy ulic; święci patroni

EN

Archdiocese of Gdansk; patron saints; streets’ names

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2011
• Issue: 29
• Pages: 341-353

Contributors

author

Lucyna Przybylska Wydział Oceanografii i Geografii Uniwersytet Gdański

• Wydział Oceanografii i Geografii Uniwersytet Gdański

References

• Statystyka Diecezji Kościoła Katolickiego w Polsce 1992‒2004, red. L. Adamczuk, W. Zdaniewicz, S. H. Zaręba, Warszawa 2006.
• Alfabetyczny spis nazw ulic i placów w mieście Puck (stan na dzień 10.06.2011 r.), w zbiorach autorki.
• Bank Danych Lokalnych, http://www.stat.gov.pl (odczyt z dn. 30 czerwca 2011 r.).
• Borysiak E., Najnowsze tendencje w polskim współczesnym nazewnictwie miejskim, w: Z najnowszych tendencji w polskim nazewnictwie, red. R. Łobodzińska, Łask 2005, s. 43‒49.
• Borzyszkowski J., Kościół katolicki a Kaszubi i „sprawa kaszubska” w XIX i XX wieku, w: Chrześcijaństwo na Pomorzu w X-XX wieku, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk – Słupsk 2001, s. 236‒264.
• Breza E., Nazwy kultowe na Pomorzu Gdańskim, „Acta Universitas Lodensis. Folia Linguistica” 1993, nr 27, s. 15.
• Buczyński M., Pamiątkowe nazwy miejscowe w językach słowiańskich, Lublin 1997.
• Historia Gdańska, red. E. Cieślak, Gdańsk 1993‒1998, t. 3‒4.
• Czerny A., Teoria nazw geograficznych, Warszawa 2011.
• Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, red. S. Gierszewski, Gdańsk 1992‒1997, t. 1‒4.
• Jaracz M., Sposoby nominacji bydgoskich kościołów i kaplic, w: Nazwy mówią, red. M. Pająkowska-Kensik, M. Czachorowska, Bydgoszcz 2004.
• Katalog ulic województwa pomorskiego, Gdańsk 2000.
• Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju, baza danych TERYT Głównego Urzędu Statystycznego, http//www.stat.gov.pl/GUS (odczyt z dn. 16 czerwca 2011 r.).
• Kuklik M., Tryptyk helski, cz. 1, do 1920 r., Gdańsk 2010.
• Obracht-Prondzyński C., Rola Kościoła i wartości związanych z religią w życiu społeczności kaszubskiej (ze szczególnym uwzględnieniem okresu po II wojnie światowej), w: Chrześcijaństwo na Pomorzu w X-XX wieku, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk – Słupsk 2001, s. 292‒315.
• Plan Gdyni i Sopotu, Warszawa 1973.
• Przybylska L., Nazwy sakralne ulic miast wojewódzkich, „Peregrinus Cracoviensis” 2011, z. 22, s. 165‒175.
• Przybylska L., Religijne elementy kultury niematerialnej wybranych miast karpackich, „Roczniki Bieszczadzkie” 2010, nr 18, s. 265‒272.
• Przybylska L., Zróżnicowanie przestrzeni sakralnej Gdyni, Gdynia – Pelplin 2008.
• Przybylska R., Wstęp do nauki o języku polskim. Podręcznik dla szkół wyższych, Kraków 2003.
• Struck R., Nazwy ulic naszej gminy, http//www.jastarnia.pl (odczyt z dn. 24 czerwca 2011 r.).
• Uchwała nr XIV/530/99 Rady Miasta Gdyni z 29 grudnia 1999 roku, w zbiorach autorki.
• Uchwała Nr XIII/9/92 Rady Miasta w Pucku z dnia 1992‒09‒18, w zbiorach autorki.
• Uchwała Nr XXIV/6/93 Rady Miasta w Pucku z dnia 1993‒12‒22, w zbiorach autorki.
• Wyznania religijne. Stowarzyszenia narodowościowe i etniczne w Polsce 2006‒2008, Warszawa 2010.