Uczenie się transformatywne w procesie przewlekłej choroby trzustki. Analiza pamiętników cyfrowych

• Authors: Wojciechowska Zuzanna

Title variants

EN

Transformative learning in the process of chronic pancreatic disease. Digital diary analysis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule autorka podejmuje problematykę uczenia się w procesie choroby w perspektywie teorii uczenia się transformatywnego autorstwa Jacka Mezirowa. Tekst zawiera wnioski z badań biograficznych, prowadzonych w latach 2017-2022, dotyczących etapów uczenia się w kontekście etapów choroby trzustki, zachodzącej transformacji posiadanej przez podmiot ramy odniesienia (reframing), a także zmiany sposobu nadawania znaczeń przez człowieka w wyniku zachodzącego procesu przeramowania. Autorka ukazuje trzy etapy transformatywnego uczenia się na przykładzie narracji wybranych osób badanych. Charakteryzuje również procesy przekształcania posiadanej przez człowieka ramy odniesienia. W dalszej części artykułu autorka przedstawia wpływ wydarzeń przełomowych na uczenie się transformatywne i przemianę poczucia bezradności chorego w sprawczość. Artykuł zawiera również refleksje autorki związane z kwestią dynamiki wpływu choroby na subiektywnie odczuwane przez chorych poczucie szczęścia i spełnienia w życiu.

EN

In this article, the author presents the problem of learning in the disease process from the perspective of the transformative learning theory by Jack Mezirow. The text contains conclusions from the biographical research conducted between 2017-2022 which concerned the stages of learning and the stages of pancreatic disease, the ongoing transformation of the subject’s frame of reference (reframing), as well as changes in the way a person gives meaning to surrounding reality seen as a result of the ongoing process of reframing. She also characterises the processes of the transformation of a person’s frame of reference. In the later part of the article, the author describes the influence of breakthrough events on transformative learning and how it contributes to the transformation of the patient’s sense of helplessness into agency. The article also includes the author’s reflections on the dynamics of the disease’s impact on one’s subjective sense of happiness and fulfilment in life.

Keywords

PL

transformatywne uczenie się; biografia; choroba; zapalenie trzustki; pamiętniki cyfrowe

EN

transformative learning; biography; disease; pancreatitis; digital diaries

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
• Journal: Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses
• Year: 2023
• Volume: 24
• Pages: 241-261

Dates

printed

2023

online

2023

Contributors

author

Wojciechowska Zuzanna

• Uniwersytet Warszawski, Zakład Edukacji Ustawicznej i Andragogiki

References

• Bauman, Z. (2007) Płynne czasy. Życie w epoce niepewności. Tłum. M. Żakowski. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Beck, U. (2002) Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Tłum. S. Cieśla. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Blumer, H. (2009) Interakcjonizm symboliczny. Perspektywa i metoda. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Bruner, J. (1996) Frames for Thinking: Ways of making meaning. W: D. Olson i N. Torrance (red.) Modes of Thought. Explorations in Culture and Cognition. Cambridge: Cambridge University Press, 86-112.
• Chmielecka, M. (2019) Obraz przełomów biograficznych w świetle teorii transformatywnego uczenia się. W: E. Dubas i A. Gutowska (red.) Stałość i zmienność w biografii. Przełomy biograficzne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 93-105.
• Bogdan, J., Elsaftawy, A., Kaczmarzyk, J. i Jabłecki, J. (2012) Epidemiological characteristic of acute pancreatitis in Trzebnica district. Polski Przegląd Chirurgiczny, 84(2), 70-75.
• Chałasiński, J. (1938) Młode pokolenie chłopów, t. I. Warszawa: Państwowy Instytut Kultury Wsi.
• Dąbrowski, A. (2020) Choroby trzustki – postępy. Medycyna Praktyczna, 4, 71-75.
• Demetrio, D. (2000) Autobiografia. Terapeutyczny wymiar pisania o sobie. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
• Denzin, N. (1989) Interpretive Interacionism. Newbury Park CA: Sage.
• Denzin, N. (2011) The Discipline and Practise of Qualitative research. W: N.K. Denzin i Y.S. Lincoln (red.) Qualitative Research 4. Newbury Park CA: Sage, 1-21.
• Denzin, N. i Lincoln, Y. (2015) Metody badań jakościowych, t. 1. Tłum. K. Podemski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Drabik, J. (1996) Aktywność fizyczna w edukacji zdrowotnej społeczeństwa, cz. l. Gdańsk: Wydawnictwo AWF.
• Dubas, E. (2000) Edukacja dorosłych w sytuacji samotności i osamotnienia. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas, E. (2020) The Experience of Alzheimer’s Disease as a Learning Situation. Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 1(10), 220-227.
• Flick, U. (2010) Projektowanie badania jakościowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Freire, P. (2005) Education for Critical Consciousness. New York: Continuum International Publishing Group.
• Giddens, A. (2002) Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Tłum. A Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Głuszek, S. i Kozieł, D. (2012) Prevalence and progression of acute pancreatitis in the Świętokrzyskie Voivodeship population. Polski Przegląd Chirurgiczny, 84(12), 618-625.
• Goodheart, C. i Lansing, M. (1997) Treating people with chronic disease: a psychological guide. Waszyngton: American Psychological Association.
• Gould, R. (1978) Transformations: Growth and Change in Adult Life. New York: Simon & Schuster Books.
• Hałas, E. (2006) Interakcjonizm symboliczny. Społeczny kontekst znaczeń. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hughes, E. (1984) The sociological eye: Selected papers. New Brunswick: Transaction Publishers.
• Illich, I. (2005) Deschooling society. London: Marion Boyars Publishers.
• Kargul, J. (2013) Uczenie się dorosłych w kulturze pośpiechu. W: E. Solarczyk-Ambrozik (red.) Całożyciowe uczenie się jako wyzwanie dla teorii i praktyki edukacyjnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 53-59.
• Kopczyńska, E. (2022) Jedzenie i inne rzeczy. Antropologia zmiany w systemach żywnościowych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kowolik, P. (2001) Badania pedagogiczne opierające się na metodzie biograficznej. Nauczyciel i Szkoła, 3-4(12-13), 115-121.
• Kvale, S. (2012) Prowadzenie wywiadów. Tłum. A. Dziuban. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lasocińska, K. (2016) Kreatywność, transgresje i autokreacja – przełomy biograficzne a potrzeba twórczości osób dorosłych. W: E. Dubas i A. Gutowska (red.) Stałość i zmienność w biografii. Przełomy biograficzne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 105-123.
• Lipczyński, R. (2017) Wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia przewlekłego zapalenia trzustki. Gastroenterologia Kliniczna, 9(3), 65-93.
• Livneh, H. i Martz, E. (2007) An introduction to coping theory and research. W: E. Martz i H. Livneh (red.) Coping with chronic illness and disability theoretical, empirical, and clinical aspect. Nowy Jork: Springer Science and Business Media, 3-28.
• Malewski, M. (2001) Teorie andragogiczne. Metodologia teoretyczności dyscypliny naukowej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Mazurek, E. (2011) Biograficzne uczenie się kobiety doświadczającej choroby nowotworowej piersi w świetle teorii andragogicznych. W: E. Dubas i W. Świtalski (red.) Uczenie się z (własnej) biografii. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 51-68.
• MedicineNet (2017) Coping With Chronic Illness: What Goes Wrong [online]. Dostępny na: https://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=50466 [28.09.2022].
• Mezirow, J. (1991) Transformative Dimensions of Adult Learning. San Francisco: Jossey-Bass.
• Mezirow, J. (2000) Learning to Think Like an Adult. Core Concepts of Transformation Theory. W: J. Mezirow & Associates (red.) Learning as Transformation. Critical Perspectives on a Theory in Progress. San Francisco: Jossey-Bass, 38-56.
• Mezirow, J. (2009) An Overview on Transformative Learning. W: K. Illeris (red.) Contemporary Theories of Learining. Learning Theoristst… in Their Own Words. London-New York: Routledge Taylor & Francis Group, 74-95.
• Ostrzyżek, A. (2008) Jakość życia w chorobach przewlekłych. Problemy Higieny i Epidemilogii, 89(4), 467-470.
• Parsons, T. (2009) System społeczny. Tłum. M. Kaczmarczyk. Kraków: Nomos.
• Pleskot-Makulska, K. (2007) Teoria uczenia się transformatywnego autorstwa Jacka Mezirowa. Rocznik Andragogiczny, 14, 55-67.
• Rydzewska, G. (2011) Zalecenia diagnostyczne i terapeutyczne w przewlekłym zapaleniu trzustki. Rekomendacje Grupy Roboczej Konsultanta Krajowego w dziedzinie Gastroenterologii i Polskiego Klubu Trzustkowego. Przegląd Gastroenterologiczny, 6, 339-352.
• Sasińska-Klas, T. (2021) Wyzwania komunikacyjne w czasach płynnej pandemii – perspektywa socjologiczna. Roczniki Nauk Społecznych, 1(49), 85-100.
• Szmidt, K.J. (2012) Epifania i doświadczenie krystalizujące w biografii twórczej – próba zarysowania pola badawczego. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4(60), 73-86.
• Sękowska, L. (2004) Styl życia a choroby cywilizacyjne. Idō – Ruch dla Kultury: rocznik naukowy: filozofia, nauka, tradycje wschodu, kultura, zdrowie, edukacja, 4, 233-244.
• Sharma, M. (2020) Introduction to Community and Public Health. New Jersey: Wiley.
• Silverman, D. (2016) Prowadzenie badań jakościowych. Tłum. J. Ostrowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Skibińska, E. (2006) Mikroświaty kobiet: Relacje autobiograficzne. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Strauss, A.L. (1977) Mirrors and Masks. The Search for Identity. London: Robertson & Co.
• Szczepański, J. (1948) Użytkowanie dokumentów osobistych w psychologii społecznej. Przegląd Socjologiczny, 10, 55-80.
• Wojciechowska, Z. (2018) Kobiece i męskie wzory (re)konstrukcji biografii w perspektywie zmiany zawodowej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• World Health Organization (2018) World health statistics 2018: monitoring health for the SDGs, sustainable development goals. Luxembourg: WHO.
• World Health Organization (2020) World health statistics 2018: monitoring health for the SDGs, sustainable development goals. Luxembourg: WHO.
• Ziarko, M. (2014) Zmaganie się ze stresem choroby przewlekłej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
• Zierkiewicz, E. (2012) Patografia jako zjawisko kulturowe i jako narzędzie nadawania znaczeń chorobie przez współczesnych pacjentów. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja: kwartalnik myśli społeczno-pedagogicznej, 1(57), 49-61.

Identifiers

ISSN

2084-2740

DOI

https://doi.org/10.34768/dma.vi24.668