Stanisław Stroński jako wybitny polski parlamentarzysta w sejmach II Rzeczypospolitej (1922–1935)

• Authors: Piotrowski Jacek

Title variants

EN

Stanisław Stroński – an Outstanding Member of the Polish Sejm in the Second Polish Republic (1922–1935)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

This article presents the profile of Stanisław Stroński – a well-known member of several terms of the Inter-War Sejm and press publisher (he perfectly combined these two professions, as his journalistic texts echoed the work of a parliamentarian), and Professor of Romance Studies at Jagiellonian University. S. Stroński became known as a colourful and influential figure. He belonged to a group of right-wing leaders and was a leading political opponent of Józef Piłsudski. He took part in the most important debates of his time. He was an activist of the Christian National Party [pol. Stronnictwo Chrześcijańsko-Narodowe], and later of the National Party [pol. Stronnictwo Narodowe]. His numerous sayings (remarks) and the way he conducted parliamentary debates went down in the history of Polish parliamentarism. He was able to argue with his political opponents while delivering a speech without losing the thread. He often used wit, irony and proverbs, and made use of his excellent knowledge of the French language and culture. S. Stroński went down in the history of Polish parliamentarism as an original and uncommon figure.

Keywords

EN

parliamentarians; Stanisław Stroński; sejm; Second Polish Republic; debate; polemic

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2023
• Issue: 2(175)
• Pages: 45-70

Contributors

author

Piotrowski Jacek

• Prof. dr hab. Jacek Piotrowski Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Polska University of Wrocław, Faculty of Historical and Pedagogical Sciences, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0001-5227-9945

References

• Archiwum internetowe Polskiego Radia, <https://www.polskieradio.pl/68/2461/Audio/289985,Wypowiedz-prof-Stanislawa-Stronskiego>.
• [Informacje i dokumenty rodziny Stanisława Strońskiego, z prywatnych zbiorów Pani Radcy Barbary Szalewicz-Witakowskiej, Wrocław].
• Instytut Polski i Muzeum im. gen. Władysława Sikorskiego w Londynie, Kolekcja Stanisława Strońskiego, sygn. 183.
• Narodowe Archiwum Cyfrowe, [Zdjęcia S. Strońskiego z czasów pracy w parlamencie (1922–1935)], sygn. 3/1/0/2/880/3, 3/1/0/2/848/4, 3/1/0/2/849/3, <https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/5965084/obiekty/284420#opis_obiektu>.
• Stroński S., Osoba a naród, „Rzeczpospolita”, 5 VII 1923, nr 181.
• Stroński S., Pół setki katedr, „Kurier Warszawski”, 29 IX 1933, nr 269.
• Stroński S., Rachunek sumienia, „Rzeczpospolita”, 18 VIII 1920, nr 64.
• Stroński S., Sedno rzeczy, „Warszawianka”, 22 VII 1928, nr 199.
• Stroński S., Stanowczych czynów, „Rzeczpospolita”, 4 VIII 1920, nr 50.
• Sprawozdanie stenograficzne z 1 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 28 listopada 1922 r., <https://polona.pl/item/sprawozdanie-stenograficzne-z-posiedzenia-sejmu-rzeczypospolitej-z-dnia-okres-1,OTYxODI1MjQ/0/#info:metadata>.
• Sprawozdanie stenograficzne z 6 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 16 stycznia 1923 r., <https://polona.pl/item/sprawozdanie-stenograficzne-z-posiedzenia-sejmu-rzeczypospolitej-z-dnia-okres-1,OTYxODI1MzY/0/#info:metadata>.
• Sprawozdanie stenograficzne z 8 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 20 stycznia 1923 r., Rozprawa nad exposé Prezesa Rady Ministrów, <https://polona.pl/item/sprawozdanie-stenograficzne-z-posiedzenia-sejmu-rzeczypospolitej-z-dnia-okres-1,OTYxODI1Mzk/0/#info:metadata>.
• Sprawozdanie stenograficzne z 15 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 12 lutego 1923 r., <https://polona.pl/item/sprawozdanie-stenograficzne-z-posiedzenia-sejmu-rzeczypospolitej-z-dnia-okres-1,OTYxODI1NTQ/0/#info:metadata>.
• Sprawozdanie stenograficzne z 18 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 1 marca 1923 r., <https://polona.pl/item/sprawozdanie-stenograficzne-z-posiedzenia-sejmu-rzeczypospolitej-z-dnia-okres-1,OTYxODI1NTk/0/#info:metadata>.
• Sprawozdanie stenograficzne z 24 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 15 marca 1923 r., <https://polona.pl/item/sprawozdanie-stenograficzne-z-posiedzenia-sejmu-rzeczypospolitej-z-dnia-okres-1,OTYxODI1NzI/0/#info:metadata>.
• Sprawozdanie stenograficzne z 40 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 26 maja 1923 r., <https://polona.pl/item/sprawozdanie-stenograficzne-z-posiedzenia-sejmu-rzeczypospolitej-z-dnia-okres-1,OTYxODI2MTE/0/#info:metadata>.
• Sprawozdanie stenograficzne z 42 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 2 czerwca 1923 r., <https://polona.pl/item/sprawozdanie-stenograficzne-z-posiedzenia-sejmu-rzeczypospolitej-z-dnia-okres-1,OTYxODI2MTQ/0/#info:metadata>.
• Sprawozdanie stenograficzne z 48 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 19 czerwca 1923 r., <https://polona.pl/item/sprawozdanie-stenograficzne-z-posiedzenia-sejmu-rzeczypospolitej-z-dnia-okres-1,OTYxODI2Mjc/0/#info:metadata>.
• Sprawozdanie stenograficzne z 79 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 16 listopada 1923 r., <https://polona.pl/item/sprawozdanie-stenograficzne-z-posiedzenia-sejmu-rzeczypospolitej-z-dnia-okres-1,OTYxODI2OTI/0/#info:metadata>.
• Sprawozdanie stenograficzne z 316 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 3 lutego 1927 r., <https://polona.pl/search/?query=title:Sprawozdanie_stenograficzne&filters=dateRange:1927.02.03--1927.02.03,public:1,hasTextContent:0&advanced=1>.
• Sprawozdanie stenograficzne z 317 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 5 lutego 1927 r., <https://polona.pl/item/sprawozdanie-stenograficzne-z-posiedzenia-sejmu-rzeczypospolitej-z-dnia-okres-1,OTYxODMyMjM/0/#info:metadata>.
• Sprawozdanie stenograficzne z 49 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 5 lutego 1932 roku, <https://polona.pl/item/sprawozdanie-stenograficzne-z-posiedzenia-sejmu-rzeczypospolitej-z-dnia-okres-3,OTYxODM1MDE/0/#info:metadata>.
• Dziennik Juliusza Zdanowskiego, t. 4–5, oprac. J. Faryś, T. Sikorski, H. Walczak i A. Wątor, Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, Szczecin 2014.
• Piłsudski J., Pisma zbiorowe, t. 6, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1937.
• [Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu Rzeczypospolitej z lat 1922–1935], <https://polona.pl/item/sprawozdanie-stenograficzne-z-posiedzenia-sejmu-rzeczypospolitej-z-dnia-okres-2,OTYxODMzNDk/0/#info:metadata>.
• Stroński S., Pierwsze lat dziesięć (1918–1928), Gubrynowicz i Syn, Lwów–Warszawa 1928.
• Stroński S., Polityka rządu polskiego na uchodźstwie w latach 1939–1942, t. 1, oprac. J. Piotrowski, Goldruk, Nowy Sącz 2007.
• Szaflik J.R., Klub Parlamentarny PSL–Piast 1926–1931. Protokoły posiedzeń, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1969.
• Chłopecki T., Myśl polityczna i prawna obozu rządzącego w Polsce w latach 1935–1939, Wydawnictwo FNCE, Poznań 2018.
• Cichoracki P., Legenda i polityka. Kształtowanie się wizerunku marszałka Józefa Piłsudskiego w świadomości zbiorowej społeczeństwa polskiego w latach 1918–1939, Księgarnia Akademicka, Kraków 2005.
• Dawidowicz A., Maj E., Prasa Narodowej Demokracji 1886–1939, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2010.
• Faryś J., Stanisław Stroński. Biografia polityczna do 1939 roku, Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe, Szczecin 1990.
• Folkierski W., Stroński – uczony. Stanisław Stroński w 50-lecie pracy pisarskiej, Oficyna Poetów i Malarzy na Emigracji w Anglii, Londyn 1954.
• Głąbiński S., Wspomnienia polityczne, oprac. T. Sikorski i A. Wątor, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2017.
• Kaszuba E., System propagandy państwowej obozu rządzącego w Polsce w latach 1926–1939, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004.
• Kledzik M., Spoliczkowany redaktor naczelny, „Rzeczpospolita”, <https://www.rp.pl/artykul/916309--Rzeczpospolita--pisala--1923--Spoliczkowany-redaktor-naczelny.html>.
• Konopczyński W., Dziennik 1918–1921, cz. 1–2, Muzeum Historii Polski, Kraków 2016.
• Kozicki S., Pamiętniki 1876–1939, oprac. M. Mroczko, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku, Słupsk 2009.
• Łaszkiewicz T., Ziemiaństwo na Pomorzu w okresie dwudziestolecia międzywojennego – w perspektywie codzienności, Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddziały w Inowrocławiu i Toruniu, Toruń 2013.
• Piotrowski J., Problem reform ustrojowych w Polsce po 1926 roku w świetle publicystyki politycznej Stanisława Strońskiego, [w:] Silna demokracja w silnym państwie. Koncepcje reformy ustroju politycznego państwa w publicystyce politycznej XX wieku, pod red. J. Farysia, T. Sikorskiego, P. Słowińskiego, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 2007.
• Piotrowski J., Stanisław Stroński i inni. Grudzień 1922 roku w publicystyce prasowej najlepszych dziennikarzy Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] Prezydent Gabriel Narutowicz i polityczny gorący grudzień 1922 roku. Zbiór studiów, pod red. M. Białokura, Polskie Towarzystwo Historyczne, Opole 2013.
• Piotrowski J., Stanisław Stroński jako polityk „galicyjski”, [w:] Marzyciele i realiści, pod red. T. Sikorskiego i A. Wątora, Wydawnictwo ZAPOL, Szczecin 2009.
• Pragier A., Czas przeszły dokonany, B. Świderski, Londyn 1966.
• Rataj M., Pamiętniki, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1965.
• Rojek W., Biogram Stanisława Strońskiego, Internetowy Polski Słownik Biograficzny, <https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/stanislaw-stronski-1882-1955-polityk-posel-wicepremier-minister>.
• Składkowski F.S., Nie ostatnie słowo oskarżonego, Wydawnictwo LTW, Warszawa 2003.
• Stroński S., Zastój u nas, a przebudowa za granicą, [w:] E. Dubanowicz, J. Stecki, S. Stroński, Ustrój państwa, Stronnictwo Chrześcijańsko-Narodowe, Warszawa 1927.
• Szczepański J., Odmiany czasu teraźniejszego. Metoda biograficzna, „Książka i Wiedza”, Warszawa 1971.
• Świtalski K., Diariusz 1919–1935, „Czytelnik”, Warszawa 1992.
• Witos W., Moje wspomnienia, t. 2, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1990.
• Wojtacki M., O metodzie prac ustrojowych w II Rzeczypospolitej. Praktyka parlamentarna w procesie przekształceń konstytucyjnych, „Przegląd Sejmowy” 2022, nr 1(168).
• Zaszkilniak L., Trudności biograficznego badania albo jak za drzewem zobaczyć las?, [w:] Biografistyka we współczesnych badaniach historycznych, pod red. J. Kolbuszowskiej i R. Stobieckiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2017.
• Zbyszewski W.A., Stroński, „Kultura” 1956, nr 4(102)

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2023.176