XVII-wieczny poradnik rolniczy. Lingwistyczna charakterystyka gatunku (na przykładzie traktatów agronomicznych Jakuba Kazimierza Haura)

• Authors: Galilej Cecylia

Title variants

EN

Seventeenth-century agricultural guidebook. Contribution to the linguistic characteristics of the species (based on agronomic treaties by Jakub Kazimierz Haur)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przeprowadzona analiza genologiczna dawnych poradników rolniczych Jakuba Kazimierza Haura prowadzi do kilku spostrzeżeń. U źródeł poradnika leży jeden z podstawowych aktów mowy – rada, porada, powszechnie stosowany w wielu sytuacjach społeczno-komunikacyjnych. Zalążki gatunku pojawiają się pod koniec średniowiecza i wiążą się z literaturą parenetyczną. Choć analiza poradnika rolniczego z perspektywy historycznej jest trudna do opisu z powodu niewyklarowanego w pełni gatunku oraz bardzo zróżnicowanego kontekstu historycznoliterackiego epoki, można uchwycić kilka cech wspólnych i to nie tylko dla poradnika gospodarskiego, ale też innych jego odmian, różniących się właściwie tylko tematyką i słownictwem terminologicznym (intencja użytkowa, wielofunkcyjność, spójna, hierarchiczna struktura tekstu, wielotekstowość, wielostylowość, dialogowy kontakt między nadawcą a odbiorcą, autokreacja nadawcy jako eksperta, podawanie wskazówek w optymalnej wersji, dydaktyzm, perswazyjność). Niektóre z tych cech utrzymają się do współczesnych czasów i zostaną uznane za ważne wyznaczniki gatunku.

EN

The genological analysis of old agricultural guides by Jakub Kazimierz Haur leads to several observations. At the root of the guide is one of the basic speech acts - advice, widely used in communication in many social situations. The foundations of the genre appear in the late Middle Ages and are associated with parenetic literature. Although the analysis of the agricultural guide in historical perspective is difficult to conduct because the genre is not yet fully developed and because of the varied historical and literary context of the epoch, a few generalizations can be made and not only about the agrarian guide, but also about its other varieties, differing actually just in subject areas and terminology (communicative intention, multifunctionality, coherent, hierarchical structure of the text, many kinds of text types, many kinds of styles, dialogical relation between the sender and the receiver, the self-creation of the sender as an expert, giving advice in the optimal version, didacticism, persuasiveness). Some of these features will be continued to modern times and they will considered as important determinants of the genre.

Keywords

PL

genologia lingwistyczna; poradnik; poradnik rolniczy; literatura parenetyczna

EN

linguistic genology; guide; agricultural guide; parenetic literature

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Prace Językoznawcze
• Year: 2017
• Issue: XIX/4
• Pages: 31-63

Contributors

author

Galilej Cecylia

• Katolicki Uniwersytet Lubleski