Miłość i polityka – japońska nowa fala

• Authors: Krzysztof Loska

Title variants

EN

Love and Politics - the Japanese New Wave

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor prezentuje przegląd problematyki filmów, które we współczesnych ujęciach filmoznawczych kwalifikuje się jako przynależące do tzw. japońskiej nowej fali (nuberu bagu). Popularne porównania z francuską nouvelle vague prowadzą jednak do dostrzeżenia podobieństw zaledwie powierzchownych, sugerują raczej wtórność i naśladownictwo. Tymczasem filmy japońskich reżyserów z pokolenia lat 60. wyróżniało nowatorskie powiązanie płaszczyzny erotycznej i politycznej oraz osadzenie w określonym kontekście historycznym, całkowicie odmiennym od europejskiego. W przypadku japońskiej nowej fali nie mamy jednak do czynienia ze spójnym przedsięwzięciem, ale raczej z pokrewieństwem tematycznym oraz obecnością stałych motywów przewodnich (co ciekawe, sami twórcy niechętnie posługiwali się określeniem nuberu bagu, a nawet prowokacyjnie odrzucali zasadność jego stosowania). W filmach tego pokolenia daje się również dostrzec niechęć do klasycznego kina opartego na wrażeniu realności, skłonność do posługiwania się nielinearną fabułą, rozbijania ciągłości czasoprzestrzennej oraz burzenia mechanizmów identyfikacji, a co za tym idzie – upodobanie do technik dystansujących, tworzących efekt obcości. Powinowactwo duchowe twórców tego pokolenia dostrzegamy również w spojrzeniu na problem podmiotowości.

EN

Loska presents a review of films that are classified as belonging to the Japanese new wave (nuberu bagu). He notices that the popular comparisons with the French nouvelle vague only show superficial similarities that suggest work based on imitation and lacking in originality. However the work of Japanese directors coming from the 1960s generation is marked by exceptional and innovative combination of the erotic with the political, and the historical context that is entirely different from the European one. In the case of the Japanese new wave we are not dealing with a shared or consistent enterprise, rather we find similar main themes and leitmotivs (interestingly some of the artists did not like to use the label of nuberu bagu, and provocatively rejected the legitimacy of its usage). In the films made by this generation one can notice a certain dislike of the classic film based on an impression of reality. Rather the artists like to use non-linear plot, the breaking of the space-time continuity and disturbing the mechanisms of identification, and what follows – the use of distancing techniques creating a defamiliarization effect. The way members of this generation deal with the problem of subjectivity also indicates shared spirituality and sensitivity.

Keywords

EN

Japanese cinema; new wave

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2010
• Issue: 70
• Pages: 121-134

Contributors

author

Krzysztof Loska

• Instytut Sztuk Audiowizualnych, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Jagielloński