Porzucenie jako forma zaniedbania – wybrane zagadnienia karnomaterialne i karnoprocesowe

• Authors: Osiak-Krynicka Katarzyna

Title variants

EN

ABANDONMENT AS A FORM OF NEGLECT – SELECTED SUBSTANTIVE CRIMINAL-LAW AND CRIMINAL-PROCEDURAL ISSUES

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Zaniedbanie jest współcześnie występującą formą przemocy wobec dziecka. Przybiera różne postaci i może dochodzić do niego już w okresie prenatalnym. Jedną z najskrajniejszych form zaniedbania jest porzucenie dziecka, co stanowi przestępstwo według polskiego prawa. Polega ono na zostawieniu dziecka w miejscu, w którym istnieje niewielkie prawdopodobieństwo, że zostanie znalezione i otrzyma odpowiednią pomoc. Skutkiem porzucenia może być śmierć dziecka. Sprawcami tego czynu są osoby, na których ciąży obowiązek zapewnienia opieki małoletniemu. Dziecko powinno być otoczone miłością i bezpieczeństwem już od momentu poczęcia, dlatego bardzo ciężko zrozumieć motywację sprawców, którzy niejednokrotnie porzucają swoje dzieci na pewną śmierć. Porzucenie jest czynem okrutnym i zasługuje na potępienie społeczne, a sprawca na odpowiednio wysoką karę.

EN

Neglect is a contemporary form of violence against a child. It takes various forms and can reach it already in the prenatal period. One of the most extreme forms of neglect is the abandonment of a child, which is a crime according to Polish law. It consists in abandoning the child in a place where there is little probability that the child will be found and given appropriate help. The result of abandonment may be the death of a child. The perpetrator of this act are people who are under the obligation to provide care to a minor. The child should be surrounded by love and safety from the moment of conception, so it is very difficult to understand the motivation of abandoners who often abandon their children to certain death. Abandonment is a cruel act and deserves social condemnation, and the offender is punished accordingly.

Keywords

PL

zaniedbanie; porzucenie; małoletni; przemoc; krzywdzenie

EN

neglect; abandonment; minors; violence; abuse

• Publisher: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
• Journal: Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka
• Year: 2019
• Volume: 18
• Issue: 1
• Pages: 131-152

Contributors

author

Osiak-Krynicka Katarzyna

• Katedra Postępowania Karnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Barlow, J. (2017). Zapobieganie przemocy: właściwe działania na starcie. W: A. Bentovim, J. Gray (red.), Przeciwdziałanie krzywdzeniu dzieci. Oparte na dowodach podejście do profilaktyki i interwencji. Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
• Brągiel, J. (1998). Zaniedbanie dziecka w rodzinie. Roczniki Socjologii Rodziny, tom X, 277–287.
• Brągiel, J. (2016). Zaniedbanie jako kategoria przemocy – przejawy i konsekwencje doświadczane przez dziecko. W: B. Górnicka (red.), Zaniedbanie dziecka. Wybrane aspekty zjawiska (s. 17–37). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Drab, D. (2010). Certyfikaty Przyjaznych Pokoi Przesłuchań Dzieci. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 9(1), 118–120.
• Dubisz, S. (red.). (2003). Uniwersalny słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Dudka, K. (2016). Status dziecka pokrzywdzonego w procesie karnym. W: Kurator procesowy dla małoletniego pokrzywdzonego. Prawne i psychologiczne aspekty udziału małoletniego w postępowaniu karnym (s. 7–21). Warszawa: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę.
• Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę. (2015). Jak prowadzić przesłuchanie dziecka. Metodyka przesłuchania małoletniego świadka. Pobrane z: https://www.edukacja.fdds. pl/9060f419-0697-4011-9c6d-d9280c32a345/Extras/Jak-prowadzicprzesluchanie-dziecka-Metodyka-przesluchania-maloletniego-swiadka.pdf.
• Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę. (2017). Jak zorganizować i wyposażyć Przyjazny Pokój Przesłuchań Dzieci. Pobrane z: https://www.edukacja.fdds.pl/9a18a648-e11c-43e0- b3e0-b8bc8d2c8b44/Extras/broszura-jak-wyp-pokoj-FDDS-12042017.pdf.
• Fundacja Dzieci Niczyje. (2012). Zapobieganie problemowi porzucania dzieci. Pobrane z: https://bettercarenetwork.org/sites/default/files/attachments/Child%20 Abandonment%20and%20Its%20Prevention%20Summary%20Polish%20 Language%20-%20Poland.pdf.
• Gadomska-Radel, A. (2015). Przesłuchanie dziecka jako ofiary przestępstwa. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Goetz, M. (2012). Wtórna wiktymizacja. Niebieska linia, 3. Pobrane z: http://www.niebieskalinia.pl/pismo/wydania/dostepne-artykuly/5093-wtorna-wiktymizacja.
• Horna, M. (2014). Nowelizacja kodeksu postępowania karnego a ochrona małoletniego podczas przesłuchania. Dziecko Krzywdzone. Teoria Badania Praktyka, 13(2), 11–39.
• Horna-Cieślak, M. (2016). Prace legislacyjne dotyczące kuratora procesowego. W: Kurator procesowy dla małoletniego pokrzywdzonego. Prawne i psychologiczne aspekty udziału małoletniego w postępowaniu karnym (s. 94–107). Warszawa: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę.
• Hypś, S. (2012). Ochrona rodziny w polskim prawie karnym. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Hypś, S. (2018). Komentarz do art. 210 Kodeksu karnego. W: A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz. Warszawa: C.H.Beck.
• Keller-Hamela, M. (2007). Standardy wyposażenia i korzystania z przyjaznych pokoi przesłuchań dzieci. W: M. Sajkowska (red.), Przyjazne przesłuchanie dziecka (s. 80–97). Warszawa: Fundacja Dzieci Niczyje.
• Kilińska-Pękacz, A. (2016). Przestępstwo porzucenia. Prokuratura i Prawo, 4, 22–34.
• Kosonoga, J. (2018). Komentarz do art. 210 Kodeksu karnego. W: R. A. Stefański (red.), Kodeks karany. Komentarz. Warszawa: C.H.Beck.
• Kolankiewicz, M. (2012). Zaniedbanie dzieci. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 11(2), 81–94.
• Konarska-Wrzosek, V. (1999). Ochrona dziecka w polskim prawie karnym. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.
• Kornak, M. (2009). Małoletni jako świadek w procesie karnym. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Krajewska, B. (2015). Okna życia w systemie opieki nad dziećmi. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Kubicka-Kraszyńska, U. (2017). Skuteczność rozwiązań chroniących dzieci przed porzuceniem ze skutkiem śmiertelnym i dzieciobójstwem w świetle Konwencji o prawach dziecka. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 16(2), s. 65–90.
• Kühn, G. (2010). Przypadki krzywdzenia dzieci ze skutkiem śmiertelnym. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 10(3), 7–23.
• Kwiatkowska-Darul, V. (2001). Przesłuchanie dziecka. Kraków: Wydawnictwo Zakamycze.
• Laska, E. I. (2011). Zaniedbywanie dzieci w rodzinie jako specyficzna forma przemocy. Pedagogika rodziny, 1, 185–196.
• Mozgawa, M. (red.). (2012). Kodeks karny. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Mierzwińska-Lorencka, J. (2016). Kurator procesowy - zadania, rola, cel ustanowienia. W: Kurator procesowy dla małoletniego pokrzywdzonego. Prawne i psychologiczne aspekty udziału małoletniego w postępowaniu karnym (s. 35–56). Warszawa: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę.
• Misztal-Konecka, J. (2009). Reprezentacja w postępowaniu karnym pokrzywdzonego małoletniego lub ubezwłasnowolnionego. Monitor Prawniczy, 16, 863–872.
• Nóżka, M. (2012). Kategoria „zaniedbania” w kontekście teorii i wyników badań nad zjawiskiem dzieci ulicy. W: W. Warzywoda-Kruszyńska (red.), Bieda dzieci. Zaniedbanie. Wykluczenie społeczne (s. 59–71). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Organizacja Narodów Zjednoczonych. (1959). Deklaracja Praw Dziecka. Pobrane z: https://www.ms.gov.pl/Data/Files/_public/ppwd/akty_prawne/onz/deklaracja_ praw_dziecka.pdf.
• Osiak, K. (2018). Rola osób biorących udział w przesłuchaniu pokrzywdzonego małoletniego w trybie art. 185s k.p.k. Zeszyty Prawnicze UKSW, 18.3, 87–111.
• Osiak, K. (2016). Prawa i obowiązki małoletniego pokrzywdzonego, które przysługują mu podczas przesłuchania w trybie art. 185a Kodeksu postępowania karnego. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 15(4), 87–104.
• Podlewska, J., Trocha, O. (2011). Dzieci – ofiary przestępstw. Warszawa: Fundacja Dzieci Niczyje.
• Policja. (2016). Porzucenie małoletniego albo osoby nieporadnej (art. 210). Pobrane z: http://statystyka.policja.pl/st/kodeks-karny/przestepstwa-przeciwko7/63510,Porzucenie-maloletniego-albo-osoby-nieporadnej-art-210.html.
• Sochocka, L., Komenda-Kołecka, J. (2014). Zaniedbanie – (nie)świadomą formą przemocy wobec dziecka, Medycyna Środowiskowa. Environmental Medicine, 17(1), 83–89.
• Szymańczak, M. (1991). Dziecko maltretowane i dziecko w innych krytycznych sytuacjach życiowych. W: J. Komorowska (red.), Dziecko we współczesnej Polsce , tom I. (s. 250–271). Warszawa: Ośrodek Badań Społecznych.
• Trocha, O. (2016). Dylematy kuratora dla małoletniego pokrzywdzonego w postępowaniu karnym. W: Kurator procesowy dla małoletniego pokrzywdzonego. Prawne i psychologiczne aspekty udziału małoletniego w postępowaniu karnym (s. 65–77). Warszawa: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę.
• Trocha, O. (2014). Spojrzenie na zjawisko krzywdzenia dzieci. Edukacja Prawnicza, nr 2. Warylewski, J. (red.). (2012). System prawa karnego. Przestępstwa przeciwko osobom indywidualnym. Warszawa: C.H.Beck.