Edukacja misjonarzy dla krajów protestanckich w Alumnacie Papieskim w Braniewie (1579-1798)

• Authors: Wiśniewski Jan

Title variants

EN

Education of the missionaries for the Protestant countries in the Papal College in Braniewo (1579-1798)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor przedstawił organizację, program nauczania i funkcjonowanie jezuickich kolegiów w wiekach XVI-XVIII. Następnie omówił działanie seminarium duchownego w Braniewie począwszy od jego powstania w 1565 roku do zamknięcia w końcu XVIII wieku. W dalszej części artykułu autor zaprezentował cele założonego w 1576 roku w Braniewie Papieskiego Alumnatu. Scharakteryzował jego sposób działania, regulaminy, program nauczania, tryb życia alumnów. Najważniejszym celem powołania Alumnatu miało być przygotowanie kapłanów do pracy misyjnej w krajach protestanckich i prawosławnych. Zakładano, że zostanie w nim dobrze przygotowana grupa kapłanów katolickich, którzy będą skutecznie przeciwstawiali się szerzeniu nauki M. Lutra i prawosławia. Papieskie seminarium w Braniewie stanowiło najważniejszy ośrodek antyreformacyjny w ówczesnej Polsce. Jego alumni pracowali jednak nie tylko w Polsce, ale i w krajach protestanckich. W samym Alumnacie studiowali poza Polakami liczni obcokrajowcy z krajów protestanckich i prawosławnych. Papieski Alumnat w Braniewie został ostatecznie zamknięty w 1798 roku.

EN

The author of the essay starts with a description of Jesuit colleges and their curricula from the 16th to the 18th centuries. He then presents the history of the seminary in Braniewo since its foundation in 1565 until its closure at the end of the 18th century. After that he proceeds to a detailed description of the Papal College in Braniewo, founded in 1576: its curriculum, organisation, rules and daily lives of the students. The main objective of the College was to train priests for missions in Protestant and Orthodox countries, in order to repel the teaching of M. Luther and Orthodox beliefs. It was the most important antireformation centre in Poland. Besides Polish students, there were many from Protestant and Orthodox countries. The College was closed in 1789.

Keywords

PL

kolegia jezuickie; seminarium jezuickie w Braniewie; Alumnat Papieski w Braniewie

EN

Jesuit colleges; Jesuit Seminary in Braniewo; Papal College in Braniewo.

• Publisher: Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2016
• Issue: 2
• Pages: 40-48

Dates

published

2016-12-31

Contributors

author

Wiśniewski Jan

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

References

• J. Pawłowski, Wkład jezuitów do rozwoju zoologii polskiej od wieku XVII do roku 1918, w: I. Stasiewicz-Jasiukowa (red.), Wkład jezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, Kraków 2004, s. 172.
• S. Librowski, Dekret Soboru Trydenckiego o seminariach i pierwsze seminaria diecezjalne w Polsce, „Ateneum Kapłańskie", nr 72, 1969, s. 204-236; L. Piechnik, Jezuickie Seminaria Diecezjalne w Polsce (1564-1773), „Collectanea Theologica", t. 46, nr 4, 1976, s. 45-69; E. Brachvogel, Das Priesterseminar in Braunsberg, Braunsberg 1932, s. 23-27.
• R. Darowski, Zarys filozofii jezuitów w Polsce od XVI do XIX wieku, w: I. Stasiewicz-Jasiukowa (red.), Wkład jezuitów...., s. 124-125.
• Seminarium Duchowne Diecezjalne, w: L. Grzebień (red.), Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, Kraków 1996, s. 610.
• S. Bednarski, Podstawowe zasady szkolnictwa jezuickiego, w: Z dziejów szkolnictwa jezuickiego w Polsce, s. 19-24; J. Korewa, Rola braniewskiego Hosianum w dziele zespolenia Warmii z Rzeczpospolitą w w. XVI-XVIII, „Studia Warmińskie", t. 5, 1968, s. 81.
• J. Wiśniewski, Powołanie do istnienia i rozwój seminarium duchownego w diecezji warmińskiej, „Studia Elbląskie", t. 15, 2014, s. 25; B. Chorostian, Dzieje miasta. Braniewo, w: Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1973, s. 97-103.
• A. Kopiczko, Ustrój i organizacja diecezji warmińskiej w latach 1525-1772, Olsztyn 1993, s. 134.
• L. Piechnik SJ, „Ratio studiorum": fundament działalności edukacyjnej i naukowej jezuitów, w: I. Stasiewicz-Jasiukowa (red.), Wkład jezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, Kraków 2004, s. 69-89.
• Z. Pawlikowska-Brożek, Podręczniki matematyczne dla polskich szkół jezuickich, w: I. Stasiewicz-Jasiukowa (red.), Wkład jezuitów..., s. 245.
• Taż, Wybitne publikacje matematyczne polskich uczonych jezuickich siedemnastego wieku, w: I. Stasiewicz-Jasiukowa (red.), Wkład je z u itów ., dz. cyt., s. 225, 227.
• Taż, Podręczniki matematyczne dla polskich szkół jezuickich, s. 247.
• J. Pawłowski, Wkład jezuitów do rozwoju..., s. 173.
• P. Kohler, Jezuici w dziejach botaniki polskiej, w: I. Stasiewicz-Jasiukowa (red.), Wkład jezuitów..., s. 154.
• S. Achremczyk, A. Szorc, Braniewo, Olsztyn 1995, s. 174.
• Possevino Antonio, w: L. Grzebień(red.), Encyklopedia wiedzy o jezuitach..., s. 532.
• A. Szorc, Marcin Kromer (1512-1589), biskup warmiński w latach 1569-1589, w: S. Achremczyk (red.), Poczet biskupów warmińskich, Olsztyn 2008, s. 177.
• J. Wiśniewski, o uposażeniu proboszcza i kościoła w Fiszewie, Uposażenie kościołów, duchowieństwa i służby kościelnej w diecezji pomezańskiej (XVI-XVIII w.), Olsztyn 2013, s. 46-48, 197-200.
• E. Waschinski, Das kirchliche Bildungswesen in Ermland. Westpreussen und Posen, Braunsberg 1928, s. 266-267.
• Encyklopedia Katolicka, t. 1, s. 394-395.
• G. Luhr, Die Matrikel des papstlischen Seminars zu Braunsberg 1578-1798, w: MHW, t. 11, Konigsberg 1925-1926.
• S. Adamski, Alumnat papieski w Braniewie 1578-1798, Lublin 1969

Identifiers

ISSN

1233-9717