POLACY W BIAŁORUSKIEJ SOCJALISTYCZNEJ REPUBLICE SOWIECKIEJ 1986–1991. WYBRANE ASPEKTY1

• Authors: Gawin Tadeusz

Title variants

EN

POLES IN THE BELORUSSIAN SOCIALIST SOVIET REPUBLIC IN 1986–1991. SELECTED ISSUES

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The article is an attempt at presenting the ways in which the Polish People’s Repub-lic’s and the Third Polish Republic’s authorities took advantage of the Gorbatschev’s perestroika in the USSR as well as of the new intellectual currents in Poland to help the Poles in the USSR to pursue their national revival. The text is based on archival documents (mainly from Archiwum Akt Nowych, zespół Wydział Zagraniczny Komitetu Centralnego PZPR) as well as an analysis of the most recent publications concerning the issue. The article first aims at answering the questions how the Poles in Belarus used the offered sup-port in 1988–1991 and if they managed to lay foundations for the future Polish activity in Belarus. Second, it tries to assess if and to what extent the Poles living in Poland were involved in the authorities’ actions for the benefit of their compatriots in Belarus.

Keywords

EN

Poles in Belarus; international relations; Polish People’s Republic (PRL); USRR; Third Polish Republic (III RP)

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Polityka i Społeczeństwo
• Year: 2014
• Issue: 1(12)
• Pages: 17-38 (22)

Contributors

author

Gawin Tadeusz

• publicysta, historyk i działacz polonijny

References

• Towarzystwo „Polonia” zespół 6 sygnatura 251 (AAN 6/251). Towarzystwo Łączności z Polonią Zagraniczną „Polonia” w Warszawie zespół 1140 (AAN 1140). Polska Zjednoczona Partia Robotnicza Komitet Centralny zespół 1354 (AAN 1354).
• APSKO.1, teczka nr 2, List M. Obiedzińskiego do prezesa PSKO T. Gawina z 1.01.1989.
• APSKO.2, teczka nr 2. List prezesa PSKO im. Adama Mickiewicza Tadeusza Gawina do sekretarza generalnego Towarzystwa Łączności z Polonią Zagraniczną Józefa Klasy (kopia).
• APSKO.3, teczka nr 2, List Józefa Klasy do prezesa PSKO Tadeusza Gawina 07.02. 1989.
• APSKO.4, teczka nr 2., List Sekretarza Generalnego Towarzystwa „Polonia” Józefa Klasy z załączoną uchwałą VII Zjazdu Towarzystwa Łączności z Polonią Zagraniczną „Polonia” o zakończeniu działalności Towarzystwa do prezesa PSKO imienia Adama Mickiewicza Tadeusza Gawina.
• Dokumenty założycielskie I Zjazdu ZPB w Grodnie, 16.06.1990.
• Czego oczekują Polacy w Związku Radzieckim, „Trybuna Ludu” 1989 nr 273.
• Czubiński A., 1995, Czynniki kształtujące granice odrodzonego państwa polskiego w latach 1918–1945 [w:] Jałta z perspektywy półwiecza, red. S.A. Nicieja, Opole.
• XX Съезд КПСС и его исторические реальности, под общей редакцией В. Журав-лёва, Москва.
• Eberhardt P., 1998, Polska ludność kresowa. Rodowód, liczebność, rozmieszczenie, Warszawa.
• Gawin T., 1993, Ojcowizna, Lublin–Grodno.
• Gawin T., 2003, Zwycięstwa i porażki, Białystok.
• Gawin T., 2007, Związek Polaków na Białorusi 1988–2005. Historia działalności, Białystok.
• Gawin T., 2010, Polskie odrodzenie na Białorusi 1988–2005, Białystok.
• Gawin T., 2013, O bycie Polakiem. Polacy w Białoruskiej Socjalistycznej Republice Sowieckiej 1944–1991, Grodno–Białystok.
• Giebień H., 2005, Związek Polaków (BSRR-RB) w latach 1988–2004 [w:] Polska mniejszość narodowa w Europie Środkowo-Wschodniej. Nowe problemy i wyzwania wobec współczesnych przemian w państwach regionu, red. Z.J. Winnicki, Wrocław.
• Hlebowicz A., 1991, Polskie duchowieństwo katolickie na Białorusi i Ukrainie po II wojnie światowej [w:] Polacy w Kościele Katolickim w ZSRR, red. E. Walewander, Lublin.
• Inteligencja wobec nowych problemów socjalizmu. Spotkanie Michaiła Gorbaczowa z przedstawicielami polskiej inteligencji, Warszawa 1988.
• Jaruzelski W., 1987, 1986. Przemówienia, Warszawa.
• Jaruzelski W., 1988, 1985. Przemówienia, Warszawa.
• Komaiszko L., 1989, Po pół wieku do bratniej mogiły, „Czerwony Sztandar” nr 233.
• Lewićkyj B., 1966, Polityka narodowościowa Z.S.R.R. w dobie Chruszczowa, Paryż.
• Materjały XX Zjazdu Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, 14–25 lutego 1956 r., Referaty, wybór przemówień, uchwały i rezolucje, Warszawa.
• Mazowiecki T., 1989, Słowo do Polonii Radzieckiej, „Czerwony Sztandar” nr 273.
• Pogrzeb żołnierzy Września w Kaletach, „Trybuna Ludu” 1989 nr 299.
• Przemówienia M. Gorbaczowa i W. Jaruzelskiego wygłoszone na uroczystościach 70. rocznicy Wielkiego Października oraz na spotkaniu przedstawicieli partii i ruchów w Moskwie 2–5.XI.1987, Warszawa 1987.
• Siemionow A., 2011, Polak z wyboru, Lublin–Lida.
• Скробоцкий E., 1989, Траурный митинг в Калетах, „Гродненская Правда” nr 193.
• Spotkanie z Polską 11–16 lipca 1988, Warszawa.
• Srebrakowski A., 1995, Liczba Polaków w ZSRR w świetle oficjalnych statystyk radzieckich [w:] Mniejszości narodowe i religijne w Europie Środkowo-Wschodniej w świetle statystyk XIX i XX wieku, red. Z. Sułowski, J. Skarbek, Lublin.
• Stosunki dyplomatyczne Polski 1944–1977 r. Informator, t. 1, Europa państwa socjalistyczne, Warszawa.
• „Trybuna Ludu” 1989, nr 275.
• Uszakiewicz S., Być Polakiem, „Głos znad Niemna” 1992 nr 3.
• Winnicki Z.J., 1995, Związek Polaków na Białorusi [w:] Szkice kresowe, red. Z.J. Winnicki, Wrocław.
• Winnicki Z.J., 1996, Szkice kresowe, Wrocław.
• Winnicki Z.J., 2002, Metody osłabiania poczucia świadomości narodowej. Uwagi o wpływie i skutkach zastosowania niektórych metod i środków depolonizacyjnych na obszarze Ziem Białoruskich na polską świadomość narodową w drugiej połowie XX wieku i współcześnie, „Magazyn Polski” nr 3–4.
• Winnicki Z.J., 2003, Współczesna doktryna i historiografia białoruska (po 1989) wobec Polski i polskości, Wrocław.
• Winnicki Z.J., 2008, „Polsko-polskie” pogranicze pomiędzy Białorusią a Litwą. Refleksje [w:] Polskie pogranicza w procesie przemian, t. 1, red. Z. Kurcz, Wałbrzych.
• Wizyta przedstawicieli organizacji polonijnych w ZSRR, „Trybuna Ludu” 1989, 20 kwietnia.
• Встреча в президиуме Верховного Совета БССР, „Советская Белоруссия” 1990, nr 70 (17851).
• Werenicz W., 1991, Historyczne i kulturalne podstawy świadomości narodowej Polaków w Związku Radzieckim (na przykładzie Republiki Białoruskiej) [w:] Polacy w Kościele Katolickim w ZSRR, red. E. Walewander, Lublin.
• (List 1) List elektroniczny J. Sienkiewicza do T. Gawina z 30.10.2012.
• (List 2) List elektroniczny od prezesa Fundacji Józefa Adamskiego do Tadeusza Gawina z 17 listopada 2012 roku.

Identifiers

ISSN

1732-9639