MIĘDZY OPTYMIZMEM I PESYMIZMEM DZIEJOWYM – JACQUES’A MARITAINA KONCEPCJA REALIZMU HISTORIOZOFICZNEGO

• Authors: Piotr Wasyluk

Title variants

EN

BETWEEN OPTIMISM AND PESSIMISM OF HISTORY: JACQUES MARITAIN’S CONCEPTION OF HISTORIOSOPHIC REALISM

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest filozoficzna koncepcja dziejów J. Maritaina, jednego z bardziej wpływowych współczesnych filozofów, inspirowanych myślą chrześcijańską. Interpretując historię, Maritain stawia pytanie, czy filozofia dziejów jest dzisiaj potrzebna oraz jaki rodzaj refleksji nad historią byłby możliwy. Zdaniem francuskiego filozofa, filozofia dziejów stanowi istotną część filozoficznej refleksji, ale należy rozumieć ją przede wszystkim jako filozofię praktyczną. Rozważając problem idei postępu dziejowego Maritain dystansuje się zarówno od koncepcji pesymizmu i katastrofizmu historiozoficznego, jak również naiwnego optymizmu uważając, że rzeczywisty postęp jest możliwy jedynie jako synteza podmiotowego i przedmiotowego aspektu ludzkiej egzystencji, a jego prawdziwy obraz kształtowany jest przez aktywność jednostki i osoby.

EN

The subject matter of the article is an idea of philosophy of history of J. Maritain, one of the most influential contemporary philosopher, inspired with Christian thought. In his interpretation of history, Jacques Maritain asks a question, if philosophy of history is possible and what is a genuine philosophy of history. French philosopher comes to believe that philosophical reflection upon history is important part of philosophy itself, but should be understand as practical philosophy. Also Maritain distances himself from historiosophical pessimism and catastrophe theories as well as naive optimism. He believe in progress, but as a personalist, he finds it as a synthesis of subjective and objective frames of human life. In his opinion, true progress is possible but it depends on human and personal activity.

Keywords

PL

filozofia dziejów; optymizm; Maritain; prawa dziejowe; postęp

EN

philosophy of history; optimism; Maritain; historical laws; progress

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Filozoficzne
• Year: 2012
• Volume: 60
• Issue: 2
• Pages: 5-23

Contributors

author

Piotr Wasyluk

• Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

References

• Arendt H.: Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej, Warszawa: KR 2011.
• Bartnik Cz.: Historia ludzka i Chrystus, Katowice: Księgarnia św. Jacka 1987.
• Gilson E.: Duch filozofii chrześcijańskiej, Warszawa: PAX 1958.
• Głombik Cz.: Metafizyka kultury. Grabmann – Maritain – neoscholastyka polska, Warszawa: UŚL 1982.
• Granat W.: Osoba ludzka. Próba definicji, Lublin: Wydawnictwo KUL 2006.
• Kłósak K.: Chrześcijańska filozofia historii w ujęciu Jakuba Maritaina, „Analecta Cracoviensia” 1971, nr 3, s. 125-169.
• Maritain J.: Człowiek i państwo. Kraków: Znak 1993.
• Maritain J.: Humanizm integralny. Zagadnienia doczesne i duchowe nowego świata chrześcijańskiego, Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas” 1960.
• Maritain J.: Nauka i mądrość, Warszawa–Ząbki: Fronda 2005.
• Maritain J.: On the Philosophy of History, New York: Charles Scribner’s Sons 1957.
• Maritain J.: Pisma filozoficzne, Kraków: Znak 1988.
• Maritain J.: The Twilight of Civilizations, New York: Sheed & Ward 1943.
• Maritain J.: Trzej reformatorzy. Luter, Kartezjusz, Rousseau, Warszawa: Fronda 2005.
• Michalski K.: Dokąd idziemy, [w:] K. Michalski, Dokąd idziemy. Pisma wybrane, Kraków: Znak 1964, s. 15-33.
• Mounier E.: Chrześcijaństwo i pojęcie postępu, Warszawa: Znak 1968.
• Mrówczyński T.: Personalizm Maritaina i współczesna myśl katolicka, Warszawa: Książka i Wiedza 1964.
• Pieper J.: Nadzieja a historia. Pięć wykładów salzburskich, Warszawa: PAX 1981.
• Possenti V.: Nihilizm teoretyczny i „śmierć metafizyki”, Lublin: PL-SITA – Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 1998.
• Rogalski A.: Dramat naszego czasu. Szkice o kulturze i cywilizacji, Warszawa: PAX 1959.
• Spengler O.: Zmierzch Zachodu. Zarys morfologii historii powszechnej, Warszawa: KR 2001.
• Swieżawski S.: Zagadnienie historii filozofii, Warszawa: Semper 2005.
• Turowicz J.: Wprowadzenie, [w:] J. Maritain, Pisma filozoficzne, Kraków: Znak 1988, s. 7-19.
• Urs von Balthasar H.: Teologia dziejów. Zarys, Kraków: Znak 1996.