Etiopia pomiędzy mową a pismem. Spór nie tylko intelektualny pomiędzy cesarzem i pisarzem o koncepcje państwa

• Authors: Rubinkowska-Anioł Hanna , Wołk-Sore Ewa

Title variants

EN

Ethiopia Between Speech and Writing. A Not Solely Intellectual Dispute Between the Emperor and a Writer About the Concepts of the State

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Fikir Iske Mekabir (Love To The Grave) is amongst the most important novels written in Amharic. Its author, Haddis Alemayehu, was an Ethiopian writer, statesman and a representative of the intellectual elite during the period of Emperor Haile Sellassie I (1930–1974). The aim of the article is to analyse the preface to the novel, where the author proposes a reform of the Ethiopian writing system as an example of the then expected changes, which were supposed to make the state administration more efficient. The analysis of the text is proposed along with a description of the period in which the Ethiopian Empire was to be transformed from the traditional model of administration and state rule towards one of modernity, as it is broadly understood.

Keywords

EN

Ethiopia; literacy; Ethiopian writing; Haile Selassie I; Haddis Alemayehu

• Publisher: Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne
• Journal: Afryka
• Year: 2015
• Issue: 41
• Pages: 31-52

Contributors

author

Rubinkowska-Anioł Hanna

• Katedra Języków i Kultur Afryki, Wydział Orientalistyczny, Uniwersytet Warszawski, Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa, Polska

author

Wołk-Sore Ewa

• Katedra Języków i Kultur Afryki, Wydział Orientalistyczny, Uniwersytet Warszawski, Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa, Polska

References

• Afeuerk Gebre Ijesus, Lybb uelled tarik: Tobja [“Historia zrodzona w sercu: Tobja”], Roma 1908; Dirre Daua 1926/27.
• Alemu Alene Kebede, A Short Political Biography of Kibur Ato Haddis Alemayehu, „African Journal of History and Culture”, 7, 1, 2015. Dostępny na: http://www.academicjournals.org/article/article1418743584_Kebede.pdf [dostęp z: 2015-06-10].
• Amsalu Aklilu, The Ethiopian Languages Academy: History and Current Development, [w:] Proceedings of the Seventh International Cenference of Ethiopian Studies, red. S. Rubenson, Lund 1984, s. 11–15.
• Asfaw Damte, Haddis Alämayyähu, [w:] Encyclopaedia Aethiopica, red. S. Uhlig, tom II, Wiesbaden 2005, s. 959–960.
• Bairu Tafl a, The ‘Awag: an Institution of Political Culture in Traditional Ethiopia, [w:] Proceedings of the Seventh International Conference of Ethiopian Studies, red. S. Rubenson, Addis Abeba 1984, s. 365–372.
• Bright W., A matter of typology: alphasyllabaries and abugidas, „Studies in the Linguistic Sciences”, 30, 1, 2000, s. 63–71.
• Desta Tekle Ueld, Addis amarynia mezgebe k’alat [“Nowy słownik języka amharskiego”], Addis Abeba 1970.
• Fevriér J.G., Histoire de l’écriture, avec 135 figures dans le texte, Paris 1948.
• Gabrahiwot Baykadagn The State and Economy of Early 20th Century Ethiopia: Prefiguring Political Economy c. 1910, tłum. Tenkir Bonger, London 1995
• Garretson P., English Genteman and Ethiopian Nationalist: The Life and Times of Hakim Wärqenäh, Dr. Charles Martin, Woodbridge, New York 2012.
• Haddis Alemajehu, Itjopja myn ajnet astedadder jasfelligatal? [„Jakich rządów potrzebuje Etiopia?”], Addis Abeba 1974.
• Id., Fykyr yske mekabyr [„Miłość aż po grób”], 9-te wydanie, Addis Abeba 2003/2004.
• Id., Teret, teret jemeseret [„Bajka, bajka, jest podstawą”], Addis Abeba 1955/56.
• Haile Selassie I, Autobiography of Emperor Haile Selassie I, “My Life and Ethiopia’s Progress” 1892 – 1937, tłum. E. Ulendorff, Oxford 1976.
• Kebbede Mikaiel, Romeuonna Żuliet [„Romeo i Julia”], Addis Abeba 1953/54.
• Krzyżanowska M., Uczeń na prażonym ziarnie, „Afryka”, 29–30, 2009, s. 25–47.
• Leslau W., La réforme de l’alphabet éthiopien, „Rassegna di Studi Etiopici”, 12, 1954.
• Levine D., Wax and Gold, Chicago 1965.
• Mantel-Niećko J., Od alfabetu do sylaby, czyli reforma pisma Ezany, „Kontynenty”, 12, 1980.
• Marcus H.G., Haile Sellassie I: The Formative Years 1892–1936, Berkeley 1989.
• Molvaer R.K., Black Lions. The Creative Lives of Modern Ethiopia’s Literary Giants and Pioneers, Lawrenceville, Asmara 1997.
• Pankhurst R., Emmeru Haylä Śellase, [w:] Encyclopaedia Aethiopica, red. S. Uhlig, tom II, Wiesbaden 2005, s. 276–278.
• Rubinkowska-Anioł H., Hajle Syllasje, Mowa genewska. Forum Ligi Narodów, czerwiec 1936, „Literatura na Świecie”, 7/8, 2014, s. 273–289.
• Ead., Wołk-Sore E., Etiopski intelektualista i jego dzieło – pomiędzy literaturą a oraturą, [w:] red. I. Kraska-Szlenk, B. Wójtowicz, Current Research in African Studies, Warsaw 2014, s. 331–346.
• Ead., Memuary Mahteme Syllasje Uelde Mesk’ela czyli etiopskie spojrzenie na cesarstwo w okresie zmian, „Afryka”, 37, 2013, s. 91–108.
• Ead., Wäldä Sadeq Goššu, [w:] Encyclopaedia Aethiopica, red. A. Bausi and S. Uhlig, tom IV, Wiesbaden 2011, s. 1107–1108.
• Taddesse Adera, Ali Jimale Ahmed (red.), Silence is not Golden. A Critical Theoretical Issues and Sample Surveys, Anthology of Ethiopian Literature, Lawrenceville 1995.
• Weninger S., Ge’ez, [w:] Encyclopaedia Aethiopica, red. S. Uhlig, tom II, Wiesbaden 2005, s. 732–735.
• Wołk-Sore E., Sylabiczne pismo języków semickich Etiopii, [w:] red. N. Pawlak, Języki Azji i Afryki, Warszawa 2008, s. 125–141.
• Id., E. Wołk-Sore Dästä Täklä Wäld, [w:] Encyclopaedia Ethiopica, red. S. Uhlig, tom II, Wiesbaden 2005, s. 107.
• Ymmyru, Abebe Retta, Mersie Hazen, F. Laubach, Fidelyn maszszaszal [„Ulepszenie pisma etiopskiego”], Addis Abeba 1948.