O śląsko-małopolskich sporach granicznych okresie międzywojennym

• Authors: Kwiatek Aleksander , Kwiatek Jolanta

Title variants

EN

On the frontier questions denoting Silesia and Lesser Poland in the interwar period

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest próba przedstawienia relacji Górnego Śląska z Małopolską i Krakowem w okresie międzywojennym. Relacje te rozwijały się na kilku płaszczyznach: gospodarczej, społecznej, kulturowej. Artykuł niniejszy dotyczy ich pewnego wycinka, a mianowicie śląsko-małopolskiego sporu granicznego jaki wywiązał się między środowiskami politycznymi obu regionów o przywództwo i dominację na obszarze Polski południowej. Podstawową bazę źródłową artykułu stanowi prasa, przeważnie krakowska, warszawska, śląska, nigdy dotąd w takim stopniu nie wykorzystana. Kwestia zasadnicza niniejszego studium sprowadza się do pytania, jakie były źródła i przyczyny opisywanego sporu , jakie czynniki decydowały o kierunkach jego rozwoju, czy sam spór był uzasadniony i jakie wywołał skutki. Artykuł zdecydowanie obala funkcjonującą w historiografii polskiej i niemieckiej tezę o słabym zainteresowaniu przez II Rzeczpospolitą sprawami Śląska.

EN

The aim of the article is an attempt to present the connections of Upper Silesia with Lesser Poland and Cracow in the mid-war period. This association can be perceived from different perspectives: the economic, the social and the cultural ones. The present article touches upon their fraction only, i.e. the frontier question in regards to Silesia and Lesser Poland, which had been the feature between both centres of political environment in context of the leadership and the supremacy in the area of Southern Poland. The basic source material for the article is the press, mainly that of Cracow, Warsaw and Silesia, which up to that moment had never been covered to the degree. Whereas the main theme of this study could be put into a sentence of what the rise of the reasons for the indicated matter was, what factors were responsible for its growth tendency, then – whether or not the question itself was justified and what outcome it could evoke. The article definitely disproves the idea that had already been accepted by the Polish and German historiography as if the Second Polish Republic might have become disinterested in the fate of Silesia.

Keywords

PL

autonomia śląska; spór graniczny; Kraków jako kulturowe centrum Polski południowej; Katowice jako gospodarcze centrum II Rzeczypospolitej

EN

the autonomy of Silesia; the frontier question; Cracow as a cultural centre of Southern Poland; Katowice as an economic centre of the Second Polish Republic

• Publisher: Uniwersytet Opolski, Instytut Politologii
• Journal: Border and Regional Studies
• Year: 2017
• Volume: 5
• Issue: 2
• Pages: 73-104

Dates

published

2017

Contributors

author

Kwiatek Aleksander

• Uniwersytet Opolski, Instytut Politologii

author

Kwiatek Jolanta

• Uniwersytet Opolski

References

• Bobrzyński, M. (1920). O zespoleniu dzielnic Rzeczypospolitej. Kraków.
• Brożek, A. (1993). Górny Śląsk i Polska lata 1919-1921 jako apogeum wzajemnego zaangażowania. W: A. Brożek (red.), Powstania śląskie i plebiscyt w procesie zrastania się Górnego Śląska z Macierzą. Materiały z sesji naukowej historyków powstań śląskich zorganizowanej w dniach 24-25 kwietnia 1991 roku w Bytomiu oraz na Górze Św. Anny, Bytom.
• Brzeziński, W. (1930). Podział administracyjny państwa. Kurier Warszawski, 5 II 1930 (wydanie wieczorne), nr 35, s. 3.
• Kramsztyk, J. (1921a). Upper Silesia in Economic Relation to Poland and Germany. Mikołów.
• Kramsztyk, J. (1921b). Związek gospodarczy Górnego Śląska z Polską a Niemcami, cz. I. Przegląd Gospodarczy, 1 I 1921, nr 1.
• Kramsztyk, J. (1921c). Związek gospodarczy Górnego Śląska z Polską a Niemcami, cz. II. Przegląd Gospodarczy, 15 I 1921, nr 2.
• Krauze, J. (1931). Jak przebudować państwo polskie. Ilustrowany Kurier Codzienny, 11 IV 1931, nr 99, s. 2.
• Kumaniecki, K.W. (1921). Ustrój władz samorządowych na ziemiach Polski w zarysie. Kraków.
• Kumaniecki, K.W. (1918). Zarys urządzenia administracji w Polsce. Kraków.
• Kumaniecki, K.W. (1930). Uwagi o podziale administracyjnym państwa. W: Kraków stolicą kresów południowo-zachodnich. Studia nad podziałem administracyjnym państwa. Kraków.
• Kutrzeba, S. (2006). Swoistość polskiej kultury i jej stosunek do Zachodu. Wybór pism, wstęp S. Grodziski. Kraków.
• Kutz, K. (2014). Śląsk jest moją religią. 85 felietonów na 85 urodziny. Katowice: Europa+ Twój Ruch.
• Kwiatek, A. (2012). O antynomii Wschód – Zachód w II Rzeczypospolitej i jej śląskim kontekście, Cz. I: od podziału Górnego Śląska do tzw. wyborów brzeskich. Studia Śląskie, t. 71, s. 11-44.
• Kwiatek, A. (2013). O antynomii Wschód – Zachód i jej śląskim kontekście, Cz. II. Studia Śląskie, t. 72, s. 15-42.
• Kwiatek, A. (2002). Feliksa Konecznego związki ze Śląskiem. W: W klimacie śląskiej humanistyki. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Franciszkowi A. Markowi w pięćdziesięciolecie pracy dydaktycznej i naukowej, red. J. Kwiatek, E. Sapia-Drewniak. Opole, s. 235-243.
• Kwiatek, A. (2009). Śląsk i Ślązacy w twórczości Melchiora Wańkowicza. W: Silesia-de te fabula narratur. Teksty ofiarowane Profesorowi Michałowi Lisowi. Opole: Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, s. 321-331.
• Kwiatek, A. (2006). Wojciech Korfanty wobec idei demokratycznego państwa. Kwartalnik Opolski, nr 1, s. 3-16.
• Kwiatek, J. (1994). Związki Górnego Śląska z Galicją na przełomie XIX i XX wieku. Opole.
• Kwiatek, J., Kwiatek, A. (2016). O współpracy Józefa Kokota z Jerzym Stefanem Langrodem w świetle zachowanej korespondencji. W: W służbie Śląska – Polski – Europy. Studia i szkice poświęcone Profesorowi Józefowi Kokotowi w stulecie urodzin, red. D. Kisielewicz i A. Trzcielińska-Polus. Opole, s. 6-69.
• Kwiatkowski, E. (1989). Dysproporcje. Rzecz o Polsce przeszłej i obecnej. opracował i wstępem opatrzył A. Garlicki. Warszawa: Czytelnik.
• Langrod, J.S. (1935). Gra o siłę państwa. Dlaczego nie wolno kosztem Krakowa tworzyć <>? Ilustrowany Kurier Codzienny, 16 I 1935, nr 16.
• ‘Leksykon’. (1973). Leksykon Polactwa w Niemczech. Warszawa-Wrocław: PWN.
• Maroń, F. (1971). Proces kształtowania się wschodniej granicy biskupstwa wrocławskiego na tle wydarzeń politycznych przełomu XVIII i XIX wieku. Przyczynek do genezy ustaleń bulli „De salute animarum”. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, t. 4.
• Nowaczyński, A. (1922). Idylla krakauerska. Myśl Narodowa, 1 IV 1922, nr 13, s. 11.
• Przygodzki, J. (2008). Prace nad podziałem terytorium Rzeczypospolitej do przewrotu majowego w 1926 roku. Acta Universitas Wratislaviensis No 3063, Prawo, CCCV, s. 296 i n.
• Rechowicz, H. (1965). Sejm Śląski 1922-1939. Katowice.
• Zieliński, W. (1973). Śląskie zainteresowania krakowskiego ośrodka naukowego w okresie międzywojennym. Zaranie Śląskie, nr 4, s. 759-774.

Identifiers

EISSN

2353-3781

ISSN

2545-160X